Dünya ekonomilerindeki gelişmelere paralel, doların 1,90 TL seviyesine çıkması Merkez Bankası’nı harekete geçirdi.
Banka yönetimi piyasalara iki müdahalede bulundu. Zorunlu karşılıklarda indirimin yanı sıra dünkü döviz satım ihalesinde tutar 1 milyar 350 milyon dolar olarak belirlendi. Müdahalenin ardından dolar 1,86 seviyesine kadar indi. Uzmanlar Merkez’in hamlelerini yerinde buldu.
Tarihinin en yüksek seviyesine çıkan dolara Merkez Bankası’ndan iki hamleli sert müdahale geldi. Döviz cinsi yabancı para zorunlu karşılık oranlarında yarım puan ile 2,5 puan arasında indirime gidilerek 1,3 milyar dolarlık likiditenin önü açıldı. Banka, dünkü döviz satım ihalesindeki tutarı ise 1 milyar 350 milyon dolar olarak belirledi.
Söz konusu tutar, bankanın 5 Ağustos tarihinde başlattığı ihalelerde bugüne kadar açıklanan en yüksek rakam oldu. Piyasalara, ‘ipler benim elimde’ mesajı verildiğini aktaran bankaya yakın kaynaklar müdahalenin sebebi olarak piyasaların sığlığını adres gösterdi.
Merkez çevrelerinden edinilen bilgilere göre elinde döviz bulunanların satmama pozisyonunda olduğunu tespit eden banka, piyasalardaki sığlık sebebiyle doların 2 liranın üzerine kısa sürede çıkabileceği öngörüsünde bulundu.
Küçük miktarda bir döviz likiditesi ile doların ani yükseltilebileceğini aktaran kaynaklar, müdahalenin zorunlu hale geldiğini ifade etti. Müdahalenin ardından dolar 1,86 TL’ye kadar gerilerken günü 1,87 liradan tamamladı. İMKB ise günü yüzde 0,18’lik artışla 57 bin 311 puandan kapattı.
Merkez’in kararını değerlendiren Yapı Kredi Başekonomisti Cevdet Akçay, bankanın elindeki verilerin daha güçlü olduğunu belirterek müdahaleyi yerinde buldu. Bankanın müdahale taraftarı olmadığına dikkat çeken Akçay, fiktif talep ile gerçek talebi ölçmeye çalıştığını kaydetti.
Dolardaki hareketi yurtdışı piyasalardaki gelişmelere dayandıran Akçay, "Kurun seyrini dünya ekonomilerindeki gelişmeler belirleyecek. Yurtdışındaki havaya bağlı gelişmelerle kur yukarıya gelebilir. Türkiye likit piyasa olduğu için çıkışlar kolay. Karamsarlık olursa çıkış olabilir ancak Merkez gerekli gördüğünde devreye girer." diye konuştu.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi ise Merkez’in yaptığı hamlelerle gücünü test ettiğini söyledi. Büyükekşi, "Piyasada istediği zaman dövizi aşağıya çekebileceğini gösterdi. Para otoritesinin güven vermeye devam etmesi, aktif bir şekilde hareket ederek aşırı oynaklığı önlemesi döviz kurlarının belirli bir dengeye oturmasına imkân tanıyacaktır." dedi.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun piyasaya döviz likiditesi sağlamak ve bankacılık sisteminin yabancı para yükümlülüklerinin vadelerinin uzamasını teşvik etmek amacıyla yabancı para zorunlu karşılık oranlarında yaptığı indirim 30 Eylül 2011 tarihli yükümlülük cetvelinden itibaren geçerli olacak.
1,8 MİLYAR DOLAR TEKLİF GELDİ, 750 milyonluk satış oldu
Bankaların elini rahatlatan Merkez Bankası dünkü döviz satım ihalesinde de ihale tutarını en fazla 1 milyar 350 milyon dolar olarak belirledi.
Söz konusu tutar, bankanın 5 Ağustos tarihinde başlattığı ihalelerde bugüne kadar açıklanan en yüksek tutar oldu. Dünkü 1 milyar 350 milyon dolarlık döviz satım ihalesine 1 milyar 832 milyon dolarlık teklif geldi.
750 milyon dolarlık satışın gerçekleştirildiği ihalede, ortalama fiyat 1,8630 lira oldu. Banka 5 Ağustos-4 Ekim tarihleri arasında 36 döviz satım ihalesi gerçekleştirdi. En düşük tutarın 30 milyon dolar olarak ilan edildiği döviz satım ihalelerinde bugüne kadar açıklanan en yüksek tutar 20 Eylül 2011 tarihli ihale için belirlenen 350 milyon dolar olmuştu.
Döviz cinsi zorunlu karşılık oranlarında indirime giderek doların ateşini dindiren Merkez Bankası, dün üçüncü bir hamleyi de rezervlerini güçlendirmek için yaptı. Gerekli gördüğü günlerde 1,350 milyar dolarlık döviz satım ihalesi uygulamasına benzer yüksek miktarlı ihaleler yapabileceğini vurgulayan banka, Türk Lirası yükümlülüklerde de değişikliğe gitti.
Bankacılık sisteminin Türk Lirası likidite ihtiyacını daha kalıcı bir yöntemle ve daha düşük bir maliyetle karşılayabilmesi ve döviz rezervlerinin desteklenmesi amacıyla, TL yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların yabancı para olarak tutulabilecek kısmına ilişkin üst sınır yüzde 10’dan yüzde 20’ye yükseltildi.
Söz konusu imkânın tamamının kullanılması halinde Merkez’in döviz rezervi 3,6 milyar dolar artacak. Değişiklik 30 Eylül 2011 tarihli yükümlülük cetvelinden itibaren geçerli olacak ve tanınan bu ilave imkân çerçevesinde hesaplanan zorunlu karşılıklar 14 Ekim 2011 tarihi itibarıyla tesis edilmeye başlanacak.
Zaman