Bu hafta vizyona giren “Arkadaşımın Aşkı”, senede 50 civarı çekilen romantik-komedilerden sadece bir tanesi. Biz de o filmin vizyona girmesini fırsat bilerek türün 30 senelik tarihine bir bakış attık.
1934 yılında sinemaya screwball komedi adıyla giren romantik-komedi, 1977’de çekilen Annie Hall sayesinde sanat dalına ilk adımını attı. O zamandan beri de birçok yazar, yönetmen ve figür üretti. Bunlardan en önemlileri Hugh Grant, Julia Roberts, Meg Ryan, Andie MacDowell, Richard Curtis, Garry Marshall, Kate Hudson, Richard Gere ve Colin Firth idi.
Ben de “Bridget Jones”, “Bir Erkek 10 Günde Nasıl Kaybedilir?”, “Pretty Woman” gibi filmlerin kılpayı dışarıda kaldığı onluk bir liste oluşturmayı karar verdim. İşte 30 senenin en iyi tür örnekleri…
1-Amélie (Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain) (2001)
Romantik-komediyi masalsı bir dünyaya kavuşturarak o hayali öğelerini doğru bir yapıya sokan eser olarak dikkat çekti. Film, aslında bir kızın masalsılaştırılan Fransa’daki aşk hikayesine uzanıyordu. Böyle olunca da tesadüflerle ilerleyen bir yapının izini sürüyordu. Yani romantik-komedilerin zaafı olarak görülen ‘tesadüf’ ve ‘kader’le ilintili öğeler, burada avantaja çevriliyordu. Çünkü hayali bir dünyaya sokuluyorlardı.
2-Tootsie (1983)
Sdyney Pollack’ın filmi aslında bir ‘oyunculuk dünyası hicvi’ olarak anılabilir. Zira kariyerinde yükselemeyen bir erkek oyuncunun kadın kılığına girip, bir dizideki yan rolüyle başarıya ulaşmasını konu alıyor. Dizinin başrol oyuncusunu canlandıran Jessica Lange ile Dustin Hoffman’ın o karakteri arasındaki romans da aslında türün ilk ama en kalıcı ikililerinden birini sunuyor. Tabii filmin ‘Şabaniye’nin ana kaynağı olduğunu da ekleyelim.
3-Bugün Aslında Dündü (Groundhog Day) (1993)
Her gün sabah kalktığında ilk yaşadığı günün aynısını yaşayan bir adam, sonunda hayatını değiştirebileceğini anlar. Bunu da o gün içinde yaşanan detayları ve tesadüfleri tersyüz ederek becerebilecektir. Romantik-komedinin kalıplarını tersyüz eden tesadüf kavramıyla ilgili farklı bir film. Fantastik bir komedi olarak da anılabilecek yapıtta, Bill Murray ile Andie MacDowell başrollerde.
4-Harry Sally ile Karşılaşınca (When Harry Met Sally) (1989)
Romantik-komedide sonradan önemli bir figür haline gelen Nora Ephron’un senaryosunu yazdığı yapıt, türün has yönetmenlerinden Rob Reiner’ın da hakimiyetiyle zirve yapmıştır. Özellikle de Meg Ryan-Billy Crystal ikilisinin zıtlaşma ile başlayan ilişkisi dikkat çekicidir. Ephron’un sonradan “Sleepless in Seattle” ve “You’ve Got Mail” gibi filmlerin senarist/yönetmenliği yaptığını da ekleyelim.
5-Tesadüfler (Serendipity) (2001)
Romantik-komedilerde aşağılanır duruma gelen ‘tesadüfler’ ile dalgasını geçen bir tür örneği. Zira tesadüflerin bir araya getirdiği John Cusack-Kate Beckinsale ikilisi, bunun kader mi yoksa sadece bir tesadüf mü olduğunu yoklayıp ayrılıyorlar. Kendilerini ‘tesadüfler bizi birleştirecek mi?’ sorusuna bırakıyorlar. Film ise tesadüf kavramının aktifliğini inceliyor daha çok. Yönetmenlik koltuğunda Peter Chelsom var.
6-Annie Hall (1977)
O zamanların New York’lu bağımsız sinemacısı Woody Allen’ın filmi, romantik-komediyi başlatan eser olarak anılır birçok kaynakta. Bunun da sebebi screwball komedi olarak varlığını sürdüren alt türün kabuğunu değiştirerek yeni bir kalıba sokmasıdır. Buradaki çifti ise Diane Keaton ile Woody Allen canlandırıyor.
7-Aşk Her Yerde (Love Actually) (2003)
Birçok aşk hikayesini iç içe geçiren yapıt, romantik-komediyi çok hikayeli film modelinin içine sokar. Zira birbirinden bağımsız aşk öyküleridir bunlar. Böyle olunca da aşkın farklı boyutları Hugh Grant, Colin Firth, Bill Nighy, Emma Thompson, Keira Knightley ve Liam Neeson’ı buluşturan beş yıldızlık bir oyuncu kadrosuyla verilir. İngiliz romantik-komedi ve komedilerinin arkasındaki yaratıcı beyin Richard Curtis’in ilk yönetmenlik denemesi.
8-Notting Hill (1999)
İngiliz sinemasının romantik-komedi yüzü Hugh Grant ile Amerikan sinemasının romantik-komedi figürü Julia Roberts’ı bir araya getiren o efsane film! Hollywood’un tarihindeki en önemli buluşmalardan biri aynı zamanda! Zaten sıradan bir hayat süren İngiliz ile Hollywood’daki oyunculuk yapan Amerikalının aşkına uzanıyor. Yönetmen Roger Michell’in becerisiyle de zirve yapıyor.
9-Benden Bu Kadar (As Good as it gets) (1997)
James L. Brooks’un film ve yönetmen kategorileri dahil sekiz dalda Oscar adayı olup, bunlardan ikisini kazanan filmi, Jack Nicholson-Helen Hunt ilişkisiyle başarıya ulaşır. Brooks’un “Terms of Endearment”da kanıtladığı ilişki yaratma ustalığı burada bu titizlik hastası adam ile garson kadın arasındaki aşkta ve eşcinsel ikili Cuba Gooding Jr. ile Greg Kinnear’ın elektriğinde aktif hale gelir. Nicholson ile Hunt’ın bu filmle Oscar kazandıklarını da tekrar belirtelim.
10-Dört Nikah Bir Cenaze (Four Wedding and a Funeral) (1993)
İngiliz romantik-komedilerinin önemli yazarı Richard Curtis’in bu ilk denemesi, en iyi film kategorisinde de Oscar adayı olmuştu. İngiliz Hugh Grant ile Amerikalı Andie MacDowell’ın aşkına uzanıyordu. Nikahlar ve cenaze ise sadece ‘eğlenceli mekanlar’dı burada.