İnternetin yaygınlaşması ile bilgi, daha önce hiç olmadığı kadar kolay ulaşılabilir, ama bir o kadar da güvenilirlikten uzak oluverdi. Ama gerçek ve güvenilir bilgiyi arayanlar için kütüphaneler hala en önemli bilgi kaynağı. Kolaylıkla bir arada bulamayacağınız on binlerce kitap, süreli yayın ve koleksiyonlar, talep edenler için bir araya getiriliyor kütüphanelerde.
Türkiye’nin yaklaşık 900 yıllık bir kütüphane geleneği var. Anadolu Selçukluları, Beylikler ve daha sonra da Osmanlı İmparatorluğu dönemlerinde birçok kütüphane kurulmuş bu topraklarda. Bu dönemlerde kütüphaneler, yöre halkının ve medrese öğrencilerinin ihtiyacını karşılamak üzere, özel vakıf kütüphaneleri şeklinde kurulmuş.
900 yıllık geleneğin getirisi olarak, bünyesinde oldukça kıymetli el yazmalarını ve birbirinden değerli belgeyi barındıran pek çok kütüphane var topraklarımızda. İşte Türkiye’nin farklı şehirlerindeki önemli kütüphaneler:
Atatürk Kitaplığı
Atatürk Kitaplığı, İstanbul’un Taksim semtinde Mete Caddesi üzerinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü’ne bağlı halka ve özel araştırmacılara hizmet veren bir kitaplık.
1924’ten beri hizmet veren bu kütüphanede, 150 yıllık gazete ve dergi koleksiyonu var. 350 bine yakın kitap bulunan kütüphanenin cilt ve onarım atölyesi bulunuyor. Ayrıca çeşitli yazma, atlas-harita, takvim, kartpostal gibi özel koleksiyonları mevcut. 10 bine yakın harita ve kartpostal koleksiyonu internetten de incelenebiliyor.
2007 yılında Türkiye’nin en iyi kütüphanesi seçilen Atatürk Kitaplığı’nda, Osmanlıca, Arapça, Fransızca, Rumca ve İngilizce birçok dilde esere ulaşmak mümkün. Görme engelliler için özel kabinlerde gönüllüler istedikleri kitapları okuyup CD’ye kaydediyor. Nadir eserler CD olarak sunuluyor.
İslam Araştırmaları Merkezi Kütüphanesi
1984’te kurulan İslam Araştırmaları Merkezi Kütüphanesi, İslam Kültürü’nün yanı sıra Türk kültürü, tarihi, edebiyatı ve sosyal bilimlerin birçok alanında kaynakları bünyesinde barındırıyor.
Ziyad Ebüzziya, Orhan Şaik Gökyay, Hilmi Oflaz, Albert Hourani, Jacques Waardenburg, Kemal Beydilli, Kasım Küfrevi, Nuhoğlu Ailesi, Kathleen R. F. Burril ve İlber Ortaylı’ya ait özel koleksiyonları bünyesine kattı.
182 bin cilt kitap, 2 bin 720 çeşit dergi, 17 bin doküman, 19 bin 144 mikrofilm, 411 mikrofiş ve mikrofilm, 640 CD mevcut. Osmanlı Kadı Sicilleri, Şer’iyye Sicilleri Arşivleri burada.
Milli Kütüphane
1946 yılında kurulan Milli Kütüphane, dünyanın en genç Milli Kütüphanelerinden biri.
Kütüphanede 2 milyon 608 bin 359 eser kayıtlı. Bunlardan 1 milyon 115 bin 840’ı kitap, 55 bin 836’sı eski harfli Türkçe kitap, 26 bin 282’si el yazması kitap, 1 milyon 211 bin 357’si gazete ve dergi. Ünlü ressamların orijinal tabloları, taş plaklar, fotoğraf, pul, para, afiş ve mikrofilm gibi görsel-işitsel materyaller de var.
İstanbul’un fethinde ele geçirilen ceylan derisi üzerine yazılı İnciller ve tezhipli Kur’an-ı Kerim’ler en değerli eserleri arasında. Dört okuma salonu ve görme özürlülere yönelik "Konuşan Kitaplık" mevcut. Konferans salonları, sergi salonları, geniş bir otopark ve kafeteryaya da sahip. İnternette e-kütüphane hizmeti veriliyor. Milli Kütüphane, Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kuruluşları Federasyonu üyesi.
Beyazıt Devlet Kütüphanesi
1884 yılında kurulan Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Türkiye’nin ilk devlet kütüphanesi olma özelliğine sahip. Türkiye’ de yayınlanan tüm kitaplar, özel el yazmaları, Cumhuriyet öncesine ait eski matbular, Osmanlı Dönemi’nden günümüze kadar yayınlanmış bazı dergiler, bütün gazeteler, harita, afiş, pul ve kartpostal arşivlerine sahip.
Yaklaşık 500 bin kitabından 50 bini Arapça, Farsça, Fransızca ve İngilizce gibi yabancı dillerde. 7 ayrı okuma salonundan oluşuyor. 1992’den beri görme engelliler için özel bir çalışma yapılan kütüphanede, 3 bin sesli okunmuş kitap ve kabartma yapılarak yazılmış kitap bulunuyor.
Araştırmalar için genelde öğretim üyeleri tercih ediyor. Özellikle yakın tarihle ilgili tüm kaynakların bulunduğu kütüphanede isteyen herkese eserlerin fotokopi ve CD kopyaları veriliyor.
Sermet Çifter Kütüphanesi
Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık bünyesinde 1978’de açıldı. Beyoğlu İstiklal Caddesi’nde yer alan kütüphane 1992’de yeniden düzenlendi. Edebiyat, sanat ve tarih alanlarında önemli bir koleksiyona sahip. Türk tarihi, kültürü, Türk ve dünya edebiyatıyla İstanbul konularında uzman. 80 bin cilde ulaşan kitap koleksiyonu var.
Araştırmacıların kullanımına açık, bin 117 ciltte toplanmış bin 578 adet yazma eser mevcut. Yazma eser ve nadir kitaplardan yararlanmak isteyenlere dijital hizmet sunuluyor. Çeşitli koleksiyonlardan derlenmiş binin üzerinde nadir kitap var. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi bir uzmanlık kütüphanesi. Bu nedenle, üyelik koşulu aranıyor. Üye olmayanlar 1-2 gün gibi kısa sürelerle kütüphaneden yararlanabiliyor.