Sağlık Bakanlığı tarafından çeşitli hastalıklara bağlı olarak evde sağlık hizmeti sunumuna ihtiyacı olan bireylere evinde ve aile ortamında, aile bireylerine sosyal ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini de kapsayacak şekilde muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım, takip ve rehabilitasyon hizmetleri verilmektedir.
Evde sağlık hizmeti adı verilen bu uygulama 01.02.2010 tarihinden beri uygulanmaktadır. Bu hizmet, Bakanlığa bağlı olarak faaliyet gösteren eğitim ve araştırma hastaneleri ile genel veya dal hastaneleri ve ADSM bünyesinde kurulan evde sağlık hizmeti birimleri ile toplum sağlığı merkezi, aile sağlığı merkezi ve aile hekimleri vasıtası ile sunulmaktadır.
Evde sağlık hizmetleri biriminin görevi hastalığın teşhisini koymak olmayıp daha önce ilgili dal uzman tabiplerince konulmuş olan tanı ve planlanan tedavi çerçevesinde ve kişinin bulunduğu ev ortamında;
· Muayene,
· Tetkik,
· Tahlil,
· Tedavi,
· Tıbbi bakım
· Rehabilitasyon hizmetleri,
· İlacın reçete edilmesindeki özel düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla uzun süreli kullanımı sağlık raporu ile belgelendirilen ilaçların reçete edilmesi,
· Tıbbi cihaz ve malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardımcı olunması,
· Hastanın ve ailesinin evde bakım sürecinde üstlenebilecekleri görevler ve hastalık ve bakım süreçleri ile ilgili bilgilendirilmesi,
· Hastalığı ile alakalı evde kullanımı gerektiren tıbbi cihaz ve ekipmanların doğru ve uygun koşullarda kullanılması konusunda eğitim ve danışmanlık gibi hizmetler şeklinde verilmektedir.
Evde takibi zorunlu özürlü, yaşlı, yatalak ve benzeri durumda olan hastalar ile evde sağlık hizmeti alması gerektiği tespit edilen kişilere yönelik birinci basamak koruyucu sağlık, tanı, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetleri de mevzuat gereği toplum sağlığı merkezi, aile sağlığı merkezi ve aile hekimleri vasıtası ile verilmektedir.
Evde sağlık hizmeti verilen hastaların fonksiyonlu hasta karyolası, havalı yatak ve benzeri, tedaviye yardımcı olabilecek ve demirbaş niteliğindeki tıbbi cihazlar, imkânlar ölçüsünde, hizmeti veren müdürlük veya sağlık kurumu tarafından temin edilerek evde sağlık bakım hizmeti süresince hasta veya yakını adına düzenlenen zimmet karşılığında hastanın kullanımına tahsis edilebilmektedir.
Zimmet karşılığı tahsis edilen demirbaş cihazlar, evde sağlık hizmetinin sonlanmasını takiben devir teslim tutanağı ile geri alınmaktadır.
Sağlık Bakanlığı yerleşik birimlerle birlikte, mobil birimler denilen gezici birimleri vasıtasıyla da bu hizmeti sunabilmektedir.
Evde sağlık hizmetlerine nasıl başvurulmaktadır?
Başvurular, hastalar veya aile bireyleri tarafından “Evde Sağlık Hizmeti Başvuru Formu” denilen bir form ile veya il sağlık müdürlükleri bünyesindeki koordinasyon merkezlerine veya sağlık kurumları bünyesindeki birimlere telefon müracaatı ile sözlü olarak veya toplum sağlığı merkezi, aile sağlığı merkezi veya aile hekimleri aracılığı ile yapılabilir.
Yapılan başvurular nasıl değerlendirilmektedir?
Telefon veya form ile yapılan başvurular kayıt altına alınarak en kısa zamanda duruma göre, tabip veya diş tabibi, hemşire veya sosyal çalışmacı tarafından ikametine gidilerek yerinde değerlendirilmektedir. Evde sağlık hizmeti almak için başvuran kişi veya aile bireylerine değerlendirme sonucu konusunda, menfi veya müspet olup olmadığına bakılmaksızın, en kısa sürede bilgi verilir. Başvurusu olumsuz neticelenenler sebepleri konusunda ayrıntılı olarak bilgilendirilir.
(Evde sağlık hizmeti birinci basamak sağlık hizmetleri kapsamında hasta veya yakınının da muvafakatini alarak aile hekimi tarafından da verilebilir.)
Ev ziyaretlerinde görevli personelin uyması gereken kurallar var mıdır?
· Kişilerin rızasının alınması zorunludur. (Kişinin tıbbi durumunun onay vermeye elverişli olmaması halinde kanuni temsilcisinin bilgilendirilmiş onam formu ile rızası alınır.)
· Hizmetin verilmesi sırasında tıbbi deontoloji ve mesleki etik ilkeleri ile ahlak ve genel nezaket kurallarına uyulması, hasta hakları mevzuatına uygun olarak hareket edilmesi zorunludur.
· Ev ziyaretlerinde verilen sağlık hizmetleri sırasında hastanın ailesinden birinin veya bir yakınının bulunması sağlanır. Yalnız yaşayan hastalara yapılan ev ziyaretlerinde ekipte görevli diğer bir sağlık personeli hizmete katılır.
Evde sağlık hizmetleri nasıl sonlandırılmaktadır?
Kişiye verilen evde sağlık hizmeti aşağıdaki hallerde sonlandırılır:
· Hastanın uygulanan tedavi ile iyileşerek tedavi ihtiyacının ortadan kalkması,
· Hasta için uygulanacak sağlık bakım ve tedavinin, belli bir aşamadan sonra sağlık personeli gerektirmeden uygulanabilecek hale gelmesi,
· Hastanın kendisi veya kanuni temsilcilerinin hizmeti sonlandırmayı talep etmesi,
· Hastanın vefat etmesi,
· Hasta veya yakınlarının tedaviye uyumsuz davranışları, direnç göstermeleri, önerilere uymamaları durumunda tabip veya diş tabibi tarafından hizmet sonlandırılabilir.
Evde sağlık hizmeti sunulan hastanın çeşitli nedenlerle ikamet ettiği bölgenin değişmesi halinde en kısa zamanda yeni ikamet bölgesindeki evde sağlık hizmet birimine devri gerçekleştirilerek sunulan hizmetin devamlılığı sağlanır.