Batı medyasında, Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) güçlenmesi ve bölgenin güvenliğini tehdit etmesine ilişkin art arda Türkiye’yi suçlayıcı haberler yayınlanırken bazı ABD’li uzmanlar IŞİD’e Obama yönetiminin Irak politikasının zemin hazırladığını savunuyor.
ABD ve Batı basınında IŞİD nedeniyle Türkiye’ye yönelik dozu gittikçe artan eleştirel haberlere yer veriliyor. Özellikle Newsweek, New York Times, Reuters, Wall StreetJournal, Washington Post gibi önde gelen medya organları IŞİD’in para ve militan kaynağını ya doğrudan Türkiye’den ya da Türkiye aracılığıyla elde ettiklerini iddia etti.
Reuters, konuya ilişkin son haberinde “Türkiye’nin gönülsüzlüğü ABD’nin IŞİD’e karşı oluşturacağı koalisyona zarar veriyor” başlığını kullanarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Davutoğlu’nun IŞİD’e karşı düzenlenecek harekata Beşşar Esed’e fayda sağlayacağı gerekçesiyle isteksiz baktıklarını savundu.
The Wall Street Journal gazetesi ise Ankara’nın artık ABD için bir müttefik olmadığını yazdı. Türkiye’nin NATO üyesi olmasına karşın bir süredir ABD ve Batılı ülkelerin müttefiki ve dostu gibi davranmayı bıraktığını savunan gazete, İncirlik üssünden ABD uçaklarının IŞİD’e operasyon yapmasına izin verilmemesinin durumu zorlaştıracağını iddia etti.
New York Times fotoğraf için düzeltme yayınladı
Türkiye’nin tutumuna ilişkin en sert yazılara yer veren gazetelerden birisi de New York Times oldu. Türkiye’nin IŞİD’in en büyük militan kaynaklarından birisi olduğunu öne süren gazete IŞİD’e katılmak için bölgeye gittiği belirtilen kişilerin hikayesine yer verdi.
Gazetenin Türk yöneticilerin IŞİD’e karşı ciddi önlem almaktan kaçındıkları iddia edilen haberinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Davutoğlu’nun cuma namazını kıldıkları Hacı Bayram Veli camisinden çıkarken çekilmiş fotoğrafları yer aldı.
Cami civarında yaşayan gençlerin IŞİD’e katılma hikayesini yazan gazete, haberde Erdoğan ve Davutoğlu’nun camiden çıkış fotoğrafını kullanarak, IŞİD’e katılımların yöneticilerin bilgisi dahilinde olduğu algısının oluşmasına neden oldu.
Erdoğan ve diğer kesimlerden gelen eleştiriler üzerine düzeltme vermek zorunda kalan gazete yönetimi, fotoğrafın yanlışlıkla yayımlandığını savunarak, “Ne fotoğraftaki caminin ne de Cumhurbaşkanı’nın bu camiye ziyaretinin makalede anlatılan IŞİD’in militan devşirmesi konusuyla ilgisi vardır” ifadesini kullandı.
“IŞİD Obama’nın politikaları sayesinde gelişti”
ABD basını ve yönetiminden IŞİD’e yönelik ittifaka destek vermediği iddiasıyla Türkiye’ye yönelik eleştiriler artarken bazı uzmanlar ise Irak ve Suriye’de IŞİD’in zemin bulması ve varlığını sürdürmesine Obama yönetiminin neden olduğunu vurguluyor.
Bu kişilerden biri olan ABD’nin eski BM temsilcilerinden kıdemli diplomat John Bolton, AA’ya yaptığı açıklamada, sorunun kaynağının ABD askerinin Irak’tan erken çekilmesi olduğunu belirtti.
Bunun Irak hükümeti üzerinde ABD’nin etkisini azalttığını ve İran’ın daha kolay nüfuz etmesine neden olduğunu ifade eden Bolton, “Eğer Obama üç yıl önce ABD askerlerini Irak’tan çekmeseydi şu andaki trajedi tümüyle önlenebilirdi. Obama askerleri çekerek, Irak’ta farklı unsurların bir arada yaşayabilme ve sürdürülebilir bir hükümet kurma imkanını ortadan kaldırdı” ifadesini kullandı.
Bolton, eski Başbakan Nuri el Maliki’nin Sünnileri dışlayan politikaları nedeniyle kabile liderlerinin ve Baas partisi yanlılarının IŞİD’e katılmaya itildiğini kaydetti. Bolton, Maliki’nin görevi bırakmasının hükümetteki İran etkisini azaltmadığına da dikkat çekti.
“Yeni Irak daha kapsayıcı olmalıydı”
Stratejist Robert Creamer ise Huffington Post’ta çıkan makalesinde, sorunun nedeninin daha eskilere dayandığını belirtti. Creamer, “Bush ve Cheney’in gereksiz Irak savaşıIŞİD’ın ortaya çıkmasına doğrudan sebep oldu” değerlendirmesini yaptı.
Eski Başkan George Bush’un, ülkeyi Baas rejiminden arındırma programının Sünnileri yönetimden uzaklaştırdığını vurgulayan Creamer, “Bush, Sünnilerin tümünü ordu ve bürokrasiden uzaklaştırdı. Şii ve Kürtlerin yönetime daha fazla ortak olduğu bir uygulamaya gitmedi. Sünnileri tamamen dağıttı. IŞİD’in en üstteki iki yöneticisinin Saddam dönemi komutanlarından olması tesadüf değil” ifadelerine yer verdi.