Değirmen dergisi Türkiye’de geçtiğimiz yüzyılda düşünce ve edebiyat merkezli olarak önemli roller üstlenmiş dergileri ‘Yüzyılın Dergileri’ özel sayısıyla ele alıyor. 1900-2000 yılları arasında 49 fikir, sanat ve edebiyat dergisi farklı yazarlar tarafından değerlendirildi.
Rüstem BUDAK yönetiminde Sakarya’da yayınlanan Değirmen dergisi, iki ayda bir yayınlanmasına rağmen özel sayısında üç sayı birleşik olarak çıktı.
‘Yüzyılın Dergileri’ özel sayısında yer alan dergiler şu şekilde: "Sırat-ı Mustakim-"Sebilürreşad", "Genç Kalemler", "Servet-i Fünun", "Kadro", "Orhun", "Ağaç", "Güneş", "Varlık", "Akbaba-Çınaraltı", "Mavi", "Hareket", "Dergâh"," Büyük Doğu", "Diriliş", "Papirüs", "Halkın Dostları", "Yansıma", "Pınar", "Töre", "Türk Edebiyatı, Kubbealtı, "Adımlar"," Birikim", "Mavera", "Zafer", "İktibas", "Diyojen-Gırgır", "Edebiyat", "Sızıntı", "Sombahar", "İkindiyazıları", "Nokta", "Aktüel", "Çete", "Yedi İklim"," Haksöz"," A’raf", "Yeryüzü", "Türkiye Günlüğü", "Değişim"," Son Duvar", "Edebiyat Ortam"ı, "Kökler", "İslâmiyât", "Hece", "Doğu Batı."
Alanında bir ilk olan sayı Türkiye’nin edebiyat ve düşünce tarihinin son yüzyılına ışık tutan Değirmen, büyük boy ebadında ve 440 sayfa olarak yayınlandı ve seçkin kitabevlerinde satışa sonuldu. 15 TL’den satışa sunulan dergi abonelik yoluyla da temin edilebilir.
Değirmen, özel sayısında okuyucularına şöyle sesleniyor;
Değirmen, anlam üretmek için yola çıktı. Hem yola revan oldu, hem anlam döngüsünü kurmaya baş koydu. Kendi dışındaki dünyayı anlamlandırırken veya anlamını idrak etme uğraşısı verirken hedefte karşılaştığının kendisi olduğunu fark etti. Âlicenaplığından, kendisini anlatmak yerine anlam hamaliyelerinin son yüz yılını gündeme taşımak için oldukça farklı ve önemli bir dosya konusu kendisine seçti.
Gündem anayasa tartışmalarına ayarlı. Herkesin bir teklifi var. Hâlâ sosyolojiye müdahalenin argümanı olarak, bir şekilde anayasada yer almak isteyenlerle dünyayı paylaşıyoruz.
Değirmen öyle özel bir sayı ile geleneğini sürdürmektedir ki, tam bir kadirşinaslık örneği.
Yüzyılın dergileri ile kendi anlam dünyasını buluştururken aynı zamanda yüzyılın tasavvur ve tahayyüllerini de sinesinde barındırarak ülkemizdeki mevcut gündem için çok orijinal bir laboratuvar olma hükmünü ifa edecektir. Dosya konusunda yer alan dergilerin her biri bir kimliğin inşaası için kendisine varlık alanı oluşturmuş yapıların tasavvurunu yansıtmaktadır.
Böylelikle incelikli ellerde her türlü farklılığa rağmen ortaya konulan insicam, keşfedilmeyi beklemekte, ustalıklı ellerde içtihada dönüşeceği ufku gözetlemektedir.
Entelektüel derinliğimizin hem zirve noktası, hem de kuşatıcılığımızın örnekliği açısından oldukça önemli bir sayı ile yanınızdayız. Araştırmacı ve yazarlarımızın farklı iklimlerin özelliklerini taşıyan birbirinden değişik dergilerin hakkaniyetle tahlillerine şahit olurken, bir taraftan da Değirmen ailesinin anlam üreten gayretlerinin yansımalarını göreceksiniz.
Yüzyılın dergileri, yüzyılın fikirlerini, tabularını, değişmezlerini, gelecek tasavvurlarına ihtiva ediyor. Geldiğimiz şu noktada fikirlerin ne kadar değiştiğini, tabuların nasıl yıkıldığını, değişmezlerin nasıl savrulduğunu çok net göstermekte.
Yüzyılın dergileri bu sayıdaki dosyamızda ortaklaşa olarak temel bir içtihat haykırıyor: Hiçbir anayasa ve yasa metni sonraki nesiller üzerinde ipotek oluşturamaz. Bu böyle biline!
Değirmen Dergisi Yüzyılın Dergileri dosyasıyla Türkiye’nin edebiyat- düşünce serüvenini gözler önüne seriyor. 1900- 2000 yılları arasında Türkiye’de ekol ve okul olma özelliği taşıyan edebiyat, düşünce, haber ve karikatür dergilerini ele alıyor. Dergilerin çıkış öyküleri, yarattıkları etki, oluşturdukları çizgi alanında geniş araştırmaları olan ve bu arayışa tanıklık eden değerli kalemler tarafından yazıldı. Geçmişe tanıklık etmek, şimdiyi anlamak ve yaşamak, geleceği kurmak için bu dergilerin yaşadığı- yarattığı izleri tanımak gerekiyor. Yüzyılın Dergileri sayısında yer alan dergiler: Sırat-ı Mustakim-Sebilürreşad, Genç Kalemler, Servet-i Fünun, Kadro, Orhun, Ağaç, Güneş, Varlık, Akbaba-Çınaraltı, Mavi, Hareket, Dergâh, Büyük Doğu, Diriliş, Papirüs, Halkın Dostları, Yansıma, Pınar, Töre, Türk Edebiyatı, Kubbealtı, Adımlar, Birikim, Mavera, Zafer, İktibas, Diyojen-Gırgır, Edebiyat, Sızıntı Sombahar, İkindiyazıları, Nokta, Aktüel, Çete, Yedi İklim, Haksöz, A’raf, Yeryüzü, Türkiye Günlüğü, Değişim, Son Duvar, Edebiyat Ortamı, Kökler, İslâmiyât, Hece, Doğu Batı.
