Dünyada ölümle sonuçlanan hastalıkların nedenleri arasında sigara ilk sırada yer alıyor. Akciğer kanseri, ani kalp ölümleri, KOAH gibi birçok ciddi rahatsızlığa yol açan sigara, yaşam süresini de kısaltıyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Yelda Turgut Çelen, “9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü” öncesinde sigaranın neden olduğu hastalıklar hakkında bilgi verdi.
Dr. Çelen, sigara içenlerin yaşam sürelerinin ortalama 15 yıl kısaldığını söyledi, "Sigara içen kadın ve erkeklerin hiç sigara içmemiş olanlara göre 35-69 yaşları arasında hayatlarını kaybetme riskleri daha yüksektir. Kısaca sigara içenler, içmeyenlere göre daha genç yaşta, genellikle nefes darlığı ve düşük yaşam kalitesi ile hayata veda etmektedirler” dedi.
SİGARA YAŞAMINIZDAN ÇALIYOR
Tüm dünyada en sık ölüm nedeni olan kalp hastalığının en yaygın sebebinin sigara içiciliği olduğunu belirten Çelen, sigaranın kalp üzerindeki etkisini şöyle anlattı: “Sigara içmek vücuttaki tüm damarlara zarar verir. Hem periferik damar hastalığı (kol ve bacaklarda zayıf kan dolaşımı) hem de koroner arter (kalp damarları) hastalığına neden olur. Sigara ve içerisindeki maddeler damar sertleşmesi olarak bilinen ateroskleroza yol açarak damarlarda daralma ve tıkanmaya neden olur. Koroner arter hastalığı ve kalp krizi bu mekanizma ile sıklıkla sigaraya bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Kalp krizinden ani ölüm için en büyük risk faktörü sigara bağımlılığıdır. Sigara ile ilişkili bu kalp hastalığı uzun vadede kalp yetmezliğine neden olmaktadır. Ayrıca sigara içilmesi ile kalbe daha az oksijen ulaşması sonucu kalp ritim bozukluklarına neden olur.”
Beyin kan damarlarının da toksik maddelerden etkilenmesi sonucu sigara içenlerde inme daha sık görülüyor. Sigara bırakılmasını takiben bu risk ciddi oranda azalıyor.
SOLUNUM YOLU HASTALIKLARINA YOL AÇIYOR
Sigara dumanında solunum yolları ve akciğerleri tahriş eden kimyasallar ve parçacıkların bulunduğunu hatırlatan Uzm. Dr. Çelen, “Sigara içen insanlarda, vücut balgam ve öksürük yaparak bunları temizlemek için çalışır. Sabah erken saatlerde ortaya çıkan sigara öksürüğü bu maddeleri temizlemeye çalışan akciğer fonksiyonlarından kaynaklanır. Uzun vadede ise bu temizleme mekanizması hasar görerek çalışmayı durdurur, akciğerler enfeksiyona ve tahrişe açık hale gelir. Bu nedenle sigara içenler içmeyenlere göre daha sık oranda üst ve alt solunum yolu enfeksiyonuna yakalanmaktadırlar” diye konuştu.
KOAH EN ÇOK SİGARA İÇENLERİ SEVİYOR
Sigara öksürüğü, sıklıkla akciğerlerin sıkıntı yaşamaya başladığının ve kronik akciğer hastalığının ilk habercisi. Sigara içenlerin akciğer fonksiyonlarının kısa ve uzun vadede içmeyenlere göre çok daha hızla bozulduğunu belirten Çelen, “Bu nedenle hastalar başlangıçta sigara öksürüğü ile beraber fiziksel aktivite sırasında çabuk yorulmaya başlarlar. Bunu genellikle kronik bronşit izler ve dikkate alınmadığı takdirde amfizem ve KOAH adı verilen hastalıklara neden olur. Ne yazık ki; KOAH’ın nedeni %98 oranında sigaradır. Hiç sigara içmeyenlere göre erkek sigara kullanıcıları 12 kat, kadınlarda 13 kat daha sıklıkla KOAH’a bağlı yaşamlarını yitirmektedirler” dedi.
HAMİLELER KESİNLİKLE UZAK DURMALI
Gebelikte sigara kullanımı daha fazla sıklıkta düşük, erken doğum riski, ölü doğum, bebek ölümü, düşük doğum ağırlığı ve ani bebek ölümü sendromu (SIDS) ile bağlantılı. Hamile kadınlar sigara içmediklerinde çocuk ölümlerinin % 5’inin önlenebileceği araştırmalarla gösterilmiş. Dr. Çelen, “Sigara içerisindeki maddeler kan dolaşımına geçip, bebeğe daha az oksijen gitmesine yol açmakta ve büyümesi için gerekli hayati besin maddeleri almasına engel olmaktadır. Çocuk doğduktan sonra aynı evin içerisinde sigara içilmesi ise bebeğin ileride astım hastası olma riskini artırmaktadır” uyarısında bulundu.
SİGARA AKCİĞERLERİN DÜŞMANI
Akciğer kanseri kansere bağlı ölümlerin en sık nedeni. Akciğer kanserine bağlı ölümlerin erkeklerde %90, kadınlarda %80i sigaraya bağlı oluşuyor. Sigara içen erkekler içmeyenlere göre 23 kat, kadınlar ise 13 kat daha fazla akciğer kanserine yakalanıyor. Sigaraya bağlı oluşan kanser sadece akciğerlerde değil, vücudun farklı bölgelerinde de ortaya çıkabiliyor. Sigaraya bağlı kanser gelişimi, kullanılan sigara sayısı ve kullanım süresine bağlı olarak artıyor ve sigaranın bırakılmasını takiben azalıyor.