Suudi Arabistan’ın halen idam cezalarını uygulayan ve kadın haklarını tanımayan bir ülke olduğunu belirten sivil toplum örgütleri ve medya, gizlice verilen bu ödül karşısında ayaklandı. Dışişleri Bakanı Jean Marc Ayrault, “Bu diplomatik bir gelenek” diye açıklayınca radyo sunucusu “Satacak bir şey bulamamak onurunu satmaktan iyidir” yanıtını verdi.
Cumhurbaşkanı Hollande, geçtiğimiz Cuma günü Almanya Başbakanı Angela Merkel ile görüşmeden önce Suudi Prensi ve Muhammed Bin Naif ile biraraya geldi. Ardından Merkel ile görüşen Hollande’ın görüşme foto ve bilgileri yer alırken, Suudi Prens ile görüşme hakkında bir bilgi verilmedi. Elysee Sarayı’nı izleyen muhabirler de yine Suriye konusunda stratejik ve kapalı bir görüşme olduğunu düşünerek konunun üzerine gitmediler. Ancak ziyaretin asıl amacı Prens ülkesine dönünce ortaya çıktı. Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA, prensin “terörle mücadele ve bölge barışına katkılarından dolayı” Legion d’Honneur ödülüne layık görüldüğünü yazınca ödülün Elysee Sarayı’nda düzenlenen gizli törende verildiği ortaya çıktı.
Milyarlarca Euro’luk silah anlaşması
Fransa Cumhurbaşkanı Hollande da, milyarlarca Euro’luk silah anlaşması imzaladığı Suudi Arabistan gezisinde “kraliyet onur nişanı” almıştı. Fransa ve Suudi Arabistan arasında imzalanan akçeli silah anlaşmalarının yanısıra, Paris ve Riyad Suriye krizinin çözümünde aynı kampta yer alıyor.
Haberin Fransız medyasına yansıması üzerine, sosyal medyada hem ödülün verildiği isme hem de gizlice veriliş biçimine sert eleştiriler yöneltildi. Feministler de Hollande’ı, Elle dergisine “ben feministim” dediği gün kadınların toplumdaki yeri en çok tartışılan ülkenin prensine ödül vermesini sert dille eleştirdiler. Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları Dernekleri, kadın dernekleri, milletvekilleri ve sosyal medya kullanıcıları, “insan hakları ülkesi Fransa’nın bu konuda daha tutarlı olması gerektiği” eleştiisini getirdiler.
Elysee Sarayı bunun ‘yabancı kişilere verilen bir ödül ve idari bir prosedür’ olduğunu söylemekle yetindi. Fransız İnter radyosunda eleştirileri yanıtlayan Dışişleri Bakanı Jean Marc Ayrault da, “Tepkileri anlıyorum. Ama Suriye krizinin çözümü için Suudi Arabistan ile görüşüyoruz. Ben iki kez Suudi mevkidaşım ile görüştüm. Görüşmelerde Suriye’de barışı konuşuyoruz. Ve Suudi Arabistan önemli bir rol üstleniyor. Bu diplomatik bir gelenek. O kadar. Bazı şeyleri olduğu gibi anlamak gerekir” dedi. Radyo sunucusu Sophie Aram ise, kara çarşaf giyerek geldiği programda, “Satacak bir şey bulamamak, onurunu satmaktan iyidir” diyerek başbakanı eleştirdi.
“Diplomatik prosedür”
Ancak Ayrault’nun yanıtı muhalefetin ve sosyal medya kullanıcılarının öfkesini dindirmeye yetmedi. Aşırı sağ Front National lideri Marien Le Pen, “Sakladığına göre yaptığından utanıyor demektir”açıklamasında bulunurken, FN milletvekili Gilbert Collard da, Twitter hesaından “Hollande terörle mücadele için yaptıklarından dolayı Suudi Prense onur ödülü vermiş. Herhalde Putin eğleniyordur” dedi. Yeşiller Partisi sözcüsü Julien Bayou, “Utanç verici ! Legion d’Honneur kamuya örnek oluşturur. Açıkça verilmesi gerekir. Bu bize gösteriyor ki, Katar ile Suudi Arabistan ile ekonomik ilişkilerimizin rehinesiyiz” dedi.
İdam cezaları ve kadın hakları
Pek çok milletvekili ve sivil toplum örgütü ise ödül verilen Prens Bin Naif’in İçişleri Bakanlığı altında idam cezalarının uygulandığını belirterek, AFP’nin yayınladığı ve Suudi Arabistan’ın 2010 yılında 27, 2011’de 76, 2012’de 79, 2013’te 78, 2014’te 87, 2015’te 153 ve 2016 yılı başından bu yana 70 kişiyi astığını gösteren tabloyu paylaştı.-VOA