Mikro Gazete‘den Ramazan Göçmen, Mekan Sahaf yetkilisi Yaşar Yeşil ile konuştu…
İnternet ortamında yayın yapan www.mekansahaf.com Habibullah Üstün ve Yaşar Yeşil öncülüğünde İstanbul’da kuruldu. İkinci el ve sıfır kitap satışı yapan Mekan Sahaf geniş ürün yelpazesiyle tüm kitap dostlarına iyi bir kültür hizmeti vermeyi hedefliyor.
Ramazan Göçmen, Mikro Gazete adına Mekan Sahaf yetkilisi Yaşar Yeşil ile Mekan Sahaf’ın kuruluşunu ve kitapların dünyasını konuştu.
Mekan Sahaf’ın kuruluşundan bahsedebilir misiniz?
Yıllardır basın-yayın sektörünün içindeyiz. Kitaplarla olan birlikteliğimiz ise daha da eskiye dayanıyor. Dolayısıyla, kafamızın bir köşesinde her zaman kitap işi yapma fikri vardı. Böyle olduğu halde biz belli nedenlerden ötürü projemizi sürekli ertelemek zorunda kaldık. Ta ki bugüne kadar… Bu iş biraz da nasip işi tabi, olaya bu yönden de bakmak lazım. Sonunda vira bismillah dedik ve Mekan Sahaf’ı kurduk. İyi de ettik!..
Bildiğim kadarıyla sadece internet üzerinden satış yapıyorsunuz?
Doğrudur, efendim. İnternette mevzilendik. Şimdilik sadece internet üzerinden satış yapıyoruz. Allah utandırmasın diyelim.
Bir sahaf için internetten hizmet vermenin, satış yapmanın avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Yaşadığımız dünyada internet denilen sanal alem her şeyin kimyasını değiştirdi. Bütün kabulleri, yerleşik düzenleri altüst etti. Artık dünyada birçok şey hızlı bir şekilde internete evriliyor. Siz, gözünüzü kapatsanız da kapatmasınız da bu koca bir gerçek olarak aşikâr bir şekilde ortada duruyor. Böylesi teknolojik bir gelişmeye bîgane kalamazdık. Eskide, klasik olanda diretmenin bir anlamı yok. Bir şey başka türlü de olabiliyorsa o kanalları da kullanmak gerekir. Sözün özü, sanal alemde ticaret yapmanın hayrımıza olduğunu düşünerek internetteki yerimizi aldık.
Bu kısa tespitten sonra, bir sahaf için internetin avantajı ve dezavantajlarına geçmek istiyorum. Bir sahaf için internet elbette hayati önem taşıyor. Bunun birçok sebebi var. Bir defa, internet size çok geniş bir pazar ağı sunuyor. Ürünlerinizi sergilediğiniz platformda milyonlara hitap ediyorsunuz. Yani, milyonlarca kişi sizin potansiyel müşteriniz durumunda. Bu çok önemli bir şey, göz ardı edilemez.
Bu evrende binlerce, belki milyonlarca yazan, çizen, okuyan, günlük tutan, arşiv yapan, koleksiyon yapan insan var. Bunların hepsi bizim potansiyel müşterimiz. Bunlar aradıkları, istedikleri ürünleri bir tıkla bulup, ikinci bir tıkla sipariş verebiliyorlar. İşte bu, hem bizim için hem de alıcı için büyük bir avantaj ve kolaylık. İnternete girmiş olduğunuz bir kitap kaydı milyonlara ulaşan ve alıcı bekleyen müthiş bir avantaja dönüşmüş oluyor. Bu, sanal alemde ticaret yapmak için önemli ve vazgeçilmez bir etkendir.
Dezavantajlarına gelecek olursak…
Efendim, her ne kadar iyi satışlar yapsanız da, internet sonuçta sanal bir alemdir. Bu alemde öyle sıcak, kalıcı, güzel, dostane ilişkiler pek fazla olmuyor. Alıcı, ürününü alınca sizinle olan ilişkisi bitmiş oluyor. Bu nedenle internetteki ilişki genellikle soğuk, suni ve anlıktır. Açıkçası müşteri ile sizin aranızda pragmatist bir ilişki biçimi vardır. Yani faydaya dayalıdır. Alıcı/müşteri ürününü alır, siz de paranızı alırsınız ve ilişki nihayete erer. Oysa sahaf dükkânlarındaki, kitabevlerindeki ilişki biçimi daha sıcak, daha samimi ve daha dostçadır. Kim ne derse desin bu böyledir. Dükkâna gelen biri kitap alsa da almasa da onunla çok şahane, samimi ilişkiler kurulup, kitaplar üzerine keyifli sohbetler, bilgi alışverişleri yapılabilir. Gerçek sahaflık da budur zaten.
