Ne de olsa uzaylılar, ‘Yıldız Geçidi’ ve ‘Beşinci Güç’ filmlerinde kadim Mısır’a inmişti. H.G. Wells’in uzaylı istilasını konu alan ‘Dünyalar Savaşı’nı 1930’larda yazdığını düşünürsek, Amerika’nın geçmişine ve yakın geleceğine âdeta ‘akın eden’ uzaylılar, Vahşi Batı’ya niye gelmesin? Yalnız; biz uzaylıları, dünyanın jandarmalığını kimselere bırakmayan Amerika’nın karşısına çıkan ‘dış tehditler’in ve ‘yabancı’nın tecessümü olarak görmeye alışmıştık. John Favreau’nun yönettiği ‘Kovboylar ve Uzaylılar (Cowboys & Aliens), uzaylı ziyaretini 1800’lere taşıyınca bir yenilik olur mu diye ümitleniyoruz. Ama nafile…
Olay 1873 yılında Amerika’nın Arizona bölgesinde geçiyor. İsmi dâhil, geçmişine dair hiçbir şey hatırlamayan bir yabancı, ‘Absolution’ (Bağışlanma) adlı bir kasabaya gelir. Bir western klasiği olarak, kasabadakiler ‘yabancılar’dan hoşlanmaz ve şerif de etrafında bela istemez. Kasabanın tüm kontrolü perde gerisinde Albay Dolarhyde’ın elindedir. Bir gün gökyüzünden gelen garip yaratıklar tarafından insanlar kaçırılınca kasabalının tek umudu, kolundaki bilekliğiyle dikkat çeken isimsiz yabancı olur. Ancak yaratıklarla savaşta başarılı olmaları için Apaçiler dâhil bölgenin tüm ‘unsurları’ birlikte hareket etmek durumundadır.
İLK YARISI WESTERN, İKİNCİ YARISI UZAYLI
İsminin içimize düşürdüğü merakla kadrosu ve yönetmenini unutturan bir film ‘Koyboylar ve Uzaylılar’. Hele de ‘tür’ meraklıları için ayrı bir heyecan vesilesi. Filmi izlerken, hangi sahne hangi filme gönderme, falanca karakter kime benziyor gibi ‘iç sesler’e kulak vermemek elde değil. Western türünün el kitabı niteliğindeki usta işi filmler, az ya da çok sızıyor ‘Kovboylar ve Uzaylılar’ın içine. Başta ‘İyi, Kötü, Çirkin’ olmak üzere ‘spagetti western’ler, Affedilmeyen, Muhteşem Yedili (ve tabii ki Seven Samurai)… Uzaylılar da, filmin adındaki ‘Alien’dan (Yaratık) başlayarak Av’dan Dünyalar Savaşı’na uzanan bir yelpazede sinema tarihinden süzülüp 118 dakikalık filmin muhtelif yerlerine serpiştirilmiş.
Uzaylıların ‘dış tehdit’ özelliğinde bir değişme yok. Amerikalıların savaşma motivasyonları da aynı: Aile bağları, ‘birlikte başarabiliriz’ nutukları, herkesin içinde saklı olan ‘kahramanlık’ vs. Olayın geçtiği 1873, Amerikan tarihinin ilk önemli krizinin yaşandığı yıl. Üstelik iç savaştan yeni çıkılmış ve ‘büyük’ başkanlardan Abraham Lincoln’ün suikastla ölümünün üzerinden (1865) fazla zaman geçmemiş. Yani, ‘birlik ve beraberliğe şiddetle ihtiyaç duyulan günler’. Nitekim, filmdeki karakterlerin hepsi de buna göre seçilmiş. Western ve uzaylı/yaratık türlerine ilgi duyanların kayıtsız kalamayacağı film, iyi başlıyor. Özellikle başlarda western dünyasının atmosferini perdeye yansıtmakta başarılı. Ancak ‘maçın’ ikinci yarısı aileye, birlik beraberliğe ve fedakâr kahraman gibi Hollywood klişelerine vurgu yapan bir atmosferde geçiyor. Özetle, ‘Kovboylar ve Uzaylılar’, ismiyle ümitlendirip iyi başlayan, fakat bir süre sonra orijinalliğini kaybeden bir yapım.
Zaman