Katar El-Arab gazetesinde yayınlanan “Türkiye ve Rusya… aklın dili” başlıklı yazıda, Türkiye’nin hava sahasını ihlal eden Rus uçağı düşürmekte haklı olduğu belirtilerken, Türkiye’nin Rusya’nın Ankara büyükelçisini 5 gün önce çağırarak, Rusya’nın Suriye’nin kuzeyindeki Türkmenleri bombalamasının ciddi sonuçlar doğuracağını iletmesinin, haklılığını artırdığı ifade edildi.
Duruşuna güvendiği için Arap ülkelerinin Türkiye’yi açık şekilde desteklediği kaydedilen yazıda, Rusya’nın “büyük mücadeleye” girişmesi, “askeri müdahalede” bulunması veya “Türkiye’ye karşı intikamcı ekonomik yaptırımlara” başvurmasının uzak ihtimal olduğu savunuldu.
Şarku’l Evsat gazetesinde “Türkiye ile karşı karşıya gelme, Moskova’nın ekonomik ve siyasi çıkarlarıyla çakışır” başlığıyla analizi yayınlanan Doğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdürü Sami Nadir, Moskova’nın uçağın düşürülmesine verdiği tepkinin doğal olduğunu yazdı.
İki tarafı birbirine bağlayan ve Moskova’nın birinci derecede istifade ettiği ekonomik ilişkiler nedeniyle bu tepkinin sembolik adımlar ve siyasi söylemlerden öteye gitmeyeceğini belirten Nadir, yeni angajman kuralları dayatan ve Sukhoi Su-24’e (Rus uçaklarına) sınır koyan bu olayın, Ankara’nın uygulamaya çalıştığı güvenli bölgeyi pratiğe geçirdiği yönünde bir mesaj olduğunu ifade etti.
Ekonomik ilişkilerin kesilmesinin Türkiye’nin değil, Rusya’nın aleyhine olacağına değinen Nadir, Türkiye’nin alternatifleri bulunduğunu ancak Rusya’nın kendisine dayatılan ekonomik yaptırımlardan şikayet ettiğini kaydetti.
Nadir yazısında ayrıca, Türkiye’nin Rusya’nın en büyük beşinci ortağı olduğunu belirterek, iki ülke arasındaki karşılıklı ticaret hacminin 2014 yılında 44 milyar dolara vardığının altını çizdi.
Londra’da yayımlanan El-Arabi el-Cedid gazetesinde Mısırlı ekonomi yazarı Mustafa Abdüsselam da “Rusya ve Türkiye krizinde… Çıkarlar hakim” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Abdüsselam, uçak krizinin ardından Rusya’nın Türkiye’den intikam almak için çeşitli ekonomik uygulamalara imza atacağı yönündeki tahminler yapılırken, Rusya Enerji Bakan Yardımcısı Anatoly Yanovsky’un, “Türkiye’ye gaz sevkıyatının sözleşmeye bağlı şekilde süreceği ve doğal gaz sevkıyatında herhangi bir aksama olmayacağı” açıklamasına dikkati çekti.
Uçak düşürme olayının Rusya ile Türkiye arasındaki ilk kriz olmadığını, son kriz de olmayacağına vurgu yapan yazar, iki ülke arasında askıda kalan dosyalar ve anlaşmazlıklar bulunduğunu ancak en sonunda menfaat dilinin üstün geleceğini ifade etti.
Londra merkezli El-Hayat gazetesinde Suudlu yazar Davud Şereyan, “Türkiye belirsizlik ve tereddüt çemberini kırdı” başlığıyla yayınlanan makalesinde, “Türkiye’nin Rusya’nın askeri uçağını düşürmesi, iyi siyasi sonuçlar getirecektir” ifadelerine yer verildi.
Bu sonuçların ilk belirtilerinin ABD Savunma Bakanlığı sözcüsünün, Rusya’nın terör örgütü DAEŞ’le mücadele oynadığı role şüpheyle yaklaşması ve bunu kanıtlayan ayrıntılar sunması olduğunu kaydeden Şereyan, düşürülen uçağın operasyon bölgesinde DAEŞ’in olmadığını ve Rusya’nın tüm hava saldırılarının Esed rejiminin işine yaradığını, sorunun özünü de bunun oluşturduğunu belirtti.
Şereyan, uçağın düşürülmesi olayının daha büyük bir çatışmaya sebebiyet vermesini uzak bir ihtimal olarak görürken, bu olayla Rusya’nın Suriye halkına yönelik saldırılarının önüne geçilmesi ve net olmayan bazı tavırların açıklığa kavuşturulması gerekliliğinin ortaya çıktığını vurguladı.
Davud Şereyan makalesinde, Türkiye’nin siyasi dehası ve soğukkanlılığıyla Rusya’nın kibrini yendiğini ve Rus müdahalesini Esed rejimine destek ve İran’ın Suriye’de oynadığı rolün tekrarı olarak göstermeye yöneldiğini savundu.
Öte yandan Suriyeli yazar Bekir Sıdki, Londra merkezli El Kuds’ul Arabi gazetesinde yazdığı ‘’Türkiye’den Putin’in kibrine darbe’’ başlıklı makalesinde, kendi bakış açısından Türkiye’nin hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağını düşürmesi olayına ve olayın arka planına bir yorum getirmeye çalıştı.
Sıdki makalesinde, olayın, Suriyeli devrimcilerin, Halep’in kuzeyinde Türk ve ABD uçaklarının sağladığı kolaylıkla DAEŞ’ten iki köyü kurtarmasını Rusya’nın, kendisine bir meydan okuma olarak algılamasından sonra cevap olarak Türkiye sınırına yakın, Türkiye’nin desteklediği Türkmen dağındaki Türkmenlere yönelik rejim güçlerinin ilerlemesini sağlayan bir bombardıman başlatmasından sonra geldiğini ifade etti.
Bekir Sıdki ayrıca Türkiye’nin, Rusya’nın Türkmenlere yönelik saldırısına, ulusal güvenliğine yapılmış bir saldırı olarak yaklaştığını yazarak Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, Rusya’nın Türkmenlere yönelik saldırısına Türkiye’nin suskun kalmasının imkansız olduğunu söylediğini aktardı.