İslam ülkeleri neden farklı günde oruca başlıyor?

Ramazan Günlügü
İslam dünyası ve Müslümanların yoğun olarak yaşadığı bazı ülkelerde ramazan için ilk oruçlarını 28 Haziran Cumartesi günü tutarken, çoğunluğu oluşturan diğer kesim ise ramazana 29 Haziran Pazar günü b...
EMOJİLE

İslam dünyası ve Müslümanların yoğun olarak yaşadığı bazı ülkelerde ramazan için ilk oruçlarını 28 Haziran Cumartesi günü tutarken, çoğunluğu oluşturan diğer kesim ise ramazana 29 Haziran Pazar günü başladı. Hindistan ve Pakistan ise ramazana 30 Haziran Pazartesi günü başlayacak.

Astronomik hesaplar, hilalin gözüküp-gözükmemesi, ülkelerdeki İslam hukuku kurumlarının kararları çerçevesinde ramazan başlangıcında yaşanan farklı görüşler nedeniyle, bu yıl Müslümanların yoğun olarak yaşadığı ülkeler ve İslam aleminde, ramazanın ilk günü, 3 farklı tarih olarak belirlendi. Bazı ülkelerin Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı’nı bir takım ülkelerin ise Suudi Arabistan Baş Müftülüğü’nün takip ettiklerini açıklarken, bazı ülkeler ise kendi yöntemleriyle kararlarını aldılar.   

Cumartesi başlayan ülkeler

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hilali gözlemlemede bilimsel yöntemleri tercih etmesi sebebiyle Türkiye ramazan ayına Cumartesi günü girdi. Bosna-Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ, Slovenya ve Sırbistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti,  Türkiye’yi takip ettiğini açıklarken, Kuzey Amerika Fıkıh Konseyi (ISNA) ve Kuzey Amerika İslam Toplumu (FCNA) da Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’lı Müslümanların cumartesi günü ramazan ayına başladıklarını duyurdu. 

Başkanlığını tanınmış İslam alimi Yusuf el-Karadavi’nin yaptığı, merkezi İrlanda’nın başkenti Dublin’de bulunan Avrupa Fetva ve Araştırmalar Konseyi (ECFR) de cumartesi gününü ramazan ayının ilk günü ilan etti. İrlanda, Arnavutluk ve Lüksemburglu müslümanlar ECFR’nin fetvası doğrultusunda hareket ederken Libya, Yemen Sünni ve Zeydi fıkıh konseyleri ile Rusya Federasyonu ise kendi gözlemleriyle aynı kararı aldığını kaydetti. Irak’ın en büyük Şii otoritesi olan Ayetullahuzma Ali Hüseyin Sistani de ramazanın cumartesi günü başladığını duyurdu.   

İlk orucu Pazar günü tutan ülkeler 

Bu yıl ramazana 29 Haziran Pazar günü başlayan ülkeler ise çoğunlukta bulunuyor. Suudi Arabistan Baş Müftülüğü, ramazan ayına başlanması için çıplak gözle görülme kriterini esas aldığını, bu sebeple ramazanın 1’nci gününü 29 Haziran olarak belirledi. Avustralya, Avusturya, Azerbaycan, Bahreyn, Belçika, Bolivya, Bulgaristan, Çin, Danimarka, Mısır, Finlandiya, Gürcistan, Macaristan, İzlanda, Irak, İtalya, Ürdün, Kazakistan, Kuveyt, Kırgızistan, Lübnan, Moritanya, Hollanda, Norveç, Sudan, Suriye, İngiltere, Bangladeş, Katar ve Birleşik Arap Emirliklerindeki fıkıh makamları da hilalin çıplak gözle görülmesi gerektiği görüşünü benimseyen Suudi Arabistan’ı takip edeceğini açıkladı.

Aynı görüşü benimseyen İbadi mezhebine mensup Umman Müftülüğü, Filistin, Cezayir, Güney Afrika ve Fas ta kendi gözlemleriyle aynı kararı aldığını açıklarken İran’ın en büyük Şii otoritesi olan Ayetullahuzma Ali Hamaney de ilk orucun pazar günü tutulacağına dair fetva yayınladı.

Pazartesi başlayacak ülkeler

Ramazana 30 Haziran Pazartesi başlayacak ülkeler arasında Hindistan ve Pakistan bulunuyor. Pakistan ve Hindistan hilali gözlemleme komiteleri yaptıkları açıklamalarda hilalin kendi bölgelerinden çıplak gözle görülememesi gerekçesiyle 30 Haziran Pazartesi günü oruca başlanacağını ilan ettiler.

Farklılık nereden kaynaklanıyor?

İslam hukukunda, esas alınan ay takvimi, başlangıcı ve bitişi ayın hareketlerine göre belirlenen aylardan oluşuyor.   Ramazan ayı da ay takvimine göre her sene değiştiğinden, oruca başlayabilmek için öncelikle,ramazan ayının başladığını tesbit etmek gerekiyor. İslam fıkhında yeni ayın tespiti için iki görüş bulunuyor. Aybaşlarının belirlenmesinde çıplak gözle görülme yöntemini tercih edenler ile bilimsel ölçüm ve hesaplamaları esas alan fıkıh otoriteleri, zaman zaman tarihlendirme konusunda farklılaşıyor.