Almanya’nın başkenti Berlin’e gelen İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif, 2. Dünya Savaşında Hitler döneminde öldürülen Yahudiler adına yapılmış Holokaust anıtına yakın bir mesafede bir Alman televizyon kanalına verdiği demeçte katliamı kınadı. Dünya Bülteni’nde yer alan habere göre, Holokaust’u ‘Öldürmenin vahşi bir trajedisiydi.’ ifadesiyle niteleyen Zarif, bunun bir daha asla tekrar edilmemesi gerektiğini savundu.
Geçen yıl iktidara gelen Ruhani hükümeti, daha önce de birçok kez yaptığı açıklamada, Holokaust’un uydurma olduğunu öne süren önceki Ahmedinecad’ın çizgisinden farklı bir yol takip ettiğini ortaya koymuştu. Geçen yıl Eylül ayında hem Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, hem de Dışişleri Bakanı Zarif, twitter mesajıyla ‘tüm Yahudiler’in yılbaşı bayramı ‘Roş Haşana’yı kutlamışlardı.
Münih Güvenlik Konferansına katılarak ülkesinin nükleer programı hakkında konuşan İran Dışişleri Bakanı Zarif, Berlin’de de yaptığı açıklamalarda görüşmelere hazır olduklarını, bu çıkmazdan kurtulmak için her yolu kullanacaklarını ve yeniden güven kazanacaklarını belirtti. Zarif, İran’ın nükleer enerji kullanma hakkı bulunduğunu, ortak bir konsensle çözüm bulunabileceğini ve başkalarının emriyle hareket etmeyi kabul etmeyeceklerini söyledi.
BM’de veto hakkına sahip 5 ülke ve Almanya ile İran arasında, Kasım ayında yapılan anlaşmayla Tahran’la bu yılın ilk üç ayında yeniden görüşmeye başlanmasına karar verildi. Bunun tarihi bir fırsat olduğunu belirten Zarif, önemli sorulara cevap vermeye hazır olduklarını belirtti.
MÜNİH KONFERANSI İRAN’LA KAPANDI
Münih’te ellincisi yapılan Güvenlik Konferansında üç gün içinde AB ile ABD ve İsrail ile Filistin ilişkileri ile birlikte 6 ülke hakkında görüşmeler yapıldı. Almanya’nın adamı olduğu yönünde hakkında söylentiler çıkan Ukrayna muhalif grup temsilcilerinden Vitali Klitçko, Münih’e gelerek burada birçok politik temsilci karşısında Ukrayna Dışişleri Bakanı Leonid Koşara ile ülkelerinin geleceğini tartıştı. Ukrayna konusundaki açıklamalarda ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, bu ülkenin geleceğini kendisinin belirlemesi gerektiğini söylerken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lawrow da batıyı suçlayarak Ukrayna halkına Avrupa’ya doğru yönelmekten başka tercih bırakmadığını belirtti.
SURİYE
Esad rejimi ile muhalifler arasında arabuluculuk yapması için BM tarafından görevlendirilen Lahdar İbrahimi, Münih Konferansında yaptığı açıklamada Cenevre’deki toplantıda şimdiye kadar hiçbir sonuca ulaşılamadığını bildirdi. BM İltica Komiseri Antonio Guterres de, Suriye’deki durumun alarm verdiğini Ruanda’daki katliamdan bu yana ilk defa bu kadar kötü bir insani krizle karşı karşıya olduklarını söyledi. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon ise Suriyeli taraflara seslenerek görüşmeleri ciddiye almalarını taleb etti.
ORTADOĞU
Güvenlik Konferansı sırasında ‘Ortadoğu dörtlüsü’ olarak bilinen AB, BM, Rusya ve ABD temsilcileri İsrail-Filistin sorununu görüşmek için biraraya geldiler. Henüz detaylarla ilgili bir sonuca varılmasa da iki tarafı da barışa yönlendirmek maksadıyla büyük ekonomik yardımlar gündeme getirildi. ABD Dışişleri Bakanı Kerry, İsrail’i donuk tavrına karşı uyardı. İsrail Dışişleri Bakanı Moşe Yaalon, Filistinlilerin hiçbir zaman Yahudi devletini tanımaya hazır olmadıklarını öne sürdü.
İRAN
İran Dışişleri Bakanı gerek Münih’te yapılan tartışmalarda gerekse daha sonra Berlin’de yaptığı açıklamalarda nükleer programları konusunda görüşmeye hazır olduklarını bildirdi. BM Nükleer Enerji Dairesi IAEA Başkanı Yukiya Amano da olumlu ve cesaret verici bir hareketin bulunduğunu, ancak yapılacak çok iş olduğunu söyledi. Konferans sırasında Zarif, Kerry ile de bir ikili görüşme yaptı.
İsrail Dışişleri Bakanı Yaalon, İran’a karşı uyarısını tekrarladı. İran’ın beyanatlarının doğru olup olmadığının yakından takip edilmesi gerektiğini belirterek, rejimin yalnızca ülkede ekonomik durumun kötü olmasından dolayı görüşmelere geri döndüğünü öne sürdü.
RUSYA
Münih Güvenlik Konferansında batı ile Rusya arasındaki ihtilaflı Rusya ve Ukrayna konularıyla birlikte ABD’nin Avrupa’da kurmak istediği füze savunma sistemi de gündeme geldi. Rusya Dışişleri Bakanı Lawrow, NATO’yu ülkesini tehdit etmekle suçladı. Kerry bu suçlamaya karşı çıkmakla birlikte burada kendi değerlerinin ve çıkarlarının sözkonusu olduğunu vurguladı.
AB VE ABD
Amerikan Dışişleri Bakanı Kerry ve Savunma Bakanı Chuck Hagel, konferansta yaptıkları açıklamalarda, NSA casusluk skandalından sonra iki taraf arasında askeri ve ekonomik transatlantik işbirliğini öngören yeni bir rönesans teklif ettiler. Her iki bakan da NSA sözünü zikretmediler. Alman Federal İçişleri Bakanı Thomas de Maizere ise açık bir şekilde, NSA skandalının politik zararlarının, Atlantik ötesi güvenlik politikası faydalarından çok daha fazla olduğunu söyledi.