Suudi Arabistan‘da 2 Ocak’ta idam edildiği duyurulan 47 kişi arasında bulunan Şii din adamı Nemr Bakır en-Nemr, Basra Körfezi’nde yaşayan Şiiler üzerindeki etkisiyle ve Suudi Arabistan yönetimine karşı muhalif görüşleriyle tanınıyordu.
Suudi Arabistan Krallığı vatandaşı Şii din adamı Ayetullah Nemr Bakır en-Nemr, 1959 yılında Suudi Arabistan’ın kuzeydoğusundaki zengin petrol yataklarıyla bilinen Katif bölgesinde yer alan Avvame’de doğdu. Yaklaşık 30 milyon nüfusa sahip Suudi Arabistan’da, yüzde 10 ile 15 arasında olduğu tahmin edilen Şii nüfusun büyük çoğunluğu da ülkenin kuzeydoğusundaki Katif bölgesinde yaşıyor.
Dini eğitim için orta öğreniminden sonra İran’da yaşanan devrimin etkisiyle 1979 yılında İran’a giden ardından Suriye’de eğitimini tamamlayan Nemr, 1994’te Suudi Arabistan’a dönerek Avvame’de dini faaliyetlere başladı. Avamme’de cuma namazlarındaki hutbeleri ve siyasi görüşleriyle bölgedeki gençler üzerinde etkili olan Nemr, krallıkta yaşayan Şiilerin de önderi olarak görüldü.
Adil ve eşit seçim talep etmişti
Krallıkta yönetime karşı çıkma ve halkı ayaklanmaya teşvik suçlamasıyla bir çok kez gözaltına alınan Nemr, 2006’da “Ülkede adil ve eşit seçime gidilmesi çağrısı” nedeniyle tutuklandı.
Bakır Nemr’in 2006’daki tutuklanma sürecinde polis tarafından işkence gördüğü iddiaları üzerine destekçileri protesto gösterileri düzenledi. Protestoların ardından Nemr serbest bırakıldı.
“Suud’tan ayrılırız”
Şubat 2009’da Medine’deki Cennet el-Baki mezarlığında Suudi güvenlik güçlerinin Şii hacılara müdahalesi sonrası yaşanan olayların ardından Nemr, açıklanmasında “Onurumuzu kurtarmak için gerekirse bu ülkeden ayrılmayı talep etmeye kadar gidebiliriz” diye konuşmuştu.
Temmuz 2012’de Suudi Arabistan‘ın resmi haber ajansı, Nemr’in halkı ayaklanmaya kışkırttığı suçlamasıyla tutuklandığını açıkladı. Nemr, Avvame’de “Terör hücresi kurmak, el yapımı patlayıcı üretmek, güvenlik güçlerine ve ticari merkezlere saldırı düzenleyerek halkı ayaklanmaya teşvik etmek” gibi suçlarla itham edildi.
2013 yılında yargılanmaya başlayan Nemr 5 Ekim 2014’te “Protestolara teşvik etmek, fitne çıkarmak, güvenlik güçlerine direnmek, ateş açmaya çalışmak” suçlamasıyla idama mahkum edildi.
Nemr, Esed’e de karşıydı
Nemr’in idamı Tahran tarafından Suudi Arabistan’ın Şiilere yönelik düşmanlığı olarak nitelendirilse de Nemr Bakır, İran’ın Suriye politikalarını eleştirdiği için Tahran tarafından görmezden geliniyordu. Nemr, bir vaazında Suriye ile ilgili “Zalimlere ayrım yapılmaksızın karşı çıkılması” gerektiğini söylemiş, Beşşar Esed‘i isim verek “Zalim ve Diktatör” olarak nitelemişti.