İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nca (İKSV), 14 Eylül-10 Kasım tarihleri arasında gerçekleştirilecek 13. İstanbul Bienali kapsamındaki kamusal programın ilk etkinliği, 8-10 Şubat’ta yapılacak.
İKSV’den yapılan açıklamaya göre, Fulya Erdemci kreatörlüğünde, şair Lale Müldür’ün aynı adlı kitabından alıntılayarak "Anne, ben barbar mıyım?" başlığıyla düzenlenecek bienal, etkinliklerine şubat ayında gerçekleştirilecek kamusal programla başlayacak.
Sanatsal üretimle bilgi üretimini bir araya getirmek amacıyla, şubat-kasım tarihleri arasında düzenlenecek 5 farklı kamusal program etkinliğiyle, hem Türkiye’de hem de dünyanın dört bir yanında geleneksel anlamıyla "kamu" kavramı tartışılacak.
"Kamusal Simya" başlığını taşıyan kamusal program kapsamında, konuşmalar, atölyeler, seminerler, performanslar ve şiir okumaları düzenlenecek. Program için özel olarak yazılan metinler ve sanatsal katkılar içerecek "Kamusal Simya" kitabı, bienalin açılışında okurlara sunulacak.
Kamusal programın "Şehri Kamusallaştırmak" başlıklı ilk etkinliği, 8, 9 ve 10 Şubat tarihlerinde İstanbul Teknik Üniversitesi Maçka Kampüsü’nde yapılacak.
İstanbul’un kentsel dönüşümünün toplumsal ve kültürel etkisi ile vatandaşların buna tepkilerinin tartışılacağı programda, dönüşümün gerçekleştirilme biçimi ve kültürel endüstrilerin dönüşümde oynadığı rol de sorgulanacak.
13. İSTANBUL BİENALİ KAMUSAL PROGRAMI
“ŞEHRİ KAMUSALLAŞTIRMAK”
8-10 Şubat 2013
8 Şubat Cuma
Mekan: İstanbul Teknik Üniversitesi, Maçka Kampusu, C101 Konferans Salonu
18.30 Giriş: Fulya Erdemci ve Andrea Phillips
18.45 Şiir okuması: Lale Müldür (Şair)
19.00 Konuşma: “Kolektif Hayal Gücümüz Nerededir? Mimari ve Kamunun Krizi”
Teddy Cruz (Mimar, California Üniversitesi San Diego Görsel Sanatlar Bölümü Kamusal Kültür ve Şehircilik Profesörü, Kentsel Ekolojiler Merkezi (CUE) kurucularından)
20.30 Doğaçlama: Cevdet Erek (Sanatçı ve müzisyen, İTÜ TM Konservatuarı ve Mimarlık Fakültesi, Öğretim Üyesi)
9 Şubat Cumartesi
Mekan: İstanbul Teknik Üniversitesi, Maçka Kampusu, C101 Konferans Salonu
14.00 Resimli konuşma: “Olasılıklar Makinesi: Kentselleşme Tartışmalarında Dönüm Noktası, Sanat ve Kent Hakkı”
Christoph Schäfer (Kavramsal Sanatçı, Harika Tasarımcı, Eğitim Şovmeni, Kent Yazarı ve Davetsiz Şehir Planlamacısı)
15.30 Panel: “Agorafobi: İstanbul’da kentsel dönüşüm”
Oturum başkanı: Fulya Erdemci
Konuşmacılar:
Yaşar Adnan Adanalı (Gelişim planlamacısı, araştırmacı, reclaimistanbul.com ve mutlukent.wordpress.com adreslerinde blog paylaşımları yapıyor)
Sedat Doğan (Kapitalizmle Mücadele Derneği, adilmedya.com’da yazar)
Betül Tanbay (Taksim Platform Üyesi, Akademisyen)
İlhan Tekeli (Şehir ve Bölge Planlamacısı, Sosyal Bilimci)
Erbay Yucak (Hukuk Danışmanı, Bir Umut Derneği)
10 Şubat Pazar
10.00-14.00 Jean-François Perouse (Galatasaray Üniversitesi öğretim üyesi) ile Kuzeybatı İstanbul kentsel dönüşüm alanları turu
“Kuzeybatı İstanbul’un Yeni Beliren Çeperlerine Doğru: “Yeni İstanbul”un çarpıcı gelişimi”
Güzargah: Taksim-Kasımpaşa-Kağıthane-Cendere, Göktürk, Ağaçlı (Planlanan 3. havaalanı bölgesi), Arıcılar/Hasdal (Yıkılmış gecekondu bölgesi, bir zamanlar mahalleydi, şimdi ise hiçbir-yer), TEM-Gazi (Hayalet ticari alışveriş merkezleri-yeşil alan politikaları), Sultançifliği, Habibler, Arnavutköy merkezi, Kayabaşı/Kayaşehir (Plan aşamasında yeni bir şehir), Halkalı, TEM-Taksim.
