Güneşten gelen ultraviyole ışınlar yaşlanmayı hızlandırdığı gibi kanser riskini de artırıyor. Güneşin zararlı etkilerinden korunmayı sağlayacak antioksidan vitamin ve minerallerin en etkilileri, A, C ve E vitaminleri ile çinko ve selenyum. Bu mevsimde A vitamini bakımından zengin ıspanak, yeşilbiber, C vitamini bakımından zengin maydanoz, asma yaprağı, meyve ve çiğ sebzelerin yanı sıra E vitamini bakımından zengin kuru yemişler yenilmesini öneren uzmanlar, çinko ve selenyum deposu balık ve magnezyum bulunan çikolata yemeği öneriyor. Yazın tüketilmesi gerekenler listesinde yoğurt, ayran ve maden suyu da bulunuyor.
Diyetisyen Nil Şahin Gürhan, güneşten hem faydalanılması hem de zararlarından kaçınılması gerektiğini dile getirdi. Gürhan, bunun için beslenmeye özen göstererek, vitamin ve minerallerin gücünden faydalanmanın mümkün olduğunu bildirdi.
Diyetisyen Gürhan, güneşin zararlı etkilerinden korunmayı sağlayacak antioksidan vitamin ve minerallerin en etkililerinin, A, C ve E vitaminleri ile çinko ve selenyum olduğunu ifade etti.
Gürhan, bu vitamin ve minerallerin etkilerini şöyle anlattı: "Süt ve yumurta sarısı yüksek miktarda A vitamini içerir. Vücutta A vitaminine dönüştürülebilen öncü maddeleri içeren bitkisel kaynaklar ise ıspanak, yeşilbiber, havuç, kayısı, domates ve turunçgillerdir. Yeterli miktarda A vitamini almak için; alerjiniz yoksa her sabah 1 adet yumurta yemelisiniz. Kahvaltıya ve diğer öğünlere bol bol domates ve yeşilbiber ilave etmelisiniz.
Ara öğünlerde sıcak havalarda ayran içebilirsiniz. Yoğurt, su ve tuz ile yapılan ayran birçok besin ögesinden zengin kaliteli bir içecektir. Ayran, A vitamininin yanında riboflavin, D vitamini, B12 vitamini ve B6 vitamininden, kalsiyum ve fosfordan da zengindir. İçerisine tuz eklendiğinden dolayı sodyum ve klor minerallerinden de zengindir. Aynı zamanda ayran sıcakta güneş altında terlemeye bağlı olarak vücuttan su ve mineral kaybının yoğun olduğu dönemlerde kayıpları karşılayarak sıvı dengesini de düzenler. Ayrıca ayran sindirim sisteminin düzenlenmesine de yardımcıdır. İyi bir protein kaynağı olan ayran, çocuklar için de ideal bir içecektir. Zayıflamak istediğimiz dönemlerde de ara öğünlerde rahatlıkla ayran içebilirsiniz."
Maydanoz, asma yaprağı, yeşilbiber, çilek, portakal, limon, greyfurt başta olmak üzere bütün meyve ve çiğ sebzelerin C vitamini kaynağı olduğunu bildiren Gürhan, "Ara öğünlerde şeftali, kayısı, kavun, karpuz gibi taze mevsim meyveleri yemek güneşe karşı yoğun antioksidan alımı ile vücudumuzu güçlü kılar." dedi.
Bitkisel yağlar, fındık, fıstık, ceviz gibi yağlı tohumlar, tam tahıl taneleri, yeşil yapraklı sebzeler E vitamini ihtiyacını karşılayan ana kaynak olduğunu bildiren Gürhan, "Her gün bir avuç bu kuruyemişlerden yemeli ve öğünlerde yeşil yapraklı sebzeleri soframızdan eksik etmemeliyiz." tavsiyesinde bulundu.
Et, yumurta, peynir, badem, ceviz, tam tahıl tanesi, bulgur, mantar, kuru fasulye, balık, süt zengin çinko kaynakları olduğunu hatırlatan Gürhan, şu bilgileri verdi: "Yeterli çinko alımı güneşin cildimizde oluşturabileceği yıpranmayı engeller. Haftada bir gün kuru baklagil yemeli, haftada 2- 3 gün de balık yemeliyiz. Ekmek tüketimini tam tahıl olarak tercih etmek uzun süre tokluk hissi yaratmanın yanında, yeterli B vitamini alımın sağladığı gibi çinko alımına da destek verir."
Deniz ürünleri ve diğer etler, balıklar, sarımsak, soğan ve tahılların selenyum yönünden zengin olduğu bilgisini veren Gürhan, "Selenyum antikanserojenik etkisinden dolayı güneşe karşı antikanserojenik kalkan oluşturur. Selenyum aynı zamanda immün sistemin çalışmasında çok etkilidir ve bağışıklık sistemimizi güçlendirir. Haftada 2 -3 gün balık yiyerek selenyum alımını yeterli düzeyde tamamlamış oluruz." diye konuştu.
Kakao, çikolata, ıspanak, yağlı peynir, diğer yeşil yapraklı sebzeler, fındık, fıstık ve ceviz gibi yağlı tohumların zengin magnezyum kaynakları olduğunu dile getiren Gürhan, her gün 1-2 tablet çikolata yemenin sağlığa artı değer katacağını söyledi.
Yaz aylarında dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan birinin de sıvı tüketimi olduğunu hatırlatan Gürhan, "Çünkü terlemeye bağlı aşırı su kaybı ile vücudun su dengesinin bozulması çok kolaydır. Su kaybı insan sağlığı için büyük bir risktir. Vücuttan aşırı sıvı kaybı; halsizlik, yorgunluk, sinirlilik, konsantrasyon bozulması gibi belirtilerle kendini gösterirken, kaybedilen suyun miktarının fazla olması çok ciddi tablolar meydana getirebilmektedir. Yetişkin bir kişinin günde 1,5-2 litre su içmesi gerekir. Güneşlenirken sıcak havalarda sıvı kaybı ve buna bağlı su ihtiyacı artar. Bu nedenle yaz mevsiminde günde 2-3 litre su içilmelidir." diye tavsiyede bulundu.
KALSİYUM DESTEĞİ İÇİN MADEN SUYU VE SODA
Maden suyu ve sodanın da serinlemek ve mineral ihtiyacını desteklemek için sağlıklı içecek alternatiflerinden olduğunu anlatan Gürhan, yaz mevsiminde güneşin zararlı etkilerini azaltmak için kafeinli ve alkollü içeceklerden, kızartma ve kavurmalardan uzak durmayı öneriyor. Trans yağ asitlerinin kullanılmaması gerektiğini belirten Diyetisyen Nil Şahin Gürhan, sigara içilmemesini tavsiye etti.