Eserleri çok satan listelerinden inmeyen romancı ve kendini adamış bir şiir elçisi olan Josephine Hart, 69 yaşında hayatını kaybetti.
Reklam devi Maurice Saatchi ile evli olan Hart, oğlunun nişanlısına kafayı takan bir politikacının hikâyesinin anlatıldığı Damage/Ölesiye romanının yazarıydı. Hart’ın bu romanı, Jeremy Irons ve Juliette Binoche’un oynadığı bir filme adapte edilmişti. Film “Hasarlı insanlar tehlikelidir. Onlar hayatta kalabileceklerinin farkındadırlar.” repliğiyle hafızalara kazınmıştı.
2009 yılında yayımlanan The Truth About Love/Aşk Hakkındaki Gerçek adlı eseri romancı Joseph O’Connor tarafından ‘ateşli, zarif bir nesir, zekice aktarılmış karakterler ve bir kere karşılaşıldığında unutulmayacak bir roman’ olarak övülen Hart, başkaca beş roman daha yazdı.
Josephine Hart’ın ölümünü doğrulayan yakın arkadaşı Ed Victor yaptığı açıklamada, ünlü yazarın kimseye çok tehlikeli olan ve nadir görülen bir tür yumurtalık kanseri olduğunu söylemediğini ve ölümünün büyük bir şaşkınlık yarattığını söyledi.
Şiir hayatına yön verdi
İrlanda’da doğan ve orada yetişen Hart, aralarında ödüllü The House of Bernarda Alba by Lorca’nın da bulunduğu West End oyunları yazmadan önce Haymarket Yayınevi’nin yönetmenliğini yaptı.
1980’li yıllarda, ‘niçin hiç şiir okumaları yapılmadığını anlayamadığını’ söyleyen Hart, şimdilerde British Library’de ‘Josephine Hart Poetry Hour’ olarak anılan ‘Gallery Poets’i kurdu. Burada, Hart’ın şiirlerle özdeşleştirdiği aktörler şiir okumaları yaptı. Bu organizasyonlara katılanlar arasında Ralph Fiennes, Roger Moore ve Juliet Stevenson da bulunuyordu.
Hart, Guardian’a “Bana göre, ses, duygu ve hassaslık üçlemesi olan şiir, diğer hiçbir edebî formun veremediğini veriyor. Şiir, bir eğlence kaynağı, bazen de cankurtaran halatı. Çeşitli zamanlarda şiir bana anlamanın püf noktalarını verdi, ifade edilemeyeceğini düşündüğüm şeyleri ifade etti, yön duygusu olmayan bir kız olarak bana hayat boyunca bir harita sundu” yazdı.
Hart’ı harika bir impresaryo olarak tanımlayan Ed Victor, “Hayatının bölümleri çok farklıydı fakat edebiyatla birleşmişti. Yazmak istediği şeyi yazan harika bir yazardı. Birbirinin aynı yazarlardan değildi. Bazen kitapları ticarî bile olmuyordu. Fakat Damage/Ölesiye büyük bir başarı elde etti. 26 dilde birçok kopya sattı ama o hiçbir zaman kitabı bestseller olsun diye çalışmadı. Yazmak istediği için yazdı ve sonra dünya çapında başarı sağladı. Kendi başarısından başı döndü, şaşırdı, çok sevindi. Daha sonra efsanevi şiir okumalarının yapımcısı olarak bambaşka bir kariyeri oldu. Harold Pinter’ın Larkin okuması belki de katıldığım en büyüleyici organizasyondu. Şiir konusunda çok hevesliydi. Ölümü bizim için çok büyük bir kayıp” şeklinde konuştu.
Travmatik bir çocukluk
Kardeşi Charles Saatchi ile ‘Saatchi & Saatchi’ reklam şirketinin kurucusu olan Maurice Saatchi ile evli olduğu için Britanya’nın kültürel seçkinlerinin merkezinde yer aldı ama İrlanda’nın kırsalında geçen çocukluğu, içe işleyen kişisel acılarla örselenmişti. Altı yaşında kardeşi Charles’ı kaybeden Josephine, birkaç yıl sonra iki yaşında felç olan ve geçirdiği menenjit yüzünden beyninde hasar oluşan küçük kardeşi Sheila’yı yitirdi. Bir yıl sonra ise diğer kardeşi Owen, kimyasal maddelerle deney yaparken çıkan patlama sonucu hayatını kaybetti. O dönemde 17 yaşındaydı Josephine ve lise son sınıfta sınavlara hazırlanıyordu.
Okuldan ayrıldıktan sonra dört yılını evde geçirdi, hırsla okuyarak. Kardeşlerinin ölümünün neden olduğu ıstırap, kendini dünyadan soyutlamasına neden oldu: “Yüreğimin derinliklerinde hayatla bir pazarlığa tutuştum: Alnımın akıyla yaşayacaktım ama daha ciddi bir katkı ya da yaratıcı herhangi bir şey yapmayacaktım.”
Yıllar sonra 1980’li yılların ortasında ikinci eşi Maurice Saatchi’nin yardımıyla bu duygunun üstesinden geldi. Kendini çalışmaya verdi ve bir aylık süreçte ilk romanı Damage/Ölesiye’nin ilk bölümünü yazdı. Altı haftada tamamladığı roman, Ted Hughes tarafından ‘gerçek bir şiir’ Washington Post tarafından ise ‘başyapıt’ olarak tanımlandı.
Cinsel saplantılar
Ölesiye/Damage, İrlandalı yazar Josephine Hart’ın ilk romanı. Roman, elli yaşında bir doktor olan kahramanın ağzından anlatılan bir ‘erotik saplantı’. Güzel karısı, yetenekli oğlu, iyi yürekli kızıyla birlikte yaşayan doktorun düzenli, sakin ve pürüzsüz yaşamı, oğlunun nişanlısıyla tanıştığı gün değişir. Âşık olduğu genç kızın cinsel ve ruhsal gücüne karşı koyamaz. Kendi deyimiyle, artık ruhunu yitirmiştir. Erotik ve duygusal saplantısı onu adım adım felaketli sona yaklaştırır. Büyük Fransız yönetmeni Louis Malle’nin sinemaya uyarladığı ve başrolleri Jereny Irons ile Juliette Binoche tarafından paylaşılan film ABD’de büyük tepkilere yol açmıştı.
Taraf Gazetesi