Hakimler, verdikleri karardan dolayı devletin vatandaşa tazminat ödemesi durumunda, bu tazminatı bir yıl içinde devlete ödemek zorunda olacak.
TBMM Adalet Komisyonunda görüşülen 458 maddelik Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısında, ”devletin, hakimin kararından dolayı vatandaşa ödediği tazminatı, sorumlu hakime rücu etmesi imkanı getiren” madde de yer alıyor. Komisyonda iki kez görüşülmesine rağmen, yeniden düzenlenmek üzere atlanan ilgili maddelere,
MADDE NE GETİRİYOR?
Tasarıya göre, hakimlerin yargılama faaliyetinden dolayı devlet aleyhine tazminat davası açılabilecek.
Kayırma, taraf tutma veya taraflardan birine olan kin veya düşmanlık, sağlanan veya vaat edilen bir menfaat sebebiyle, farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm verilmiş olması halinde, tazminat davası yoluna gidilebilecek.
Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanılarak hüküm verilmesi, duruşma tutanakları ile hüküm veya kararların değiştirilmesi, tahrif edilmesi ya da söylenmeyen bir sözün hüküm ve karara etkili olacak şekilde
söylenmiş gibi gösterilerek buna dayalı hüküm kurulması ve hakkın yerine getirilmesinden kaçınılması durumlarında da devlet aleyhine tazminat davası açılabilecek.
Ancak, zarara uğrayan kişi, hukuki yollara başvurmak suretiyle zararın doğmasını önleme imkanı bulunmasına rağmen, bu yola gitmemiş ise tazminat talep edemeyecek.
Devlet ödediği tazminatı, sorumlu hakime, ödeme tarihinden itibaren bir yıl içinde rücu edecek.
Bu düzenlemeyle, hakimin yargılama faaliyeti sırasında verdiği zararlardan, ilk planda devlete karşı tazminat davası açılması, daha sonra da bu tazminatın kusurlu görülen hakime rücu edilmesi esası kabul ediliyor. İlk derece mahkemesi, bölge adliye mahkemesi, Yargıtay, Danıştay başkan ve üyeleri ile ceza mahkemesi hakimleri bu kapsama giriyor.
RÜCU DAVALARI YARGITAYDA GÖRÜLECEK
Hakimlerin kusurlu davranışları nedeniyle devlet aleyhine açılan tazminat davaları ile devlet tarafından hakime karşı açılacak rücu davaları Yargıtayda görülecek.
İlk derece ve bölge adliye mahkemesi hakimlerinin fiil ve kararlarından dolayı Yargıtay ilgili hukuk dairesinde; Yargıtay başkan ve üyeleri ile kanunen onlarla aynı konumda olanların fiil ve kararlarından dolayı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunda dava açılacak.
Yargıtay ilgili hukuk dairesinin tazminat davası sonucunda verdiği kararlara ilişkin temyiz incelemesi, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca; bu kurulun, ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararlara ilişkin temyiz incelemesi ise
Yargıtay Büyük Genel Kurulunca yapılacak.
Devletin sorumlu hakime karşı açacağı rücu davası, tazminat davasını karara bağlayan mahkemede görülecek.
Mahkeme, tazminat davasını ilgili hakime re’sen ihbar edecek. Hakim hakkında açılacak dava esastan reddedilirse davacı, 500 TL’den 5 bin TL’ye kadar disiplin para cezasına mahkum edilecek.