Finansal Fair Play (FFP) kurallarına uymadığı gerekçesiyle UEFA Finansal Kontrol Kurulu Yargı Komisyonu’na sevk edilen ve Avrupa kupalarından men cezası alması gündemde olan Galatasaray‘ın içinde bulunduğu süreç, gözlerin diğer kulüplerin mali yapısına çevrilmesine neden oldu.
Galatasaray’ın mali yapısı sebebiyle UEFA ile yaşadığı sorun, aslında Türk futbolu için hiç de yabancı değil. Bundan sadece 3 yıl önce Beşiktaş,Gaziantepspor ve Bursaspor da aynı problemle karşı karşıya kalırken, 3 kulüp Avrupa’dan kupalarından birer yıl men cezaları aldı.
UEFA, 2014’te ise hesaplarında aykırılık tespit edilen Galatasaray ve Trabzonspor’a 200 bin avro para cezası verdi.
Geçen sezon 6 Türk kulübü, UEFA’dan lisans alamadı
UEFA, geride kalan 2014-2015 sezonunda Spor Toto Süper Lig’de mücadele eden 6 kulübe lisans vermedi.
UEFA, bilhassa mali yükümlülükten dolayı, 2014-2015 sezonunda Kasımpaşa, Gaziantepspor, Eskişehirspor, Mersin İdmanyurdu, Kayseri Erciyesspor ve Balıkesirspor’a söz konusu lisansı vermedi. Bu kulüpler, geçtiğimiz sezon Avrupa kupalarına katılma hakkı kazansalardı, UEFA lisansı alamadıkları için bu sezon “Avrupa sahnesine” çıkamayacaktı.
UEFA’nın bu sene hangi takımlara lisans verip vermeyeceği ise mayıs ayında belli olacak.
2010’daki ihalede rekor kırıldı
2010’da yapılan ihalede ise rekor kırıldı ve Süper Lig’in yayın geliri yıllık 321 milyon dolara çıktı.
Bu meblağa özet görüntüler için yapılan ihale bedeli de eklenince, kulüplerin yıllık toplam geliri yaklaşık 450 milyon dolara kadar yükseldi. Taraflar arasında, her sezon yüzde 5’lik artış şartıyla 4 sezonluk mutabakat sağlanırken, ilk 3 yıl sonunda, mevcut anlaşma 2017 yılına dek uzatıldı. Böylece Süper Lig, Avrupa’da en fazla yayın geliri elde eden 6. lig oldu.
Avrupa’da en düşük vergi uygulanan ikinci ülke
Türkiye,Süper Lig’de forma giyen oyunculara uyguladığı yüzde 15’lik gelir vergisi oranıyla, Avrupa’da futbolculardan en düşük vergi alan 2. ülke konumunda.
Klasmanda Bulgaristan yüzde 10 ile zirvede. Litvanya ve Türkiye ise yüzde 15 ile ikinciliği paylaşıyor. İsveç yüzde 56,9’luk oranla en yüksek vergi uygulayan Avrupa ülkesi olurken, bu ülkeyi sırasıyla yüzde 56,5 ile Portekiz, yüzde 55,6 ile Danimarka, yüzde 53,7 ile Belçika izliyor.
Mali yapı nasıl düzelir?
Türk futbol kulüplerinin mali yapılarıyla ilgili görüş ve çözüm önerileri şu şekilde:
Altınsay: Türk futboluna yeni bir sistem gerek
Eski Beşiktaş Kulübü Yönetici İbrahim Altınsay, kulüplerin borçlarından dolayı yöneticilerin sorumlu tutulması gerektiğini söyledi.
Söz konusu yöneticilerin ömür boyu futboldan men edilmesi gerektiğini savunan Altınsay, “Türk futboluna yeni bir sistem gerek. Artık puan silmek, küme düşürmek, kayyum atamak, borçları kamu bankaları üzerine almak da çözüm değil. Gelirleri çarçur eden ve hesapsız borçlanan yönetim anlayışının, bir daha geri gelmeyecek biçimde futbolun dışına şutlanması gerekir. Sonra da kulüpleri de iflas etmiş durumda sayarak, uzun süreli faizsiz krediler verip bunların ödenmesi sağlanabilir. Ödeyebilen devam eder, ödeyemeyen yöneticileri de sorumlu sayıp, acımadan mahkemeye çıkarırsanız belki sistemi köklü bir biçimde budar, sağlıklı bir iki dal bulup futbolu sağlıklı bir toprakta büyütebiliriz” dedi.
Egemenoğlu: Bir gerçek var, Türk futbolu iflasta
TFF’de 2008 ila 2012 yılları arasında yöneticilik yapan avukat Yunus Egemenoğlu, kulüplerin mali durumunu kontrol etmek adına, Ulusal Kulüp Lisans Sistemi’nin 2011’de hayata geçtiğini ancak 2012’de sistemdeki mevcut cezaların kaldırıldığını söyledi.
Türk futbolunun içinde bulunduğu bu durumu “Bir gerçek var, Türk futbolu iflasta” şeklinde özetleyen Yunus Egemenoğlu, çözüm önerilerini de kısaca şöyle anlattı:
“Kulüp Lisans Sistemi, UEFA‘daki kadar sert ve titizlikle uygulanmalı. Bununla birlikte 2010 yılında hazırlanan kulüpler yasası bir an önce devreye sokulmalı ve yöneticiler, icraatta bulundukları dönem borçlarıyla sorumlu tutulmalı. Ayrıca kulüplerin vergi ve SGK borçlarının silinmesi uygulaması da derhal kaldırılmalı.”
Liebana: Kulüplere ceza vermek İspanya’da işe yaradı
İspanya’nın futbol ekonomistlerinden Jose Maria Gay de Liebana, Türk futbolundaki ekonomik sıkıntılara binaen İspanyol futbolunun yaşadığı benzer tecrübeleri değerlendirdi.
Mali disiplini sağlayamayan kulüplere ceza vermenin şart olduğunu dile getiren Liebana, “Ekonomik sorun yaşayan kulüplere ceza vermek İspanyol futbolunda işe yaradı. Puan silinme cezası, kulüpler için hayati öneme sahip. Bazıları bu cezadan dolayı küme düşüyor, bazıları da Avrupa kupalarına katılamıyor. Ekonomik olarak iyi yönetilmeyen kulüplere ceza tehdidi olmak zorunda” diye konuştu