Kökleri hakkında bilgi sahibi olmak isteyenler, geçmişlerini genellikle aile büyüklerinden dinleyerek öğrenirler. Kimileri ise biraz daha ileri giderek soyağacı oluşturma işine girişir. O güne dek duyulmamış onlarca isim, anne babaları, çocukları ve torunlarıyla bir ağacı köklerinden dallarına dek kaplar. Bazı soyağaçları vardır ki alşılagelmiş ağaçlara benzemez. Çünkü bu ailelerin evlilik bağlarını dikey bir tabloda gösteremezsiniz. Birbiriyle iç içe geçmiş akrabalıkları kâğıt üzerinde gösterebilmemin tek yolu yatay bir ağaç çizmektir. Kökleri sarmaşık gibi yayılan böyle soyağaçları genellikle akraba evliliğinin çok olduğu ailelerde görülür.
BEŞ EVLİLİKTEN BİRİ AKRABAYLA
Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü’nün yaptığı bir araştırmaya göre Türkiye’de akraba evliliği oranı yüzde 21.10. Bu oran Doğu Anadolu’da yüzde 30.8 olarak saptanırken Batı Anadolu’da ise yüzde 12.8′ e kadar geriliyor. Mardin’de ise kadınların yüzde 90.4’ü akraba evliliği yapıyor. Mardin’de KAMER tarafından yürütülen ‘Kadınlar Buluşuyor’ projesinin 10 mahallede yaptığı anket çalışmasından ilginç sonuçlar çıktı. İki bin 731 kadınla yapılan ankette kadınların yüzde 90.4’ü akraba evliliği yaptığını bildirdi. Bunlardan yüzde 79.8’i görücü usulüyle evlenirken ilk doğum yaşı ise 12 ile 40 arasında değişti. Uzmanlar ise akraba evliliğinin tek bir nedeni olmadığını belirtiyor. Mülkiyet ile soy bağını koruma kaygısı bu nedenler arasında başı çekerken, akraba çiftlerden olan çocuklarda anomali görülme ihtimalinin yüksek olduğuna dikkat çekiliyor.
Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Mazhar Bağlı konuyla ilgili şunları söyledi: “Asıl tetikleyici faktör, gücü birlikte yönetebilme iradesidir. Aile çok kutsal bir yapı olarak kabul edildiği için, ailenin korunması, bölünmemesi için yapılıyor. Bir diğer faktör çocukların korunmasıdır.”
Genetik Uzmanı Cumhur Gökhan Ekmekçi de “Akraba evliliği yapmış çiftlerde anomalili çocuk doğurma potansiyeli, normal evlilik yapmış olanlara göre daha fazladır. Akraba evliliğine karşı çıkmamızın sebebi, bu evliliklerin otomozol resesif hastalıklara yol açmasıdır. Akraba evlilikleri sonucu genetik hastalıklar daha çok görülür” şeklinde görüş belirtiyor.