Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Sektörler Toplantısı”nda yaptığı konuşmada, ihracatçılar için attıkları adımları anlattı.
Türkiye’nin AB’den Gümrük Birliği anlaşması konusunda eksikliklerin giderilmesiyle ilgili çeşitli talepleri olduğuna dikkati çeken Zeybekçi, şunları kaydetti:
“AB’nin ilgili komiserlerine, Türkiye olarak taleplerimizi çok açık ve net şekilde dile getirdik. Gümrük Birliği anlaşması güncellenmez ise Gümrük Birliği anlaşmasında bizim taleplerimiz yerine getirilmezse, hele hele Gümrük Birliği ile AB ve ABD Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) anlaşmasını bitirdiğinde Türkiye bunun tarafı değilse; net bir şekilde kendilerine Hükümetimizden aldığımız yetkiyle ‘Gümrük Birliği anlaşmamız sürdürülemez hale gelir’ diye bildirdik. O andan itibaren AB’nin ilgili komiserleri ve teknik kadrolarıyla defalarca görüştük.
Talep ettiğimiz 4 konuda Türkiye’nin istediği gibi uzlaştık. Bir; Türkiye’nin karar alma mekanizmalarında mutlaka yer alması. İki; AB’nin üçüncü ülkelerle imzalayacağı serbest ticaret anlaşmalarına Türkiye’nin otomatik olarak taraf olması. Üç; Türkiye’nin Gümrük Birliği kapsamındaki ürünlerinin AB içinde serbest dolaşımının önündeki engellerin ve kotaların kaldırılması. Dört; AB ile Gümrük Birliği kapsamında 1996 yılında kapsam dışında bırakılan hizmetler, kamu alımları ve tarımın görüşmelere dahil edilmesi. Talep ettiğimiz 4 şart da kabul edildi.”
Zeybekci, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun talimatıyla Belçika’ya gideceklerini, yarın saat 11.00’de ilgili komiserle söz konusu 4 madde üzerinde mutabakat zaptı imzalayacaklarını belirterek, “Bu, Gümrük Birliği anlaşması üzerinde bugüne kadar ilk defa yapılan kapsamlı iyileştirmenin ilk önemli adımı olacak” dedi.
Bakan Zeybekci, Gümrük Birliği anlaşmasında yapılan bu düzeltmenin Türkiye’nin AB tam üyelik müzakerelerine de bir kaldıraç etkisi yapacağını dile getirdi.
Gümrük Birliği’nde yeni dönem
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci tarafından Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesi için geçen yıl başlatılan çalışmalarla ivme kazanan süreç kapsamında, Brüksel’de imzalar atılacak. Söz konusu imzalarla Gümrük Birliğinin güncellenmesi müzakerelerinin başlaması için önemli bir aşama kaydedilecek ve daha önce başlatılan çalışmalar doğrultusunda oluşturulan rapora resmiyet kazandırılacak.
Türkiye, söz konusu anlaşmanın güncellenme ile Gümrük Birliği’nin karar alma mekanizmalarında yer almayı ve AB’nin üçüncü ülkelerle imzalayacağı serbest ticaret anlaşmalarına (STA) otomatik olarak taraf olmayı hedefliyor. Daha önce çeşitli problemler yaşanan Türk mallarının taşınmasıyla ilgili tam anlamıyla bir liberasyona gidilmesi beklenirken, Gümrük Birliğinin kapsamının hizmetler, kamu alımları, tarım ve gıdayı kapsayacak şekilde genişletilmesi de öngörülüyor. Anlaşmanın güncellenmesi sonrası AB ile ticaretin de ivme kazanması bekleniyor.
Gümrük Birliği anlaşmasının tarihçesi
Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) kuruluşundan hemen sonra tam üye olmak isteği ile 1959’da başvurdu. Türkiye’nin, AET’ye tam üye sıfatıyla katılabilmesinin yolunu açan Ankara Anlaşması, 1 Aralık 1964’te yürürlüğe girmiş, anlaşmada, “hazırlık”, “geçiş” ve “son” olmak üzere üç dönem öngörülmüş ve geçiş döneminin sonunda Gümrük Birliğinin tamamlanması planlanmıştı.
Türkiye ile AB arasında müzakereler sonunda 1995’te Ortaklık Konseyi toplantısında alınan karar uyarınca, Gümrük Birliği anlaşması 1 Ocak 1996’da yürürlüğe girmişti.