Romen Kültür Merkezi’nin katkılarıyla İstanbul’a gelen Carbunariu, eserlerinde toplum içi çatışma ve zıtlıklara sert bir dille dikkat çekiyor. Carbunariu, ilk kez geldiği İstanbul’da çarşamba günü GalataPerform’da gerçekleştirilen oyun yazarlığı atölyesinde yerli oyun yazarlarıyla bir araya geldi ve iki gün boyunca oyun yazarlarıyla çalıştı. Bugün saat 15.00’te ise Gianina Carbunariu’nun, "Kebap" adlı oyununun okuma tiyatrosu Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampüsü Tiyatro Salonu’nda ücretsiz olarak seyredilebilecek.
Oyunlarını 25-30 yaş arası gençliğe yönelik yazan Carbunariu, kendisini tiyatro yazmaya ve yönetmeye iten temel sebebin, seyircilerin anlık tepkilerini görme isteği olduğunu söylüyor. Oyunlarında mağdur olmuş masum gençlik yerine, hayatları ve dünyadaki konumları için savaşan, mücadeleci gençlere yer veriyor. Kendisi için hiçbir şeyin siyah-beyaz olmadığını ifade ediyor Carbunariu. Yaşayan ve yaşadığının farkında olan karakterleri sevdiğini ekliyor ve bu kuşağın kendi derdini metaforsuz ve dolaysız anlatma isteğinin altını çiziyor.
Carbunariu’yu dinleyince, tiyatrocularımızın hep şikayet ettiği mekân sorununun sadece bize özgü olmadığını anlıyoruz. Yazar ve yönetmen olarak Romanya’daki tiyatroların durumundan hiç de memnun değil Carbunariu. Öyle ki ilk oyunlarından "Stop the Tempo"yu bir barda sadece el fenerleriyle sahneleyerek ülkesinin devlet desteğiyle oluşturulan merkeziyetçi tiyatro anlayışına cevap vermek istemiş. Oyunlarındaki sert dilin sebebini sorduğumuzda ise, yazarken özellikle radikal olmaya çalışmadığını söylüyor: "Oyuncularımla bize dokunan konuları seçmeye gayret ediyorum. Bizimle ilgili olan problemleri seçmeye çalışıyorum. Gördüğüm konular beni çok etkiliyor."
Carbunariu’nun dikkat çektiği bir başka konu da göç ve işsizlik… Öğrenciyken bu sorunu çok derinden yaşamış. Birçok arkadaşı iş için başka ülkelere giderken yaşadıklarını gözlemlemiş. Olup bitene daima eleştirel bakan Carbunariu, dünyanın geleceği için pek umutlu değil: "Umarım sorunsuz bir dünya ileride olur; ama bundan pek ümidim yok. Özellikle bu son aylarda yaşanan sosyal, ekonomik ve politik olayları gördükçe buna çok uzak olduğumuzu düşünüyorum."
Gianina CĂRBUNARIU Kimdir?
Ödüllü yazar ve yönetmen Gianina CĂRBUNARIU 1977 yılında Romanya’da doğdu. Fransız ve Romen edebiyatı okuduktan sonra, yönetmenliğe başladı. 2002 yılında çeşitli yönetmenlerle “DramAcum” projesine başladı ve bu proje ile AICT (Romanya Uluslararası Tiyatro Eleştirmenleri Birliği) ödülünü aldı. 2003 yılından bugüne dek çok sayıda uluslararası festivale davet edildi. Romanya, Polonya, Almanya, İrlanda, Bulgaristan, Fransa, Makedonya gibi ülkelerde yazarlık, yönetmenlik ve atölye çalışmaları yaptı. 2004’te Londra’daki Royal Court Tiyatrosu’nun “Uluslararası Oyun Yazarlığı” Programı’na katıldı. “Kebap” adlı oyununu bu süreçte geliştirdi. Oyun daha sonra Royal Court’ta sahnelendi ve Orion kitapları tarafından basıldı.
Yazar ve yönetmen olarak Romanya’daki tiyatroların durumu CĂRBUNARIU’yu çok etkilemiş. Öyle ki ilk oyunlarından “Stop the Tempo”yu bir barda sadece el fenerleriyle sahneleyerek ülkesinin devlet desteğiyle oluşturulan merkeziyetçi tiyatro anlayışına cevap vermek istemiş.
Yeni Metin Yeni Tiyatro Projesi Nedir?
2001 yılında, oyun yazarı, yönetmen ve oyuncu Yeşim ÖZSOY GÜLAN’ın kurduğu çağdaş tiyatro topluluğu “Ve Diğer Şeyler Topluluğu” tarafından yürütülen “Yeni Metin Yeni Tiyatro” adlı projeyle; Türk tiyatrosunun evrensel boyutta tanınması alanında şimdiye kadar hiçbir topluluğun veya kurumun bu derece önem göstermediği çağdaş oyun yazımı ve çağdaş oyun yazarlığı konusuna dikkat çekiliyor.
Yeni tiyatro eserlerini tanıtmayı ve tartışmayı amaçlayan projeyle; geleceğin tiyatro yazarları olabilecek gençleri, profesyonel oyun yazarları ve/veya dramaturgların yöneteceği atölye çalışmaları aracılığıyla da oyun yazmaya özendirerek, tiyatroya yeni yazarlar kazandırmak hedefleniyor.
Türkiye’de çağdaş oyun yazımı konusunda önemli bir sayfa açmak gibi bir dertle yola çıkılan, metin odaklı projenin yaratılma nedenleri arasında; tiyatronun diğer araçlarını da göz önünde bulundurarak, yeni oyun metinlerinin nasıl bir reji, oyunculuk, dramaturgi ve sahne tasarımı anlayışı içerdiğini ve metnin içerdiği bu potansiyelin eleştirmen ve akademisyenlerce nasıl değerlendirildiğini tartışmaya açmak bulunuyor. Proje; Türkiye’deki yeni oyun yazım biçimlerinin gelişimini incelemekle kalmayıp, benzer oyunların Balkanlar, Orta Doğu ve Kuzey Avrupa ve Orta Doğu’daki yansımalarını da araştırmak hedefiyle gerçekleştiriliyor.
Bu yıl üçüncüsü gerçekleştirilen “Yeni Metin Yeni Tiyatro” projesi kapsamında bugüne dek; çağdaş tiyatronun farklı alanlarından isimlerle söyleşiler ve yeni yazarların oyun okumaları gibi çeşitli etkinlikler düzenlendi. Bu yıl oyun yazarlarının okumalarının yanı sıra yazarlık ve çeviri atölyelerinin de yer alacağı proje dâhilinde, 6 ülkeden (Romanya, Yunanistan, Finlandiya, İran Portekiz, Rusya) 6 çağdaş yazar davet edilecek ve tüm oyun yazarlarının oyunları kendi orijinal lisanlarından Türkçe’ye çevrilerek Türk seyircisine tanıtılacak. Ayrıca, Haziran 2009’da sezon boyunca projede çalışmış olan yeni Türk yazarların yeni oyunlarının oyun okumaları gerçekleşecek. 2010 yılında, bu oyunların arasından seçilen metinlerin yer alacağı bir “Yeni Oyunlar” kitabının yayımlanması planlanıyor.
"Ve Diğer Şeyler Topluluğu" hakkında bilgi almak için tıklayınız…
*Yararlanılan kaynaklar: Zaman, www.tiyatrodunyasi.com