Sarphan Uzunoğlu
Onun sineması içinden geldiği muhafazakâr İtalyan sinema ve yaşam kültürüne bir başkaldırıdır. Ve o bu başkaldırının tam ortasında dâhil olduğu o garip orta sınıf hayat tarzının kadın erkek ilişkilerinden yola çıkan temalarıyla kendi yolculuğunu ve dilini yaratmıştır. İşte bu yolculuğun seyyahı ve dilin yaratıcısı olarak Antonioni’yle 1960’tan 1980’e kadar yapılan söyleşiler Bert Cardullo’nun editörlüğünde ve Selim Özgül’ün çevirisiyle Agora Kitaplığı’ndan çıktı.
Antonioni’yi anlatmak için belki de Antonioni’ye sözü vermek en doğrusu: “Bütün sanat dallarında olduğu gibi, sinema ilkeleri açısından da bir tek seçenek vardır. O da, Camus’nün dediği, sanatçının aktüaliteye başkaldırısıdır. Bu ilkeye sıkı sıkıya bağlı kaldıktan sonra, gerçekliği gözler önüne sermek için hangi araçların kullanıldığının ne önemi var?” Antonioni kendi enstrümanıyla yeni bir zemin yaratma peşinde. Bu zemin herkesin ayak basabileceği bir zemin değil, zaten söyleşiler de bunu kanıtlar nitelikte.
Cardullo’nun sunumunda belirttiği üzere kendisiyle yapılan röportajda “Sinema olmasaydı ne yaparsınız” sorusuna ‘sinema’ cevabını veren bu adamı iyi dinlemekte fayda var. Söyleşilerin hepsinde Antonioni sinemasıyla kendisini eşit bir özne olarak sunmakla kalmıyor, bunun ötesine geçerek kendi ifadesini sinemasının üstünden ortaya koyuyor.
Antonioni’nin sinema alanındaki tavizsizliğinin yanı sıra, söyleşilerde ortaya çıkan bir gerçek de şu ki: Antonioni kişiliğinin eleştirisi konusunda da fazlasıyla taviz vermeyen bir karaktere sahip. Öyle ki sorulara verdiği yanıtlarla soru soranı zor duruma düşürebilecek ve dahi soru soranı sorgulayabilecek denli büyük bir özgüven sahibi. Uzlaşmaz kişiliği aslında film müzikleri için Zabriskie Noktası ’nda beraber çalıştığı Grateful Dead ve Pink Floyd gibi grupların karakterleriyle fazlasıyla özdeşleşiyor. Zaten soundtrack’e dair görüşlerini belirttiği söyleşisindeki müziğin çok dışındaki şeylere duyduğu özlem de bunun bir göstergesi.
Antonioni, çağının gerçekliğine meydan okuyan bir yönetmen.
238 sayfalık söyleşilerin derlenmesinden oluşan Michelangelo Antonioni isimli kitap ise bu meydan okumanın sözlü tarih anlatısı gibi.
Taraf Gazetesi