Ardan Zentürk’ün Star gazetesindeki yazısı…
Bu karar, 1- 16 Nisan’daki referandum sonucunu net olarak tahmin ettiklerini, 2-Ortadoğu-Karadeniz hattına kalıcı istikrarın gelmesinde 15 Temmuz ihanetini püskürten Türkiye’yi “kilit ülke” olarak gördüklerini işaret ediyor. Önce, Batı medyasında “diktatör” yorumlarının azaldığına, devamında da, Türkiye’nin hassasiyetine saygılı zeminde birlikte çalışmanın mekanizmalarının kurulmasına şahit olacağız.
Sırtını, Obama yönetiminin Türkiye’nin milli iradesini dışlayıcı stratejisine dayamış, muhalefeti “dış destekte” arayanlar için üzgünüm. Onlar, Washington Post’a yazı yazan o hanımefendi gibi, ABD’yi Türkiye’de demokrasiye sahip çıkmamakla suçlayıp, Merkel’i de “Türk muhalifi” olarak görmeye devam edebilirler.
Oysa, çevrelerindeki dünya, bir ay gibi kısa bir zaman içinde, tahminlerin çok ötesinde değişti, farkında değiller.
Erdoğan kilit isim…
CIA direktörü Pompeo Ankara’ya geldi, Çavuşoğlu ve Işık yeni Amerikalı muhatapları Tillerson ve Mattis ile biraraya geldiler, Orgeneral Akar, muhatabı Dunford ile İncirlik’te oturduğu masadan tam 6 saat kalkmadı, Yıldırım ABD Başkan Yardımcısı Pence’e yüzyüze herşeyi anlattı, eh zaten, herşey, 45 dakikalık Trump-Erdoğan telefon görüşmesiyle başlamıştı. Yeni Amerikan yönetiminin bir ayda en yoğun ilişki kurduğu başkentin Ankara olması tesadüf olabilir mi, hayır.
Önemli ve yüzünü istikrara dönmüş gelişmeler yaşıyoruz ve Türkler, 1918’de atıldıkları bir coğrafyaya, tekrar “kurucu irade” olarak geri dönüyorlar.
1. DEAŞ’ın bölgeden temizlenmesindeki ana güç, Fırat Kalkanı sonrası Türkiye oldu. ABD-Rusya hattının Türkiye katılımıyla bir üçgene dönüşmesi dikkat çekicidir.
2. Türkiye-Körfez ülkeleri stratejik işbirliği, Trump’ın İran’ı yeniden sınırlarına yollama planı açısından en önemli dayanaktır. Bunu yakında İsrail-Körfez ülkeleri yakınlaşması tamamlayacaktır.
3. Filistin sorununun İsrail-Filistin yönetimi-Ürdün-Mısır dörtgeninde çözümlenmesinde hızlandırıcı güç Türkiye’dir, ilişkilerin yeniden yapılandırılması, Tel Aviv’de de Kemal Ökem gibi bir ismin büyükelçi olarak bulunması kayda değer bir durumdur.
4. Erdoğan-Putinarasındaki ilişkinin “delikanlılık kuralları ile işleyen” güvene dayanmış olması, Trump açısından da bir güvencedir, iki lider, devletlerinin ve medyalarına sızmış farklı unsurların yaratabileceği sorunları kolay aşabilecek güçtedir. Trump-Putin yakınlaşmasının Suriye’de Beşar’ın gitmesine bağlı olduğu açık bir gerçek, bu konuda verilecek teminatlar yolunda Trump’ın Erdoğan’ı yanında bulacağının da işaretlerini zaten alıyoruz. Trump, kendi derin devletinin sıkıştırma manevraları karşısında belki Putin’i arayamaz ama, Suriye-Ukrayna hattında Putin ile temas için iyi bir bağlantı noktası olduğunu biliyor.
Ankara’ya 2 tavsiye…
Bu süreçte, Ankara’nın dikkat edeceği 2 önemli ayrıntı var: 1- Amerikalılar masaya çıtayı en yükseğe koyarak otururlar, orta yolda buluştuklarında kendilerini kazançlı hissederler. FETÖ sorunu başta, yürütülen pazarlıklarda muhatabın o andaki tavrına bakarak yorum yapmak hatadır. 2- Ruslar, masaya, kabul edebilecekleri en alt limitin işaretlerini vererek otururlar, fakat, muhataplarından ısrarlı yaklaşım beklerler. Bir konuyu konuşup, aynı konuya aylar sonra döndüğünüzde ne yazık ki, en baştan başlamak zorunda kalırsınız, yani, “Biz Ruslar’la konuştuk, mutabık kaldık” deyip işi olmuş kabul etmek hatadır.
Siyaset, diplomasi ve askerler bu kritik süreçte, dikkatli olmalı.
Avrupa bu kadar aptal olabilir mi?..
Avrupa’nın, özellikle Almanya’nın izlediği rota aptalca… Bir “lobi” Türkiye-Avrupa ilişkisinin gerginliğinin sürmesi için elinden geleni yapıyor. Böylelikle, Türkiye’nin ABD-Rusya hattında bir yerde kalmasını sağlıyor, Avrupa’nın da yeniden yapılanan küresel denklemden kopmasına yol açıyor. Alman Merkel ile İngiliz May’in Ankara ziyaretlerinde yaşanılan birbirinden taban tabana zıt görüntü…