Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından yapılan çalışmada, ABD’li teknoloji devi Apple’ın akıllı cep telefonu iPhone’un ABD dış ticaret dengesini altüst ettiğine dikkat çekildi. TEPAV Araştırmacısı Ayşegül Dinççağ tarafından hazırlanan ”Küreselleşme ile değişen kavramlar: Apple ABD ekonomisine zarar mı veriyor?” başlıklı çalışmada, cari açık sorununun küreselleşme bağlamında yeniden düşünülmesi gerektiğini belirtilerek, Asya Kalkınma Bankası tarafından yayınlanan bir raporda, ABD merkezli Apple firmasının iPhone üretimini Çin’de gerçekleştirmesi sonucunda ABD-Çin ticaret dengesinin ABD aleyhine daha da bozulduğunun aktarıldığının altı çizildi.
Çalışmada, şu ifadelere yer verildi: ”iPhone üretim sürecinde Apple haricinde 9 firma rol oynamaktadır. Bu firmalar ABD, Almanya, Japonya, Kore ve Tayvan firmalarıdır. 8 firmanın ürettiği parçalar, Tayvan merkezli Foxconn şirketinin Çin’deki üssünde bir araya getirilmektedir. Üretilen telefonlar, Çin üzerinden ABD ve diğer ülkelere ihraç edilmektedir. iPhone’un üretim süreci ve maliyet yapısı, ABD-Çin ticaret dengesini ABD aleyhine bozmaktadır: Bir iPhone’un 178.96 dolar olan maliyetinin sadece 6.5 dolarlık kısmı (yüzde 3.6’sı) Çin’den kaynaklandığı halde, Çin’den ABD’ye satılan ürünler tamamen Çin’in ihracatı olarak görünmektedir. Oysa 2009 yılında Çin’den ABD’ye yapılan 2 milyar dolarlık iPhone ihracatının sadece 73 milyon dolarlık kısmı Çin’de yaratılan katma değerden kaynaklanmaktadır.”
Bu örneğin, çok uluslu üretim zincirlerinin giderek yayıldığı bir dünyada, dış ticaret dengelerinin sadece ulus-devlet tanımına göre hesaplanmasının yeterli olmadığını gösterdiğine işaret edilen çalışmada, standart ülke sınırlarına göre hesaplanan ”ticaret dengesi=ihracat-ithalat” formülüne ek olarak, ”ticaret dengesi=katma değer- ithalat” formülünün de dikkate alınmasının, mevcut durumu daha iyi yansıtabileceği bildirildi.