Herkes Nuri Bilge Ceylan’ın Cannes’dan gelen "Bir Zamanlar Anadolu’da" filmine odaklansa da dün, Adana Altın Koza Film Festivali’nde Cannes’dan gelen bir film daha vardı: Türk Pasaportu.
Burak Arlıer’in yönettiği belgesel film, ilk gösterimini mayıs ayında Cannes Film Festivali’nde yapmış ve festivalde "Türklerin Schindler’i" olarak adlandırılmıştı. Filmde, Fransa’nın Nazi işgali altında bulunduğu yıllarda (1940-43), Nazilerin Yahudileri toplama kamplarına götürdüğü bir dönemde, başta Paris, Marsilya ve Lille gibi şehirlerde, Türk diplomatların Musevi Türk vatandaşlarını kurtarma çabaları anlatılıyor. Festivalde dün gösterilen belgesel film, seyirciler tarafından çok beğenildi ve alkışlarla karşılandı. O kadar ki, filmden sonra soru cevap faslı 45 dakika sürdü. Türkiye’de öğrenim gören Çek Cumhuriyeti’nden bir genç kız, "Bunları hep duyardım, Nazilerin yaptıklarını bilirdim. Ama Türklerin bu konuda gayretleri olduğunu ilk defa öğrendim, teşekkür ediyorum." dedi. Yakın tarihte yaşanmasına rağmen, Yahudileri kurtarmak için Türk diplomatların yaptıklarının çok az bilindiğini dile getiren yönetmen Arlıer, bunun sebebini filmde görüşüne başvurulan bir Fransız Musevi vatandaşın cümleleri ile açıkladı: "Avrupa’da pek çok ülkenin bu tür çalışmalar yaptığı biliniyordu, fakat Türklerin bu unutulmaz gayretinin gündeme gelmemesinin sebebi yine Türklerin karakteri ile ilgili. Çünkü onlar, yaptıkları işlerle övünmeyi sevmiyorlar." 29 Ekim’de gösterime girmesi planlanan belgesel film, New York, Washington, Paris, Berlin ve Moskova’da da izleyici ile buluşacak. "İsrail’de de göstermeyi düşünüyor musunuz?" sorusu üzerine Arlıer, "Hâlâ düşünüyoruz fakat son günlerde iki ülke arasında yaşanan sorunlardan dolayı çekincelerimiz var. Bence göstermemek için hiçbir sebep yok." dedi. Film, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da desteği ile beş yıllık bir araştırma, hazırlık ve çekim sonrasında izleyici ile buluşabildi. Günün ikinci belgeseli Ruhi ‘Simurg’du. 1999’da Bayrampaşa Cezaevi’ndeki ‘Hayata Dönüş’ operasyonunda mağdur olan ve hayatını kaybeden insanları anlatan film, seyirciler tarafından çok beğenildi.
Zaman