Tarihten edebiyata, musikiden mimariye kadar pek çok alanda kültürümüze derinlemesine aşina bir bilim ve gönül adamı Prof. Sadettin Ökten’in ‘Fincanımda Kola Var’ adlı kitabı bilgi, inanç ve ahlak kompozisyonları bütünü.
Star gazetesinde Bedir Acar’ın Sadettin Ökten’in yeni kitabı ile ilgili değerlendirmeleri şöyle…
Kolanızı nasıl arzu edersiniz; orta, sade, şekerli? Bu nasıl soru demeyin! Dahası var; Peki kolanızı fincan da alır mısınız? Bu soruyu da ‘şüpheli’ bulduysanız, biraz durulmaya, anlamaya ne dersiniz? Elimde bir kitap var; Prof. Dr. Sadettin Ökten imzalı: Uygarlaştırılan Medeniyetim/ Fincanımda Kola Var… Adı bile meraklandırıcı. Kapağı son derece ilgi çekici. Harikulade çini bezemeli bir fincan, lakin içinde dumanı tüten köpüklü kahve yerine, kola var!
Bu çağrışımlarla dolu kapağı aralayıp kitabı okumaya başladım. Altı çizilesi satırlar olursa diye bir de kırmızı kalem aldım elime. Lakin bir müddet sonra altı çizilmeyen satır neredeyse kalmadı… Neden böyle oldu pek? Sadettin Ökten tarihten edebiyata, musikiden mimariye kadar pek çok alanda kültürümüze derinlemesine nüfuz etmiş, çok değerli bir bilim adamı, aynı zamanda gönül ehli bir üstat. Konuları anlatırken çift kanatlı bir insanla karşı karşıyasınız. Bilim ve irfan elele vermiş, sarmaş dolaş olmuş, Ökten’in anlatımında. Öylesine usul usul, öylesine ustalıklı bir anlatım ki bu, 7 yaşındaki çocuk da hayretleri içerisinde dinler, 70-80 yaşındaki güngörmüş bir aksaçlı da… Nelerden bahsetmiyor ki Ökten. Ama öncelikli konu, daha doğrusu bütün yolların çıkış ve varış noktası ‘Medeniyet Tasavvuru’… Tane tane, örneklerle, detay bilgilerle, irade kader çatışması, Allah tasavvuru, gönül tokluğu, şehir ve medeniyet ilişkisi, aklın sınırı, mutsuz insan modeli, sıfır maliyetli köle insan, kalbin kararması ve daha neler neler… Hem akla hem kalbe işleyen kıvamdaki dupduru metinler, Ökten hocanın derin bilgisinden ve irfanından süzülüp anlamlı bir kompozisyona dönüşüyor. Örneklemeler, tam hedefi vuran dörtlükler, kimi zaman bir bilim adamının, kimi zaman da gönül ehli bir arifin, ermişin metne serpiştirilmiş anektotlarıyla daha da lezzetleniyor bu kompozisyonlar.
Öte yandan kitap ilginç ve minik notlarla adeta bir bilgi küpüne dönüştürülmüş. Hafımamızı tazelemek, bilgilerimizi tashih etmek adına ne hoş bir yöntem. Mesela Noam Chomsky’nin, Isaac Newton’un bir sözüne mi atıfta bulunulmuş; hemen köşede Chomsky ile ilgili, Newton ile ilgili minik bir not…
Kitabın temel sorusu şu: Hayatı yaşanır kılan nedir? Temel cevap ise: Medeniyet tasavvuru… Peki nedir medeniyet tasavvuru? İşte, bu sorunun yanıtından herkesin payına düşeni alacağı bir kitap ‘Uygarlaştırılan Medeniyetim/Fincanımda Kola Var’. Kahve, kola ve fincan metaforu üzerinden kurgulanan “Neydik, neye dönüşmekteyiz?” değerlendirmesi…
‘Selçuklu usulü apartman’a çok gülüyorum!
‘Medeniyet tasavvuru; zihinlerde ve gönüllerdedir ama hayata yansıdığı zaman yani tercihleriniz, seçme yeteneğiniz devreye girince o zaman ‘kültür’ ortaya çıkar’ diyor Prof. Ökten. Medeniyet tasavvurunun oluştuğu bütün bu maddi unsurların en güzel ve bütüncül halinin görüldüğü yer olarak da ‘şehir’i işaret ediyor. Zira şehir, bir medeniyet tasavvurunun ve bu tasavvura göre yaşayan cemiyetin eseridir. Bu eser; toplumun kimliğini deklare etme ihtiyacından ortaya çıkar.
Üzgünüm ama, bizim şimdiki ‘şehirlerimiz’ için iç açıcı şeyler söylemek zor. Kitaptan altını çizdiğim şu satırlarla sizi baş başa bırakıp noktalayayım: ‘Şu anki İstanbul’a baktığımız zaman, Türkiye’nin şehirlerine baktığımız zaman, bir medeniyet tasavvuru etrafında birleşen, mutabakat oluşturan ve bunu hayatına yansıtmak isteyen bir toplumsal irade yok. Bu toplumsal irade olmadığı için Türkiye kaosu yaşıyor şu anda. Bazıları diyor ki: ‘Selçuklu üslubu apartmanlar yapalım.’ Bu talebe veya hevese çok gülüyorum. Selçuklu ile apartman yan yana. Selçuklunun medeniyet tasavvuru ile apartmanı üreten modernitenin medeniyet tasavvurları, temel kabuller açısından ne kadar da farklı.’
Sadettin Ökten/Uygarlaştırılan Medeniyetim/Fincanımda Kola Var/Tuti Kitap