Laboratuvarda insan beyni üretmek ve bunun üzerinde deneyler yapmak bir bilim kurgu ya da korku filmi senaryosu gibi gelebilir ama günümüzde bilimciler bunu Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıkların yanı sıra travmatik beyin yaralanmaları ve bu gibi durumların erken teşhisi için kullanıyor.
Dunyahalleri.com‘dan Semih Sönmez’in haberine göre Amerikan Kimya Topluluğu’nun Biyomalzeme Bilimi ve Mühendisliği adlı dergisinde bu ay yayımlanan bir yazıda, laboratuvarda üretilen mini beyinlerin 9 ay boyunca hayatta kalabildiği belirtildi.
Uzmanlar bu mini beyinleri, içinde ipekten elde edilen protein ve Parkinson, Alzheimer gibi hastalıklara sahip hastalardan alınan kök hücrelerin yer aldığı bir karışımın içinde saklıyor. Yapay mini beyinler genellikle kısa bir ömre sahip. Ancak bu uzun süre dayanabilen beyinler bilimcilerin nörolojik hastalıkların ilerlemesini takip etmesine imkan sağlıyor. Böylece hastalığın en erken aşamadaki belirtileri takip edilebiliyor.
‘İNSAN BEYNİNİN YERİNE GEÇMESİ İÇİN ÜRETİLMİYOR’
Bu mini beyinler, insan beyninin yerine geçmesi için üretilmiyor. Burada asıl amaç hastalıkların beyin üzerindeki etkisini görebilmek. İnsanlar ya da hayvanlar üzerinde bu tarz deneyler yapmak her zaman etik sorunları da beraberinde getiriyor. Ancak mini beyinler bilinç sahibi olmadığı için bu tarz sorunlarla karşılaşılmıyor. Hayatta kaldığı sürece, normal insan beyni gibi çalışan beyinler üzerinde test yapmak için ideal.
FARKLI BEYİN HÜCRELERİ GELİŞEBİLİYOR
Tufts Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Profesörü David L. Kaplan bu mini beyinlerin içinde bulunduğu özel ortamlar sadece beynin daha uzun yaşamasını değil aynı zamanda farklı çeşitlerde beyin hücrelerinin desteklenmesini sağladığını söylüyor. Kaplan “İpek kolajeninden oluşan yapılar, doğal nöron dokularında bulunan elektrik sinyallerine ve genetik imzalara sahip hücrelerin üretilmesi için uygun ortamı oluşturuyor” diyor. Yani bu mini beyinler sadece bir grup sinir hücresinden oluşmuyor. İçlerinde, gerçek bir insan beyninde bulunabilecek, farklı türlerde birçok özel hücre yer alıyor.
Tufts Üniversitesi beş yıldan uzun bir süredir, nörolojik araştırmalar için mini beyinler geliştiriyor. 2013’te araştırma ekibi, insan derisinden alınan kök hücrelerle, dokuz haftalık bir fetüsün beynini taklit edebilen bir yapı oluşturmuştu. Daha sonra 2014’te bu mini beyinlere şok ve darbe uygulayarak beyin sarsıntısı ve travmatik beyin yaralanmalarının etkilerini incelediler. Bilimciler beyin dışında laboratuvarda retina, testis, vajina, kan damarı ve canlı insan derisi üretiyor.
Kaynak: Sputnik