Yüzyılın Dergileri Özel Sayısı-İçindekiler-
Cabülka ve Cabülsa Arasında Yüzyılın Dergileri/ Rüstem Budak
Sırat-ı Mustakim-Sebilürreşad Dergisi/ Mustafa Özçelik
Genç Kalemler/ Yrd. Doç. Dr. Mehmet Özdemir
Servet-i Fünun’a Farklı Bir Bakış/ Sebahattin Karakoç
Kadro Dergisi ve Kadrocular/ Alparslan Nas
Orhun/ Necmeddin Sefercioğlu
Ağaç Dergisi/ Mehmet Emin Purçak
Bir Cumhuriyet Dönemi Dergisi: Güneş/ Birol Bulut
Bir Ekol ve Okul Olarak Varlık Dergisi/ Adnan Özyalçıner
İki Bacanağın İki Kardeş Mecmuası: Akbaba ve Çınaraltı/ Necati Tonga
Mavi Dergisi Üzerine Bir İnceleme/ Seval Selçuk
Hareket ve Nurettin Topçu/ Yusuf Yavuzyılmaz
Dergâh’ın Seyir Defterinden/ Suavi Kemal Yazgıç
İdealden Aksiyona Büyük Doğu Dergisi/ Kibar Ayaydın
Diriliş Dergisine Dair/ Murat Soyak
İkinci Cumhuriyet Aydınının Dergisi: Papirüs/ Selçuk Küpçük
Sosyalist Mücadelenin Aşkî Örneği: Halkın Dostları/ Reşit Güngör Kalkan
Yansıma ile Hece/ Necati Mert
Çapa’da Yükselen “Mücadele”nin Kültür Sanat Pınar’ı/ Kâmil Büyüker
Töre’ye Dair/ Ömer Faruk Beyceoğlu
40. Yılında Türk Edebiyatı Dergisi ve Kurucusu Hocam Ahmet Kabaklı’ya Dair/ Prof. Dr. M. Mehdi Ergüzel
Kuruluşunun 41. Yılında Kubbealtı Mektebi/ M. Nihat Malkoç
Erzurum’dan Ülkeye Adımlar/ Şahin Torun
Düşünsel Özerkliğin Birikim’i/ Lütfi Bergen
Mavera Dergisi Üzerine Notlar/ Asım Gültekin
Zafer Dergisi’nin 36 Yıllık Serüveni/ Nurdoğan Ceylan
İktibas Dergisi/ Mehmed Durmuş
Diyojen’den Gırgır’a Miz(ah) Dergiciliği Tarihimiz/ Said Coşar
Edebiyat Dergisi Üzerine/ Mehmet Ali Abakay
Sızıntı Dergisi: “Zühre” Değil, “Katre” Değil, “Reşha”/ Hüdayi Can
Sombahar’a Dair/ Orhan Kahyaoğlu
Geleceğe Yazılan Sarı Mektuplar: İkindiyazıları/ Mustafa Oğuz
1980’ler: Siyasal Devrimciliğin İflası ve Nokta Dergisi/ Alper Görmüş
Aktüel: 90’ların Politik-Apolitik Dergisi/ Alper Görmüş
1989-Ankara; Bir Çete Hikâyesi/ Güven Adıgüzel
Vahiy Eksenli Medeniyet Özleminin İzinde: Yedi İklim/ İsmail Demirel
Kur’an’ın Aydınlığında Yürümek; Haksöz Dergisi/ Salih Can
Bir Durumu Erken Sezen Dergi: A’raf/ Mehmet Can Doğan
İslami Mücadelede Bir Ara Durak; Yeryüzü Dergisi/ Sait Alioğlu
Türkiye Günlüğü Dergisi/ Dilşad Türkmenoğlu Köse
Bir Hareket Öyküsü: Değişim Dergisi/ Necip Cengil
Pırıl Pırıl Bir Dergi: Son Duvar/ Mehmet Can Doğan
90’ların “Edebiyat Ortamı” Dergisi/ Osman Söğüt
Yerli Bir Duruş: Kökler Dergisi/ Ali Bayram
İslâmiyât’ın Hâlleri/ Veli Aknar
Hece’nin Tempolu Yürüyüşü/ Yusuf Turan Günaydın
Doğu Batı/ Şermin Korkusuz
Yüzyılın Mecrasında Dergilerin Macerası/ Menderes Daşkıran
Bibliyografya/ Edebiyat – Düşünce – Kültür ve Sanat Dergileri (1929-1990)/ İlyas Dirin
Yönetim Adresi
Tığcılar Mah. Dönergeçit Sok. No:10 Adapazarı / Sakarya
Tel: 0505 647 03 25
e-posta: degirmendergi@gmail.com
www.degirmendergisi.com
Abonelik:
Yurtiçi-yıllık: Kurumlara 40 TL / Şahıslara 30 TL,
Yurtdışı-yıllık: Kurumlara 40 EURO Şahıslara 30 EURO,
Rüstem Budak Adına Posta Çeki: 533 94 08,
Alfa GRP Ltd. Şti. adına Türkiye Ziraat Bankası IBAN TR85 0001 0000 19569 99988 5001