ÖZGEÇMİŞLER
Lale Müldür: 1956 yılında Aydın’da doğan Lale Müldür, Robert Koleji’nden mezun oldu. Şiir bursu alarak Floransa’ya giden Müldür, Türkiye’ye dönerek birer yıl ODTÜ Elektronik ve Ekonomi bölümlerine devam etti. 1977’de İngiltere’ye gidereManchester Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden lisansını, Essex Üniversitesi Edebiyat Sosyolojisi Bölümü’nden ise yüksek lisans derecesini aldı. 1983-1987 yılları arasında Brüksel’de yaşayan Müldür, ressam Patrick Claeys ile on iki yıl evli kaldı. 14 Aralık 2002’de beyin kanaması geçirdi, iki ay hastanede yattı. Lale Müldür’ün ilk şiirleri 1980’de Yazı ve Yeni İnsan dergilerinde yer aldı. Gösteri, Defter, Şiir Atı, Oluşum, Mor Köpük, Yönelişler, Sombahar, Kitap-lık ve Spleen Fanzin dergilerinde birçok şiir ve yazısı yayımlandı. Bir dönem Radikal gazetesinde yazdı. Müldür’ün şiirlerinden bazıları bestelendi ve filmlerde kullanıldı. Şiirlerinden bir seçki Water Music adıyla Dublin’de (Poetry Ireland, 1998), Fransız ressam Colette Deblé’nin resimleri üzerine yazdığı şiirler Fransızca olarak Ainsi parle la Fille de pluie (Yağmur Kızı Böyle Diyor) adıyla Fransız Enstitüsü’nde, 2008’de ise Donny Smith’in çevirdiği yine bir seçme şiirler kitabı (I Too Went To The Hunt Of A Deer) Türkiye’de yayımlandı. Yurtdışındaki birçok toplantıda Türkiye’yi temsil eden Müldür, Amerika’da yayımlanan Türk şiiri antolojisinde "80’lerde başlayan krizi aşan bir şair" olarak anıldı. Ultra-Zone’da Ultrason ile 2007 Altın Portakal Şiir Ödülü’nü aldı.
Şiir: Uzak Fırtına (1988), Voyıcır 2: Şiirler 1987-1989 (Ahmet Güntan ile, 1990), Seriler Kitabı (1991), Kuzey Defterleri (1994), “Divanü Lûgat-it-Türk” (1998), Saatler/Geyikler (2001), Anemon:Toplu Şiirler (1988-1998) (2002), Ultra-Zone’da Ultrason (2006), Güneş Tutulması 1999 (2008), Medine & Kavun Likörü (Seyhan Özdamar ile, 2009 ), Siyah Sistanbul (2011), Anne’ye Ayetler ve O’nun Postmodern Alâmetleri (2012).
Roman: Bizansiyya (2007). Yazılar: Anne, ben barbar mıyım? (1998), Haller Leyla (2006)
Teddy Cruz: Estudio Teddy Cruz’un (2000) kurucu yöneticisi olan Cruz, 1991 yılında Roma Mimarlık Ödülü’nü ve 2005 yılında Montreal’de CCA’nin, New York’ta Van Alen Enstitüsü’nün ve London School of Economics and Political Science’ın desteklediği James Stirling Memorial Lectures on the City Ödülü’nü aldı. Ayrıca, 2011’de Ford Foundation Visionaries Ödülü’nü ve Fransa Ulusal Mimarlık Müzesi’nin Sürdürülebilir Mimarlık Küresel Ödülü’nü kazandı. Cruz’un araştırmaları ve yapıtları uluslararası kültürel kurumların düzenlediği birçok büyük sergiye dahil edildi. Cruz, 2008 Venedik Mimarlık Bienali’nde ABD’yi temsil etti, 2010’da ise New York Modern Sanatlar Müzesi’nde “Small Scale, Big Change/Ölçek Küçük, Değişiklik Büyük” başlıklı sergiye katıldı. Cruz şu anda, Kentsel Ekolojiler Merkezi’nin (CUE) de kurucuları arasında yer aldığı San Diego’daki University of California Görsel Sanatlar Bölümü’nde Kamusal Kültür ve Şehircilik Profesörü olarak çalışıyor. Teddy Cruz, uluslararası sınır bölgelerinde, özellikle de ABD-Meksika sınırında ortaya çıkan küresel siyasi ve toplumsal sorunlara mimari ve kentsel planlama çözümleri geliştirmeye çalışan bir mimar. Cruz yapıtlarında hesaplı konut, kamusal altyapı ve kentsel politikalar gibi konuların tekrar düşünülmesinde marjinal mahallelerin rolünün artırılmasına yönelik bir çaba sergiliyor.
