Cyrano de Bergerac, gerçek bir hayat hikayesinden esinlenilerek Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand tarafından yazılmış ünlü bir tiyatro eseri. 1897’de yazılmış ve kısa zamanda büyük bir üne kavuşmuştur. Eser Türkçe’ye Sabri Esat Siyavuşgil tarafından 1941’de kazandırılmıştır. Pek çok ülkede gösterilmiş olan bu oyunun operası yapılmış hatta filmi de çekilmiştir.
Güçlü, etkili ve güzel konuşmasını bilen ama burnunun büyük oluşundan dolayı sevdiği kıza açılamayan bir silahşörün hikayesini anlatır. Eserin bazı pasajları şöyledir:
…
Burnunuz ne kocaman!
Evet! Pek kocaman… Hepsi bu mu?
Bu kadarı az delikanlı! Halbuki neler, neler bulunmaz söylenecek? Asıl iş edada. Mesela bak,
"Burnum böyle olsaydı, mösyö, mutlak dibinden kestirirdim!
"Yana yatmaz mı? Senden önce davranıp kadehine batmaz mı?
"Burun değil bir kere, coğrafyada böylesine dağ denir, dağ değil, yarımada!
"Acaba neye yarar bu alet? Makas kutusu mudur, divit midir, izah et!
"Kuşları sevdiğiniz besbelli! Yorulmasın diye yavrucuklar, temelli bir tünek kurmuşsunuz!
…
Fakat, şarkı söylemek, gülmek, dalmak hülyaya,
Yapayalnız, ama hür, seyahat etmek aya,
Gören gözü, çınlayan sesi olmak ve canı
İsteyince şapkayı ters giymek, karışanı
Olmamak. Bir hiç için ya kılıcına veya
Kalemine sarılmak ve ancak duya duya
Yazmak, sonra da gayet tevazula kendine:
Çocuğum! Demek, bütün bunları hoş gör yine,
Hoş gör bu çiçekleri, hattâ bu kuru dalı,
Bunlar yabanın değil kendi bahçenin malı!
Varsın küçücük olsun fütuhatın, fakat bil,
Onu fetheden sensin, yoksa başkası değil.