Pek çoğumuz onu şarkılarla tanıdı. Ahmet Kaya, Cem Karaca ve Moğollar gibi özellikle bir döneme damgasını vuran Ahmed Arif 1991 yılında aramızdan ayrıldı. Ama Hasretinden Prangalar Eskittim sözü ve her biri bestelenmemiş olsa da içli bir türkü gibi olan şiirleriyle hayatımızın bir parçası olmaya devam ediyor.
Hayatı
21 Nisan 1927‘de Diyarbakır’da doğan Ahmed Arif 2 Haziran 1991 tarihinde Ankara’da ölmüştür. Asıl adı Ahmed Önal‘ dır. Babası Kerkük’lü Türkmen, annesi Kürt kökenlidir. Diyarbakır Lisesi‘nden mezun olunca Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü’nde okudu. Üniversite eğitimi sırasında iki kere TCK 141‘ye muhalefetten tutuklandı. 1940-1955 yılları arasında değişik dergilerde yayınladığı şiirlerinde kullandığı kendine has lirizmi ve hayal gücüyle Türk edebiyatındaki yerini aldı. Şiirlerini Türkçe yazmıştır ama sonradan Kurmançi ve Zazacaya çevrilmiştir.
Şiirlerinin toplandığı tek kitabı 1968’de yayınlandı. Türkiye’de en çok basılan kitaplar listesindedir. Yılmaz Erdoğan gibi bir çok şair şiirlerinden alıntı yapmıştır. Sert surat ifadesine karşın insanın içini okşayan şiirleri vardır. Ahmed Arif hala gençliğe damgasını vurmaktadır. Hasretinden Prangalar Eskittim adlı şiiri Ahmet Kaya tarafından şarkı haline getirilmiştir. Ayrıca Cem Karaca tarafından da bir çok şiiri bestelenmiştir.
Ahmet Oktay‘ın Karanfil ve Pranga (Istanbul: Metis Yayınları, 1990) adlı çalışması Ahmed Arif şiiri üzerine yapılmış en detaylı çalışma olarak kabul edilir.
Ayrıca, Muzaffer İlhan Erdost‘un ‘Üç Şair’ adlı kitabında da, Ahmet Arif şiirinin yorum ve çözümlemeleri bulunmaktadır.
Adiloş Bebe adlı şiiri Cem Karaca ve Moğollar tarafından şarkı yapılmıştır.
Şiir kitapları
* Hasretinden Prangalar Eskittim. (Everest yayınları, ISBN 9752970214, 57. basım, 2006);
* Yurdum Benim Şahdamarım (Everest yayınları, İstanbul, Kasım 2005, 5. Basım, ISBN: 9789752891036)
* Hasretinden Prangalar Eskittim (1968-2008 40. Yıl Özel Basımı), İlk Basım: Mart 2008, Metis Edebiyat
Şiirlerinden bazıları
* Akşam Erken İner Mahpushaneye
* Anadolu
* Ay Karanlık
* Bu Zindan Bu Kırgın Bu Can Pazarı
* Diyarbekir Kalesinden notlar ve Adiloş Bebenin Ninnisi
* Hani Kurşun Sıksan Geçmez Geceden
* Hasretinden Prangalar Eskittim
* İçerde
* Kara
* Karanfil Sokağı
* Leylim Leylim
* Merhaba
* Otuz Üç Kurşun
* Sevdan Beni
* Suskun
* Unutamadığım
* Uy Havar!
* Vay Kurban
* Yalnız Değiliz
Bestelenen şiirleri
* Ay Karanlık: Ahmet Kaya – Maviye Çalar Gözleri
* Hasretinden Prangalar Eskittim: Ahmet Kaya – Hasretinden Prangalar Eskittim
* Kara: Grup Ekin – De Be Aslan Karam
* Otuzüç Kurşun: Grup Baran – Otuzüç Kurşun
* Otuzüç Kurşun: Zülfü Livaneli – Kirvem
* Suskun: Fikret Kızılok – İki Parça Can
* Suskun: Ahmet Kaya – Ağlama Bebeğim
* Unutamadığım: Grup Baran – Unutamadığım
* Uy Havar!: Ahmet Kaya – Oy Havar
* Vay Kurban: Grup Baran – Seni Sevmek Felsefedir
En Ünlü Şiiri:
HASRETİNDEN PRANGALAR ESKİTTİM
Seni, anlatabilmek seni.
İyi çocuklara, kahramanlara.
Seni anlatabilmek seni,
Namussuza, halden bilmeze,
Kahpe yalana.
Ard- arda kaç zemheri,
Kurt uyur, kuş uyur, zindan uyurdu.
Dışarda gürül- gürül akan bir dünya…
Bir ben uyumadım,
Kaç leylim bahar,
Hasretinden prangalar eskittim.
Saçlarına kan gülleri takayım,
Bir o yana
Bir bu yana…
Seni bağırabilsem seni,
Dipsiz kuyulara,
Akan yıldıza,
Bir kibrit çöpüne varana,
Okyanusun en ıssız dalgasına
Düşmüş bir kibrit çöpüne.
Yitirmiş tılsımını ilk sevmelerin,
Yitirmiş öpücükleri,
Payı yok, apansız inen akşamlardan,
Bir kadeh, bir cıgara, dalıp gidene,
Seni anlatabilsem seni…
Yokluğun, Cehennemin öbür adıdır
Üşüyorum, kapama gözlerini…