En az bu soru kadar önemli bir başka soru daha var ve bana sorarsanız o birincisinden daha önemli: “Kanserden korunmak için neleri yememeliyim?”
Mesela bazı besinlerde bulunabilen aflatoksin maddesi ciddi bir kanser tetikleyicisi. Aflatoksinin karaciğer kanserine yol açabileceği biliniyor ve bu toksin en çok da nemli ortamda saklanmış kırmızı pul biberle yer fıstığında bulunuyor. Ayrıca küflenmiş diğer kuruyemişlerin ve tahılların da bu yönden riskli olduğu biliniyor.
Sosis, salam gibi et ürünlerindeki nitrit ve nitratlar da tehlikeli maddeler. Bunların öncelikle kalın bağırsak, kısmen de mide kanseriyle ilişkili olabileceği belirtiliyor.
Çok sıcak yiyecek içeceklerin de sindirim sistemi açısından risk oluşturduğu kesinleşti. Ayrıca ölçüsüz miktarda tüketilen salamura yiyeceklerin sindirim sistemi, özellikle mide ve yemek borusu kanserlerine yakalanma ihtimalini artırdıkları belirtiliyor.
Aşırı şeker tüketimi, özellikle insülin direnci olanlarda riskli bir beslenme yaklaşımı. Çünkü insülin direncini tetikleyerek çeşitli kanserlere, obezite aşamasına geldiğinde de karaciğer, meme ve kolon kanserlerine yol açabiliyor.
Barbekü edilmiş etlerin ve benzer şekilde karamelize olmuş ya da yanmış yiyeceklerin de kanserojen olduğu unutulmamalı.
Hazır yiyeceklerde bulunan trans yağ asitlerinin de kanser oluşturma bakımından riskli olabilecekleri daima hatırlanmalı.
Yiyeceklere bulaşan kimyasal maddeler de tehlikeli olabiliyor. Bu nedenle özellikle meyve ve sebzelerin yıkanmadan, üzerindeki kimyasallar (tarım ilaç artıkları) temizlenmeden yenmemesi gerekiyor.
Hormon eklendiğinden kuşku duyulan besinler tüketilirken de aynı dikkat gösterilmeli ve bu yiyeceklerden (hormonlu etler, hormonlu sebzeler) uzak durulmalı.
NE YAPMALI
Kısacası kanserden korunmak istiyorsanız, beslenme listelerinizi dikkatli yapın ve o listede şunlara asla yer vermeyin:
1. Aşırı alkol
2. Tatlandırıcılar ve tatlandırıcı eklenmiş yiyecek, içecekler (diyet içecekler dahil)
3. Füme, salamura besinler
4. Aşırı tuzlu ve şekerli yiyecek, içecekler
5. Yanmış, kömürleşmiş kırmızı et
6. Kızarmış, yanmış, karamelize olmuş her türlü besin (Kızarmış-yanmış ekmek veya tost dahil)
7. Trans yağları içeren cipsler, kızartmalar, fırın işi unlu ürünler
8. Küflü, nemli pul biber
9. Küflenmiş kuruyemişler ve patates
10. Nitrozamin içerikleri nedeniyle sosis ve salamlar
ANTİ-KANSER REÇETE
– Domates
– Soğan, sarmısak
– Yeşil çay
– Yeşil sebzeler (ıspanak, marul, tere, roka)
– Lahana, karnabahar, turp
– Çilek, böğürtlen, yabanmersini
– Enginar
– Fasulye, nohut, bezelye ve mercimek
– Kırmızı üzüm
– Zeytinyağı (natürel, sızma)
– Nar
– Zencefil
– Tarçın
– Elma
Prof.Dr. Osman MÜFTÜOĞLU