Kitap fiyatlarını neye göre belirliyorsunuz. Bir kitabın yüksek fiyatlı veya düşük fiyatlı olmasını etkileyen temel faktörler neler?
Kitapların fiyatını etkileyen birçok faktör var. Fiyatların yüksek ya da düşük olmasında, kitabın hangi yayınevinden çıktığı, ilk baskı mı, eski baskı mı, yeni baskı mı olduğu önemli rol oynuyor. Ayrıca kitapların fiyatları yazarlarına göre de değişiyor, sonuçta her yazarın kendine göre bir ağırlığı var. Bu da fiyatları etkiliyor tabi. Bunun dışında; kitabın, yazarından imzalı olup olmadığı fiyatlara etki eden başka bir faktör. Kitabın temiz olması ya da yırtık, yorgun ve eski olması gibi faktörler de kitap fiyatlarını önemli ölçüde etkiyor.
Kitap temin ederken nelere dikkat ediyorsunuz, ne tür kitaplar alıyorsunuz?
Aslında yukarıda saydığım şeyler kitap temini için de geçerli. Ama yine de kısaca açıklayayım. Kitabın yırtık olmamasına, temiz olmasına dikkat ediyoruz. Sayfalarının eksiksiz olmasına ve metin içinin çizik olmamasına özen gösteriyoruz. Eski basım, özellikle ilk baskıları bulmaya çalışıyoruz. Çünkü eski basımlar daha itibar görüyor. Çevirisi iyi yapılmış, usta çevirmenlerin kitaplarını almaya çalışıyoruz. En önemlisi de, ağır yazarların kitaplarını temin etmeye çalışıyoruz.
Kitapların türüne gelince; biz, tür konusunda yelpazeyi geniş tutmaya çalışıyoruz. Çünkü bir sahaf için tür önemlidir. Birkaç tür kitapla az bir kitleye hitap edersiniz. Ama tür çok olunca hem daha geniş kitleye hitap edersiniz hem de müşteri potansiyeliniz daha çok olur. Ağırlıklı olarak araştırma kitapları almaya çalışıyoruz. Tarih, felsefe, psikoloji, sosyoloji, tasavvufi eserler en çok temin etmeye çalıştığımız kitaplar arasında…
e-kitap satışları Türkiye’de yavaş yavaş yayılıyor. Gelecekte e-kitapların, basılı kitapların yerini alacağı şeklinde kehanetler var? Bunun, sizin işinize yansıması ne şekilde olur. Bu noktada neler söylemek istersiniz?
Efendim, herkes her şeyi konuşuyor. Kehanetler, komplo teorileri gırla gidiyor. Biz her zamanki gibi işimizi ruhumuzla yapmaya devam ediyoruz ve edeceğiz de… İlla bir şey söylemek gerekiyorsa şunu söyleriz; e-kitap satışları yakın vadede bizim satışlarımızı etkilemez. İleride etkileyebilir, ancak e-kitabın sahaflığı öldüreceğini, yok edeceğini düşünmüyorum.
Kitap dediğimiz şey; fiziki olarak elle tutulan, zaman zaman koklanan ve okunan bir şeydir. Kaldı ki, biz gerçek kitap dostlarına kitap satıyoruz. Gerçek kitap dostları; elle tutmadıkları, dokunmadıkları, ön kapağına bakmadıkları, arka kapak yazısını okumadıkları, içindekiler kısmına göz gezdirmedikleri, yapraklarını çevirmedikleri, önemli gördükleri bazı sayfaların altını çizmedikleri bir kitaba kitap demezler. Biz, kitabı ilgilisine, sevdalısına satıyoruz. e-kitabın avantajları olduğu gibi dezavantajları da var. Gerçek okuyucu bunları hesaba katıyor ve ona göre tercihini yapıyor. Basılı kitap farklı bir şey, e-kitap daha farklı bir şeydir ve hiçbir zaman ikisi birbirinin yerini tutamaz.
Son olarak neler söylemek isterseniz?
Kitaplı olmak lazım efendim. Hekimoğlu İsmail’in çok sevdiğim bir sözü var. Üstad, “ölüler kitap okumaz!” diyor. Kitabın sıcaklığına, dostluğuna ve bizi adam kıldığına bu dünyada inanmak lazım. Can tenden çıkınca artık hiçbir şeyin anlamı olmuyor. Dünyasını kitaplarla anlamlı kılma kararlılığında olanlara selam olsun!..