Cevdet Erek: İstanbul’da doğdu, İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. Erek, Room of Rhythms adlı projesiyle 2012’de Kassel’de dOCUMENTA(13)’e katıldı. 2011 ve 2003 yıllarında İstanbul Bienali’ne ve 2012’de 7. Asya Pasifik Trienali’ne katılan Erek, içinde MAK (Viyana,2012), Tate Modern (Londra, 2011), Arter,(İstanbul,2010), Stedelijk Müzesi (Amsterdam,2006)’nin de bulunduğu çok sayıda kurumda işlerini sergiledi. Solo sergisi Hafta (Week) 2012’de Kunsthalle Basel’de yer aldı. İşleri 2012 yılında Nam Jun Paik Ödülü’ne ve 2005 yılında Rijksakademie vbk misafir sanatçı çalışması sırasında Uriot Ödülü’ne değer görüldü. Erek’in kitapları, SSS – Sahil Sahnesi Sesi 2008’de Bas tarafından İstanbul’da, Room of Rhythms 1 ise 2012’de Walther König tarafından dOCUMENTA(13) kapsamında yayınlandı. İTÜ MIAM’da doktora çalışmasını tamamlayan Cevdet Erek, İTÜ TMDK ve Mimarlık Fakültesi’nde Öğretim Görevlisi olarak dersler veriyor. Bunun yanı sıra, çeşitli sanatçılarla ve kurucularından olduğu Nekropsi grubu ile çalışmalara devam ediyor.
Christoph Schäfer: Kentsel alanla ilgili sorunlar üzerine yapıtlar üreten Almanyalı bir sanatçı olan Christoph Schäfer, yapıtlarında güçlü görsel, mekansal, performatif, kuramsal ve aktivist stratejileri bir arada kullanıyor. Ayrıca, kentsel bağlamlarda ve toplumsal hareketlerin bir parçası olarak uzun soluklu projeler içerisinde yer alıyor. Schäfer, 1995’ten bu yana Park Fiction Project’in üyeleri arasında yer alıyor. Bu kendi kendine örgütlenen inisiyatif Hamburg’un St. Pauli mahallesinin bir grup sakinini bir araya getirdi ve kolektif bir arzu üretim süreci dahilinde nehir kenarındaki umumi bir parkı ele geçirip geliştirerek pahalı bir araziyi emlak spekülatörlerinin pençesinden kurtarmayı başardı. Schäfer, bu projeyle Kassel’de düzenlenen Documenta 11’e (2002) katıldı. Sanatçının diğer projeleri arasında Delhi ve Bangalore’de plansız yerleşim ve güvenlikli sitelerle ilgili bir araştırma (Sarai Media Lab’ın konuğu olarak); Rote Ruhrarmee (Kızıl Ruhr Ordusu) anısına Auslaufendes Rot isimli bir anti-anıt (RUHR.2010 bağlamında) ve “Kentsel Mekanda Uzak İhtimalli Karşılaşmalar” başlıklı kongrenin ortak küratörlüğü yer alıyor. The City is Our Factory (Şehir Bizim Fabrikamız,2010) başlıklı kitabında Neanderthal insanının yaşadığı dönemden Hamburg’da Right to the City hareketinin doğuşuna kadar olan döneme ait 156 çizimle şehrin hikayesini anlatıyor. Sanatçı aynı zamanda Es regnet Kaviar (“Havyar Yağıyor” – Nezihleştirmeye Karşı Eylem Ağı) ağının ve mahalle örgütü NoBNQ’nun da bir üyesi.
