Tolstoy’un Nobel ödülü ile gelen paranın hayırdan ziyade kötülük getireceğine inandığı iddia ediliyor. Tolstoy’un eserlerinin yeterince ‘idealistik’ bulunmadığı gerekçesiyle ödül verilmediği belirtilmişti.
Rus basını, Tolstoy’un Nobel Edebiyat Ödülü’nü istemediğini yazdı. Habere göre, 7 Ekim 1906’da Rusya Bilimler Akademisi yazarı ödüle aday gösterince Tolstoy olaya müdahale etti. Tolstoy, arkadaşı Fin yazar Arvid Yarnefelt’e yazdığı mektubunda, ödülün kendisine verilmemesi için elinden gelen her şeyi yapmasını rica etti. Rus yazar, ‘Eğer bana bu ödül verirlerse, bu durumda ödülden vazgeçmem hiç hoş olmayacak.’ dedi.
Yarnefelt’in Tolstoy’un ricasını yerine getirerek ödülü İtalyan yazar Giosue Carducci’ye verdiği illeri sürülüyor. Buna çok sevinen Tolstoy’un, ‘Bu kararım beni paraları nasıl harcayacağım ile ilgili bir çok zorluktan kurtardı. Bana göre paralar her zaman olduğu gibi ancak ve ancak kötülük getiriyor. İkincisi ise tanımadığım, ama derin saygı duyduğum çok sayıda insanın üzüntü mesajını almak bana büyük onur ve memnuniyet verdi.’ dedi.
Soylu bir ailenin çocuğu olarak 1828’te dünyaya gelen Rus yazar, 1851’de Kafkaslarda askeri eğitime başladı. Kırım Savaşı’na katıldı ve yaşadıklarını ‘Sivastopol Hikayeleri’ olarak kaleme aldı. ‘Çocukluk’, ‘Kozaklar’, ‘Hacı Murat’ ve başka eserleri yazdı. Daha sonra başta Avrupa olmak üzere yurtdışı gezilerine çıktı. Memleketine döndü ve doğduğu Yasnaya Polyana’da köy okulu açarak kendini halk eğitimine atadı. Sofya ile evlenen Tolstoy’un on üç çocuğu oldu. 1863 yılında ‘Savaş ve Barış’ eserini yazmaya başladı ve altı yılda tamamladı. 1873’te bir diğer klasik eseri ‘Anna Karenina’yı kaleme almaya başladı ve üç yılda bitirebildi.
Tolstoy’un İslam’a büyük saygısı vardı. Tolstoy eşiyle son yıllarında geçinemiyordu ve yaşadığı geçimsizliğe restini çekti. Herkesten küserek doğup büyüdüğü Yasnaya Polyana’daki evini terk etti. 20 Kasım 1910’da Bulgaristan’a gitmeye çalışırken zatürreye yakalandı ve Lipetsk bölgesinde küçük bir tren garında hayatını kaybetti. Vasiyeti üzerine Yasnaya Polyana’daki çiftliğinde toprağa verildi.