Gıdalarda renk verici olarak kullanılan tartrazin boyası şeffaflık sağlıyor. Uygun bir ışık emici arayışı, FDA tarafından gıda, kozmetik ve ilaçlarda kullanılmak üzere onaylanmış sentetik bir renk katkı maddesi olan tartrazinin bu etkisinin ortaya çıkmasına yol açtı.
Yeni bir çalışma tartrazin boyasının canlı farelere sürüldüğünde karınlarındaki, arka bacaklarındaki ve başlarındaki deriyi 5 dakika içinde şeffaf hale getirdiğini gösterdi. Araştırmacılar, çıplak gözle bir farenin bağırsaklarını, mesanesini ve karaciğerini çalışırken izlediler. Bir mikroskop kullanarak, canlı bir farenin beynindeki kas liflerini gözlemlediler ve kan damarlarını gördüler – hem de hiç kesi yapmadan. Boya yıkandığında şeffaflık hızla kayboldu.
Çalışmadaki bir araştırmacı, bir gün bu konseptin doktor muayenehanelerinde ve hastanelerde kullanılabileceğini söylüyor.
“Doktorlar, invaziv biyopsilere güvenmek yerine, invaziv cerrahi müdahaleye gerek kalmadan sadece bir kişinin dokusunu inceleyerek derin yerleşmiş tümörleri teşhis edebilirler” diyor. “Bu teknik, cilt altındaki damarları kolayca bulmalarına yardımcı olarak hemşirelerin kan alma işlemlerini de mesela daha kolay hale getirebilir. Ayrıca, cildin altındaki pigmentin daha hassas bir şekilde hedeflenmesine olanak tanıyarak lazerle dövme çıkarma gibi prosedürleri de geliştirebilir.
Rowlands, boya keşfinin H.G. Wells’in 1897 tarihli ‘Görünmez Adam’ romanında uzak yankılar bulduğunu söylüypr. Kitapta, bir serum, hücrelerinin ışık saçılımını veya kırılma indisini etrafındaki havayla eşleşecek şekilde değiştirerek ana karakteri görünmez kılıyor.
Stanford mühendisleri ilham almak için geçmişe baktılar. İlk olarak 1920’lerde tanımlanan Kramers-Kronig ilişkileri adı verilen bir kavrama yöneldiler. Bu matematiksel ilke, ışığın farklı malzemelerde kırılma ve emilme biçimleri arasındaki ilişkilere uygulanabilir. Ayrıca, moleküllerin içindeki elektronların ve atomların ışığa nasıl tepki verdiğini açıklayan Lorentz salınımı hakkında da detaylı bilgi sahibi oldular ve ışığı emen bileşiklerin, cildi opak yapan proteinlerin, lipitlerin ve suyun ışık saçılım özellikleri arasındaki farkları eşitleyebileceğini düşündüler.
Bunun üzerine araştırma başladı. Çalışmanın ilk yazarı, araştırmacı Zihao Ou, PhD, bir aday bulmak için güçlü boyaları test etmeye başladı. Tartrazin bu konuda öncüydü.
“Boya moleküllerinin suyun kırılma indisini yükseltmede daha etkili olduğunu bulduk… böylece çok daha düşük bir konsantrasyonda şeffaflık elde edildi,” dedi Huong. “Altta yatan fizik… fruktoz gibi geleneksel görüntüleme ajanlarının yeterince ‘renkli’ olmadıkları için etkili olamadıklarını ortaya koyuyor.”
Peki Sırada Ne Var?
Boya zaten insanların tükettiği ve ciltlerine uyguladığı ürünlerde bulunsa da tıbbi kullanımı yıllar alacak. Bazı kişilerde tartrazin cilt veya solunum reaksiyonlarına neden olabilir bu da bu insanlar açısından bir risk.
Araştırmayı finanse etmeye yardımcı olan Ulusal Bilim Vakfı, web sitesinde çalışmayla ilgili bir bilgi yayınladı. Bu veri, ince bir dilim çiğ tavuk göğsüne tartrazin solüsyonu sürülerek şeffaf hale getirildiğini söylüyor.
….
Görünen o ki, yakın bir gelecekte bir takım boyaların haricen sürülmesi ile agresif tetkiklere ihtiyaç duyulmadan tüm organların görüntülenmesi mümkün olacaktır. Bu tıpta çok ciddi bir kolaylık demektir ve insanlık için çok büyük bir buluştur.
Pozitif bilim üreten bilim insanlarına hepimizin minnet borcu vardır. Çünkü bu insanların buluşları tüm insanların yaşamlarını daha kolay hale getirmektedir. Aksi de söz konusudur; bilerek ve isteyerek insanlığa zarar veren buluşlar geliştiren insanlar, ciddi bir vebal altındadırlar ve bunun hesabına birgün mutlaka verirler.