Yaşar Adnan Adanalı: Stuttgart Üniversitesi’nin Entegre Şehircilik ve Sürdürülebilir Tasarım ve Darmstadt Teknik Üniversitesi’nin Uluslararası Yardım ve Kentsel Gelişme yüksek lisans programlarında Katılımcı Planlama Pratiği ve Grenoble Üniversitesi’nde Sosyal Gelişme ve Yoksulluk Politikaları üzerine dersler veriyor. Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Örgütü’nün Kamp İyileştirilmesi Projesi’nde iki yıl boyunca katılım uzmanı olarak çalışan Adanalı, demokrasi ve mekan, kentsel hareketler ve kentsel dönüşüm konularında araştırmalarda bulunuyor. Bunun yanı sıra İstanbul başta olmak üzere, Güney Amerika, Afrika ve Orta Doğu’da farklı kentlerde gelişme planlaması üzerine çalışan Adanalı’nın Mutlukent ve Reclaimistanbul adında iki tane kent blogu bulunuyor.
Sedat Doğan: 1980 yılında İstanbul’da doğan Sedat Doğan, ilkokulu Bayrampaşa’da ortaokul ve liseyi ise İstanbul İmam Hatip Lisesi’nde tamamladı. Üniversite eğitimine Manisa Yerel Yönetimler Meslek Yüksekokulu’nda başlayan Doğan, Kocaeli Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi’nde tamamladı. Şu anda aynı okulda Yerel Yönetimler Bölümü’nde de yüksek lisans eğitimine devam ediyor. Üniversite hayatı boyunca sinema ve tiyatro ile amatörce ilgilenen Doğan’ın, çeşitli kısa film çalışmaları bulunuyor. ‘Sandalye’ ve ‘Ölüyoruz Demek ki Yaşanılacak’ adlı iki tiyatro oyunu yazdı. Bu oyunlar İstanbul’un değişik salonlarında sahnelendi. Halen sinema ve fotoğrafa ilgisini sürdüren Doğan, adilmedya.com’da siyaset, din, sosyoloji üzerine periyodik olarak makaleleri yayınlıyor; Antikapitalist Müslümanların “Kapitalizmle Mücadele Dernekleri” sözcülüğünü yapıyor.
Betül Tanbay: Akbilli bir İstanbullu, duyarlı bir Taksimli. Tanbay, 2011 yılında Çılgın Proje olarak gündeme geldiğinde Taksim Platformu’nu aktive edenler arasında yer alıyor. Taksim dışında matematikle uğraşan Tanbay, Boğaziçi Üniversitesi Matematik Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak çalışıyor. Tanbay ayrıca, Türk Matematik Derneği’nin ilk kadın başkanıdır.
Prof. Dr. İlhan Tekeli: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden emekli olan Prof. Dr. İlhan Tekeli, Türkiye Bilimler Akademisi şeref üyesiyken hükümetin çıkardığı KHK üzerine istifa etti. . Halen Bilimler Akademisi Derneği üyeliği bulunuyor. Aynı zamanda Tarih Vakfı’nın kurucularından olan Tekeli, ilk yıllarda vakfın başkanlığını da yapmıştır. Tekeli, 2004-2008 yılları arasında Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) genel kurulu üyeliğinde bulundu. Değişik zamanlarda toplumbilimleri ödülleri kazanan Tekeli’nin 1989 yılında Selim İlkin’le birlikte aldığı Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü, 1994 yılında Mustafa Parlar Bilim Ödülü, 1999 yılında Mustafa Parlar Üstün Eğitim Ödülü, 2006 yılında Tübitak Hizmet Ödülü bulunuyor. Bibliyografyasında, şehir ve bölge planlama, planlama kuramı, macro coğrafya, göç coğrafyası ve siyasal davranışlar, yerel yönetimler kuramı, kentleşme ve politikaları, ekonomik politikalar, Türkiye iktisat tarihi, şehir ve mekansal organizasyon tarihleri, Avrupa Birliği vb. konularda 95 kitap ve 640 makale ve toplantı bildirisi yer alıyor. Makaleleri, Tarih Vakfı tarafından Toplu Eserler içinde 25 cilt halinde toplanmıştır.
