Yoksa sizin çocuğunuz da mı “Sınava girmeden de sınıf geçmenin ve başarılı olmanın bir yolu olsa” ya da “Eğer sınavlar olmasaydı dersleri daha iyi öğrenebileceğimden eminim” diye serzenişte bulunuyor? Sınavlara ne kadar çok çalışıp hazırlanırsa o kadar karıştırdığını, heyecanını, kaygısını bir türlü yenemediğini söylüyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Arzu Önal, kaygı arttıkça dikkatin bozulduğunu, başarının düştüğünü ve bu sorunun özgüven düşüklüğüne yol açabildiğini vurguladı. Önal, “Sınav kaygısına daha önce yaşanan deneyimlerin, kişilik özelliklerinin yanı sıra ailelerin beklentileri de yol açabilir” dedi. Bunun zemininde kaygılı bir yapı olabilmekle birlikte öğrenilmiş bir davranış olarak daha sonradan da edinilebilmektedir.
MÜKEMMELİYETÇİLİK DE EŞLİK EDİYOR
Sınav kaygısı çocuğun bildiklerini bile unutmasına dolayısıyla başarısının düşmesine neden olurken, kaygı arttıkça özgüveni de vuruyor. Bu kısır döngü çocuk veya gencin kendine olan inancını sarstığından aile ve çevre ilişkilerine de yansıyabiliyor. Kaygıyla birlikte kişide sıklıkla mükemmeliyetçilik de ortaya çıkıp, bu kısır döngüye ek bir olumsuzluk olarak eşlik ediyor. Mükemmel olduklarını hissetmedikleri hiçbir alana girmek istemiyorlar ve bu durum mevcut kapasitelerini gösterememelerine neden olabiliyor. Yani sınav kaygısını sadece okul başarısızlığı ile sınırlı görmemek, bu kaygının tüm yaşantıyı etkileyen bir sorun olduğunu bilmek ve tedavi olmak gerekiyor.
Aşılabilen bir sorun
Kimi çocuk sınavda başarısız olursa ailesinin, öğretmeninin ve arkadaşlarının gözünde değerinin düşeceğine inanırken, kimisi kırık not aldığında alay konusu olacağından endişe ediyor. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Arzu Önal, “Sınav kaygısı aşılabilir. Sınav kaygısını hafifletmek için kullanılan terapi yöntemlerinin oldukça başarılıdır. Kendini ifade etmeye çaba gösteren çocuk ve gençlerde terapi yoluyla hızlı ilerleme sağlanabiliyor. Bazıları için ‘sınav’ kelimesi bile kaygı yaratırken üstelik dışarıdan gelen yardımları da reddederlerken bu kişilerde ilaç tedavisinden de faydalanılabiliyor. Sınav kaygısının aşılabilmesi için geçici veya uzun süreli ilaç tedavi yöntemleri mevcuttur. İlaçlar da terapi yöntemleri kadar başarılı olmakla birlikte, ilaç ve terapi birlikte görüldüğü taktirde sınav kaygısının tekrarlama olasılığı çok düşer” dedi.