Zuhal Erkek’in haberi
Son zamanlarda siz de çevrenizde hapşıranların, boğaz ağrısı çekenlerin, baş ağrısından şikayet 
edenlerin, depresif bir ruh haline bürünenlerin sayısında bir artış gözlemliyor musunuz? Yaz bitip yerini sonbahara bıraktığı şu günlerde aslında bu şikayetler normal çünkü mevsimsel değişiklikler sağlığımızı etkiliyor. Biz de mevsim değişikliklerin vücudumuza olan etkilerini nasıl atlatabiliriz konusunu İç hastalıkları Uzmanı Doktor Ayça Kaya ile konuştuk.
MEVSİM GEÇİŞLERİNDE BOL SU İÇİN, ISLAK SAÇLA DIŞARI ÇIKMAYIN
Mevsimsel değişiklikler en çok hangi hastalıkları tetikler? Bu hastalar ne gibi önlemler almalıdırlar?
Mevsim değişiklikleri ve özellikle soğuk hava astım atağının başlamasına yol açabilir. Bu dönemde üst solumum yolu enfeksiyonlarına sık rastlanır. Yeterli vitamin ve mineral alımı ile bunu engelleyebilirsiniz. Mevsimsel değişiklikler sinüziti, migreni veya baş ağrılarını tetikler. Mevsimsel değişiklikler, soğuk hava gibi nedenlerin iltihaplı barsak sendromu (spastik kolon) tetiklediği öngörülebilir. Halk arasında bahar yorgunluğu olarak bilinen halsizlik, kırgınlık ve isteksizliği tetikler. Alerjik reaksiyonlara neden olur. Önlem olarak ıslak saçla dışarı çıkılmaması, rüzgara karşı yürümemek, tozlu ortamlarda bulunmamak, insülini hızlı yükselten (basit şeker içeren örneğin tatlı, çikolata, şekerli) yiyeceklerden uzak durmak, bol lif, vitamin, mineral içeren taze meyve/sebze tüketmek sayılabilir. Bol su içmeye de özellikle dikkat etmek gerekir.
ANTİBİYOTİK HAPLARI İLACA KARŞI DUYARLILIĞI AZALTIYOR
Mevsimsel değişikliği en fazla üst solunum yollu hastalıklarına sebebiyet veriyor. İnsanlar bilinçsizce antibiyotik kullanıyor. Bilinçsizce kullanıla ilaçlar konusunda neler söylemek istersiniz?
Bilinçsizce kullanılan antibiyotikler bakterilere karşı direnç oluşumuna neden olur. Bu durumda daha sonraki enfeksiyonlar da kullanılacak ilaca karşı duyarlılık azalır. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının büyük çoğunluğu viral enfeksiyonlardır. O nedenle bu tür enfeksiyonlarda hemen antibiyotik kullanmak doğru değildir. Hekime danışmadan ilaç kullanılmamalıdır.
SONBAHARDA DEPRESYONLAR ARTABİLİR
Ayrıca sonbaharla insanlarda bir yorgunluk oluşuyor. Bahar yorgunluğunun nedeni nedir? Bahar yorgunluğuna karşı ne yapılmalıdır?
Sonbahar depresyon belirtilerinin artmasına da etki ediyor. Bir işe başlamada isteksizlik, enerji azlığı, umutsuzluk, yorgunluk hislerinde artışlar gözleniyor. Sosyal ortamlardan uzaklaşma başlayabiliyor. Bu da hareketsiz bir yaşama doğru yönelme ile birlikte eklem ağrılarında artışa, kan dolaşımında yavaşlamaya ve dolayısıyla baş ağrılarına neden olmakta. İştahta değişimler de mide sorunlarına yol açabilmektedir. Aynı zamanda uykuda da bozulmalar baş gösterir.
ÇAY VE KAHVE YERİNE BİTKİ ÇAYI İÇİN
Sonbahar girerken nasıl beslenmeliyiz? En fazla tüketmemiz gereken besinler nelerdir?
Su alımının azlığı, psikolojik değişimler ve doğa ile birlikte değişen kimyamız bahar yorgunluğunun en önemli sebeplerindendir. Fiziksel aktivite azlığı, yetersiz vitamin/mineral ve en önemlisi yetersiz sıvı alımı vücut direncinde önemli bir azalma yaratır. Bahar ile yaşanan alerjik reaksiyonlar ve bunların sebep olduğu semptomlar da yorgun hissetmemizde yeri olan diğer sebeplerdendir. Yazın fazla su kaybıyla beraber sıvı alımına ihtiyaç duyulur fakat geçiş döneminde havaların serinlemesiyle sıvı tüketiminin azalması metabolizmayı yavaşlatır ve yorgunluğa sebep olur.
YAZIN VERİLEN KİLOLARI GERİ ALMAMAK İÇİN…
Mevsim geçişleri bağışıklık sistemini zayıflattığı için özellikle yeterli ve dengeli beslenmeye ve vücudumuzun ihtiyacı olan besin öğelerini yeterli almaya dikkat etmeliyiz. Bunun yanında havaların soğumasıyla birlikte fiziksel aktivite azlığından kaynaklı kilo artışlarına da engel olmalı, yazın verilen kiloları geri almamalıyız. Zayıflayan metabolizmamıza bir de sonbahar depresyonu eklenince aşırı kalori alımı ve tatlı krizleri yaşanabilir. Bunun önüne geçebilmek için az az, sık sık beslenme kuralına uyulmalı, ara öğün tüketilmeli, öğünlerin dengesine ve çeşitliliğine dikkat edilmelidir. Her öğün tahıl grubundan, sebze grubundan, et grubundan ve süt grubundan besinler içermeli ve yeterli miktarlarda olmalıdır. Günde 1.5-2 litre su tüketmeye özen gösterilmelidir. Yeterli kalsiyum tüketimi metabolizmamızın daha hızlı çalışmasına ve formumuzu korumamıza yardımcı olur. Artan karbonhidrat ihtiyacımızı glisemik indeksi düşük ve bizi daha uzun süre tok tutan besinlerden karşılamalıyız. Çay ve kahve yerine bitki çaylarını tercih edebiliriz.
AYÇA KAYA’DAN BİTKİ ÇAYI TARİFİ
C vitamini yönünden zengin, içimizi ısıtan bir çay tarifi verecek olursak :
Kaynatın ve günde 2-3 bardak tüketin!
• Kuşburnu
• Portakal 10 dk.
• Karanfil
• Karabiber
• Çubuk tarçın
TATLI KRİZİNİZ TUTTUĞUNDA İMDADA YETİŞECEK YİYECEKLER
Tatlı krizinde tüketilebilecek masum yiyecekler ise:
• 3 adet hurma + 1 su bardağı süt
• 1 adet muz + 2 adet ceviz + 1 çay kaşığı kakao
• 1 adet sütlü kahve
• 1 su bardağı yoğurt + 2 kaşık müsli + 1 porsiyon meyve
• 3 adet kuru kayısı + 1 çay kaşığı kako + 5 adet fındık
on5yirmi5.com