Erbay Yucak: 1umut/Dayanışmacı Atölye ‘Kentsel Dönüşüm Mağduru Mahalle Dernek ve Kooperatifleri, 1umut/ İş Cinayetleri, (Davutpaşa- Ostim- Esenyurt- Bedaş-Van Bayram Otel- Dizi seti davaları),Düzce ve İzmit Evsiz Depremzedeler Konut Kooperatifleri ve Depremzede Derneklerinin gönüllü hukukçularından olan Erbay Yucak, aynı zamanda HES Mağduru Köylülerin gönüllü hukuk danışmanlığınısürdürüyor.
Jean-François Perouse: 1980 yılında beşeri bilimler alanında (toplumsal coğrafya) Ecole Normale Supérieure’den mezun olan Jean-François Perouse, aynı yıl INALCO’da Türkçe öğrenmeye ve Toulouse-II Üniversitesi’nde asistan olarak çalışmaya başladı. 1999 Eylül’ünden beri İstanbul’da çalışan ve yaşayan Perouse, 2006’dan bu yana Galatasaray Üniversitesi’nde kent sosyolojisi üzerine ders veriyor. Perouse’un akademik dergilerde İstanbul’daki kentsel dönüşüm ve Türkiye üzerine Fransızca, Türkçe, Almanca ve İngilizce olarak birçok makalesi yayımlandı. Halihazırda EJTS (European Journal of Turkish Studies, www.ejts.org) adlı hakemli derginin yayın kurulunda görev alıyor. Yazdığı ve yayıma hazırladığı kitaplar arasında şunlar sayılabilir: La Turquie en Marche (La Martinière, 2004), Villes et Risques (Economica / anthropos, 2006), Constantinople, 1900.Voyage photographique de T. Wild (Kallimages, 2010) ve İstanbul’la Yüzleşme Denemeleri (İletişim, 2011).
Fulya Erdemci: 1994-2000 yılları arasında İstanbul Bienali’nin direktörlüğünü yürüten küratör ve yazar. Erdemci, 2003-2004 yıllarında İstanbul’da Proje 4L’nin direktörlüğünü yaptı ve 2004-2005 yıllarında İstanbul Modern’de süreli sergi küratörü olarak çalıştı. Erdemci, 2002 yılında 25. São Paulo Bienali “Metropoliten İkonografileri: Kentler”in ”İstanbul” bölümünün küratörlüğünü üstlendi ve 2007 yılında 2. Moskova Çağdaş Sanat Bienali “Jeopolitik, Pazar ve Amnezi Üzerine Dipnotlar”ın küratör ekibinde yer aldı. Fulya Erdemci, 2002 yılında Türkiye’de yayalar için kamusal alanda gerçekleştirilen ilk sergi olan “İstanbul Yaya Sergileri”ni başlattı ve 2005 yılında serginin ikincisini Emre Baykal’ın eş küratörlüğü ile gerçekleştirdi. Erdemci 2008’de Christchurch, Yeni Zelanda’da 25 uluslararası sanatçının katılımıyla kentsel mekânlarda gerçekleşen “Avare Çizgiler: Yeni bir Mekân Kültürüne Doğru”, 5. SCAPE Kamusal Alanda Sanat Bienali’nin küratörlüğünü Danae Mossman ile birlikte yürüttü. Haziran 2008-Eylül 2012 tarihleri arasında Amsterdam’daki SKOR Sanat ve Kamusal Alan Vakfı’nın direktörlüğünü yaptı. Erdemci aynı zamanda birçok uluslararası etkinliğin danışma ve seçici kurullarında görev aldı. Erdemci, Bilkent Üniversitesi’nde (1994–1995), İstanbul ile Marmara Üniversitesi’nde (1999–2000) ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı Yüksek Lisans programında (2001–2007) öğretim üyeliği yaptı. Venedik Bienali 54. Uluslararası Sanat Sergisi’nde 2011 Türkiye Pavyonu’nun küratörlüğünü de Fulya Erdemci üstlendi.
Dr. Andrea Phillips: Goldsmiths, Londra Üniversitesi Sanat Bölümü Öğretim Görevlisi ve Güzel Sanatlar ve Küratörlük Doktora Araştırmaları Programı Direktörlüğü görevlerini sürdürüyor. Dr. Phillips, birçok uluslararası disiplinlerarası araştırma projesinin yöneticiliğini yapıyor ve sanat, küratörlük, politika ve kamusal alan konularında yayım faaliyetlerine devam ediyor.
Ayrıntılı bilgi için:
13b.iksv.org
İstanbul Bienali’ni sosyal medyada takip etmek için:
facebook.com/istanbulbienali
twitter.com/istanbulbienali