Fatih Sultan Mehmet ve Venedikli ressam Gentile Bellini, New York’taki Robert Moss Tiyatrosu’nda 1479 yılında geçen “Bellini ve Sultan” oyununda bir araya geldi.
Yazarlığı ve yönetmenliğini Ed Stevens’ın, yapımcılığını ise New York’ta yaşayan Türk tiyatro sanatçısı Ayşe Eldek Richardson’un yaptığı oyunda, Fatih Sultan Mehmet’i Eliud Kauffman, Bellini’yi de Alan Smith oynadı.
Amerika’nın en önemli tiyatro festivali ”Fringe NYC” kapsamında sahnelenen oyun, Venedik-Osmanlı savaşlarının ardından İstanbul’a bir barış ve kültür elçisi olarak gelen Bellini’nin saraydaki maceralarını konu alıyor.
15. yüzyıl Venedikli ressam Bellini, dönemin dünyanın en büyük güçlerinden biri olan Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti, İstanbul’a geldiği oyunda, doğu-batı kültürleri arasındaki çatışmaya dikkat çekiliyor.
Oyunda tek Türk sanatçı Temi Hason, haremdeki bir cariyeyi oynuyor. New York Akademisi’nde eğitimini tamamlayan ve aynı zamanda çelo sanatçısı olan Hason, 2012 yılında Türkiye’deki ‘‘Yetenek Sizsiniz’ yarışmasındaki performansıyla yarı finale kadar yükselmiş.
Metropolitan’a gelen Fatih tablosu oyuna ilham oldu
Bellini ve Sultan’ın hikayesi, oyunun yazarı Ed Stevens’ın, Metropolitan Müzesi’nde, 2007 yılında açılan ‘’Venedik ve İslam Dünyası 828-1797’’ konulu sergide gösterilen Bellini’nin Fatih Sultan Mehmet’in ünlü tablosunu görmesiyle başlıyor.
Venedik ve Osmanlı Sergisi’nde ilk defa resmi gören Stevens, bundan çok etkilendiğini söyleyerek, ‘’Bu, bana doğu ile batının bağlantısını anlamamı sağladı ve bu konuda bir tiyatro eseri yazdım’’ dedi.
Daha sonra İstanbul’a giderek, Türkçe dersleri de alan Stevens, New York’ta yaşayan tiyatro sanatçısı Ayşe Eldek Richardson’la tanışmasıyla, projeyi birlikte sanheye koyma kararı aldı. Daha sonra, Richardson, oyunun Florida’daki sahne okumasının yapıldığını belirterek, burada ödüle layık görüldüklerini bildirdi.
TARTE’yle Uluslararası Fringe Tiyatro Festivali
Anadolu Ajansı’na ‘‘Bellini ve Sultan’’ oyunuyla ilgili görüşlerini bildiren yapımcı Ayşe Eldek Richardson, 2010 yılında Türk ve yabancı sanatçıların bir araya gelerek kültür alışverişinde bulunması amacıyla Türk Amerikan Repertuar ve Eğlence Tiyatrosu’nu (TARTE) kurduklarını ve TARTE adıyla New York’ta her yıl yapılan Uluslararası Fringe Tiyatro Festivali’ne katıldıklarını ifade etti.
Kültür farklılıklarıyla ilgili oyunu sahneye koymaktaki zorluklar konusunda ise Richardson, ‘’Batı veya Doğu kültüründen gelmek deyince bakıyorsunuz kıyafetler farklı, gelenek görenekler farklı, dinler farklı. Fakat insanın özüne indiğiniz zaman o farklar ortadan kalkıveriyor. Bu oyunu izlediğinizde akışında bunu fark ediyorsunuz. Temelde insanoğlunun her şeyden uzak yalın halini görüyorsunuz’’ ifadesini kullandı.
Broadway ayarında bir Keloğlan müzikal planı
‘’TARTE olarak listemizde çok proje var. Eylülde Bellini ve Sultan’ın uzatmalı oyunlarını başka bir sahnede gösterime sunacağız. Aynı zamanda Üçüncü Bir Sahnelik Türk Amerikan Oyun Festivalini gerçekleştireceğiz. Ardından planlarımız arasında orijinal müzik ve senaryosu hazırlanmış Keloğlan var. Broadway ayarında hazırlanan bu müzikali hayata geçirmeye çalışıyoruz.’’
AA