Soy-sop araştırmaları ve nereden gelip nereye yerleştiğimiz tartışmaları son yıllarda merak edilen konuların başında yer alıyor.
Bu halkaya şimdilerde Türk Tarih Kurumu eski Başkanı Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu katıldı.
“Kürtlerin yüzde 30’u aslında Türk kökenli” diyerek dikkatleri üzerine çeken Halaçoğlu şimdi bu tezini doğrulayacak 6 ciltlik “Anadolu’da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar” adını verdiği bir kitap çıkardı. Yetmedi, kitabı sanal aleme taşıyarak dileyen herkesin etnik kökenini araştırabileceği bir internet sitesi kurdu; www.anadoluasiretleri.com
[20 Haziran 2015 Güncelleme Notu:]
Bu site artık bu haberde bahsi geçen konularda hizmet vermiyor. Domain süresi dolup başka birilerileri tarafından domain adresi Halaçoğlu’nun bilgisi dışında satın alınıp saat vb satış yerine yönlendirilmiş görünüyor. Bu nedenle haberin güncelliği kaybolmuştur.
. 6 kalın ciltten oluşan bu iri kitaplara ulaşmak herkes için mümkün olmayacağı ve daha kolay bir arama imkanı sağladığı için internet sitesi epey bir rağbet görüyor. Yani ilgi beklenenin üzerinde. Halaçoğlu bir televizyon programına çıktığını ve program boyunca 900 kişinin soy araştırması için internet sitesini ziyaret ettiğini anlatıyor. Rakam her geçen gün artıyor. Üstelik aramaların yüzde 20‘si yurtdışından yapılıyor. Yani gurbetçileri bu iş fena sarmış durumda.
Peki internetten nasıl arama yapabiliyorsunuz? İlk başta siteye girip soy, lakap, aşiret veya köy isimlerini girerek ücretsiz olarak sorgulayabiliyorsunuz. Ama isim veya soy isimle arama yapmak mümkün olmuyor. Bunun için “nasıl arama yapacaksınız” bölümünü iyi okumalısınız. Çünkü mesela Ankara‘da Zülfazıl denilen yerin ismi şu an Solfasol, yani yer isimlerinin önceki adlarını bilmek de önemli. İlk sorgulamanın ardından detaylı inceleme istiyorsanız işte burada kredi kartınız devreye giriyor ve 1 TL karşılığında aramanızı devam ettirebiliyorsunuz. Bu arada kredi kartı olmayan ya da kullanmaktan kaçınanlar yakın zamanda cep telefonu şifresi ile arama yapabilecek.
Araştırma boyunca 1453-1650 yılları arasındaki yaklaşık 245 Osmanlı tahrir defterini inceleyen Prof. Dr. Halaçoğlu Anadolu’da 42 bin aşiret tespit etmiş. Bunların 37 bin 706’sı Türkmen, 166’sı Moğol, 90’ı Arap ve 2 bin 287’si de Kürt aşireti. 20 sene gibi uzun bir süreyi alan araştırmada Halaçoğlu’na üniversitedeki asistanları ve arkadaşları yardımda bulunmuş. Ama işin internet safhasında bütün işleri kendisi üstlenmiş.
Araştırmada başrolü Osmanlı İmparatorluğu‘nun mali kayıtlarını içeren tahrir defterleri oluşturuyor. Bunlar kimlerden ne kadar vergi alınacağını ya da alınmayacağını ihtiva ediyor. Halaçoğlu defterlerin çoğuna Ankara’daki Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü arşivinden, Eski Beyazıt Belediye Kütüphanesi’nden ve Taksim’deki Atatürk Kütüphanesi’nden ulaşmış. Eserlerin tomografik araştırma yapanlara, sosyologlara, sosyal antropologlara ve etnograflara çok iyi bir veri tabanı oluşturacağını düşünen Halaçoğlu, göçebe halkın yaylak ve kışlaklarıyla (köy ve ilçe) beraber işlendiğinin ve bilimsel bir hale getirildiğinin altını çiziyor. Bazı yaylak ve kışlakların isimleri değiştiği için bulmak zor, yani siteye her girenin soyağacı karşısına çıkamayabiliyor, hatırlatalım.
Güneydoğu’da Türkler Kürtlerden beş kat daha fazla
Araştırmanın en ilgi çekici yanı bizim yıllardır doğru bildiğimiz bilgilerin yanlış çıkması. Mesela Güneydoğu‘da tamamen Kürtlerin yaşadığı sanılır, ancak Halaçoğlu bunun bir fiyasko olduğunu düşünüyor. Çünkü araştırmada bu bölgede yaşayan Türk sayısının Kürtlere oranla beş kat daha fazla olduğu ortaya çıkmış. Ama Türkmen aşiretinin zamanla değişime uğrayarak Kürtleştikleri görülmüş.
Prof. Dr. Halaçoğlu’nun Anadolu aşiretlerinden sonraki hedefi Rumeli Yörükleri. Şimdilerde Rumeli ve Kafkaslar’dan gelen göçmenlerin defterlerini inceliyor. Artık bürokratik işlerden uzak olduğu ve araştırmayı hemen bilgisayara dökebileceği için de bu çalışmasını kısa sürede bitirebilecek.