Grameen Bank ile mikro kredi projesini geliştiren Nobel Barış Ödüllü Profesör Muhammed Yunus, bankacılık sektörünün sistem dışında bıraktığı dünya halkının üçte ikisinin ve kadınların ihtiyaçlarını karşılayan Grameen Bank’ın kuruluş hikâyesini anlattı.
Grameen Bankası, fakirleri girişimci yapmak amacıyla 1976 yılında Muhammed Yunus tarafından Bangladeş’te kuruldu. Bugün için 80’den fazla ülkede faaliyet göstermekte. Grameen Bankası, kurucusu Muhammed Yunus’la birlikte 2006 yılı Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.
İstanbul’da yapılan ‘İnsan Kaynakları Zirvesi 2012’de konuşan Yunus, "Hiç kimsenin işsiz kalmayacağı bir dünyayı niye oluşturmayalım? Niye insanlar işsiz olsun? Ne biçim bir sistem geliştirmişiz! Herkesin bir emek harcama kapasitesi varsa, bunun kullanılabileceği bir sistemi oluşturamıyor muyuz?" dedi. Grameen Bank’tan 8,3 milyon kişinin kredi kullandığını ve bunların yüzde 97’sinin kadınlar olduğunu belirten Yunus, bankanın toplam 1,5 milyar dolar kadar kredi verdiğini ve bunların ortalama 20 dolarlık krediler olduğunu ifade etti. Grameen Bankası fikrinin küresel bir olgu haline geldiğini anlatan Yunus, günümüzde dünyanın hemen her ülkesinde mikro kredi uygulamaları görüldüğünü kaydetti. Bankacılık sisteminin sadece fakir ülkelerde insanları sistem dışında bırakmadığını vurgulayan Yunus, Amerika’da da mikro kredi vermeye başladıklarını ve başarılı sonuçlara ulaştıklarını dile getirdi.
Kapitalist sistem baştan aşağı hatalı
‘Kapitalizmin rekabet ile her şeyi çözeceği’ teorisinin pratikte geçerli olmadığını anlatan Yunus şöyle dedi: "Amerika’nın her yerinde hızla gelişmekte olan bir iş var. ‘Ücret ödeme günü kredileri’ deniyor. Yüzde bin-iki bin faizler uygulanıyor. Rekabet aslında hiçbir zaman bu ücret ödeme günü kredilerinin faizlerini düşürmüyor. Bankacılık sistemini hiçbir zaman halkın lehine bir sektör haline getirmiyor. Rekabet her şeyi çözer derseniz kendi kendinizi aldatıyorsunuz demektir."
Kapitalist ekonomik sistem tasarımının hatalarla dolu olduğunu belirten Yunus şunları söyledi: "Kapitalist sistem, baştan aşağı hatalı. Kapitalist sistem, bütün insanların hayat boyu para peşinde olduğunu ve ne kadar paraları varsa o kadar mutlu olduklarını varsayıyor. Buna göre insanlar tek boyutludur. Oysa biz çok boyutluyuz. Bizim için her şey para kazanmak değil. Ekonomik sistemin kavramsal oluşumu herkesin para peşinde koştuğunu varsayıyor ve pratikte hepimizi para peşinde koşturuyor. Bu para merkezli bir sistem, paranın zehirlediği, paraya müptela eden bir sistem. Bu bağımlılıktan, zamanla geçer bu diyerek kurtulmayı bekleyemezsiniz. Sistemi yeniden tasarlamanız lazım." İki tür iş olduğuna işaret eden Yunus, birinin kendi için para kazanmayı, diğerinin ise başkalarının dertlerini çözmeyi düşündüğünü söyledi.
Zaman