Filmlerde çokça gördüğümüz ‘tip’ler vardır: Zoraki kahramanlar. Sakin ve ‘düzenli’ hayatlarını küçük ‘kaygılarla’ sürdürüp giderler.
Sonra birtakım ‘olaylar’ gelişir ve öğreniriz ki meğerse o sıradan adamların içinde bir kahraman yatmaktaymış! Yakup Kadri’nin ‘Zoraki Diplomat’ kitabı, bilmeyenler için bu anlattıklarımızı çağrıştırabilir. Halbuki yazar, kendi diplomatlık anılarından bahsetmektedir. Türk Edebiyatı, son sayısında, Yakup Kadri’nin kitabından hareketle, edebiyat tarihimizde ‘kerhen’ diplomat olan şair ve yazarlarımızı dosyalaştırmış.
Bu konuda ilk akla gelecek isimler, Yahya Kemal ve Abdülhak Hamid’dir. Ancak, bu iki şairden hareketle bir liste yapılsa uzayıp gider. Genellikle Hariciye Nezareti’nde görevlendirilen bu isimler, Sadullah Paşa’dan Samipaşazade Sezai’ye Sünbülzade Vehbi’den Hamdullah Suphi’ye, Memduh Şevket Esendal’dan Enis Behiç’e kadar uzanıyor.
Nazan Bekiroğlu’nun ‘Mücella’ adlı etkileyici hikâyesiyle başlayan Türk Edebiyatı’nın haziran sayısı, ‘Faust ve Doğu-Batı Divanı’ yazısıyla devam ediyor. Goethe’nin ‘Doğu-Batı Divanı’nı Türkçeye kazandıran Senail Özkan; Alman edebiyatçının iki eserinin Türkçedeki macerasını anlatıyor. Beşir Ayvazoğlu, Tanzimat’tan Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar uzanan ‘Edebiyatımızın Sancılı Hariciye Yılları’nı değerlendiriyor. Sadık Kutalmış, Yakup Kadri’nin de dâhil olduğu ‘Üç Zoraki Diplomat’ın yaşadığı sıkıntıları mercek altına alıyor. Ali Çolak’ın ‘derd-i maişet motorunu’ çalıştırmak için ek iş yapan şairleri ele aldığı ‘Şairin İkinci İşi’ başlıklı denemesi, zoraki diplomatları işleyen kapak dosyasına denk düşmüş. Bahtiyar Aslan, Hüsrev Hatemi’yle şiir üzerine bir söyleşi yapıyor. ‘Sahhafların Dünyasında’ dolaşan Yusuf Çağlar, Yunus Emre’den Osman Yüksel’e bir gezintiye çıkarken; ‘Yitik Mirasın Peşinde’n giden Süleyman Faruk Göncüoğlu, bir define avcısı titizliğiyle ‘Tophane’de İki Kayıp Cami’nin izini sürüyor.