Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün ”ecdat yadigarlarını” bir bir restore ettiğini belirterek, son 10 yılda 4 bine yakın cami, külliye, imaret, kervansaray ve bunların benzerlerinin imar edildiğini, restore edildiğini ve açıldığını kaydetti.
İstanbul’u kuşatmaya gelen İslam orduları tarafından 717 yılında yapıldığı bilinen Beyoğlu’ndaki Arap Camii, restorasyonunun tamamlanmasının ardından, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın katılımıyla yeniden ibadete açıldı.
‘BİR NADİDE İNCİ’
Başbakan Yardımcısı Arınç, teravih namazı öncesi yapılan açılışta, Arap Camii’ni ”bir nadide inci” şeklinde tanımladı.
Daha önce Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restorasyonu bitirilen Fatih, Süleymaniye, Mihrimah Sultan, Pertevniyal Sultan, Yavuz Selim ve Kılıç Ali Camiilerinin hizmete açıldığını hatırlatan Arınç, Başbakan Erdoğan’ın Irak Meclis Başkanı Nuceyfi ile bir iftar yemeğinde buluştuğunu ve açılışı yapmak üzere kendisini görevlendirdiğini belirterek, Erdoğan’ın iyi dileklerini iletti.
Arınç, ”Vakıflar Genel Müdürlüğü, ecdat yadigarlarını bir bir restore ediyor. Son 10 yılda 4 bine yakın cami, külliye, imaret, kervansaray ve bunların benzerleri imar edildi, restore edildi ve açıldı. Katrilyonluk bir sermayeyi bu açılışlar için kullandık. Allah işimize bereket verdi ve böyle güzel eserleri ayağa kaldırmak için büyük bir gayretle çalıştık” dedi.
Arap Camii’nin ilk defa duyduğunda nerede olduğunu bilemediğini ifade eden Arınç, ”Karaköy’e geldim ama ‘Bu dükkanların arasında böyle cami olur mu?’ diye tereddüt ettim. Adeta bir istiridye içindeki inci gibi kendini saklamıştı. Buraya girdiğimizde bu muhteşem eseri gördük ve ecdattan bugüne, daha doğrusu Müslümanların İstanbul’u kuşatma altına aldığı tarihten bu yana, pek çok defalar restorasyon geçirmiş, yanmış, zelzeleden zarar görmüş, en sonunda da biz, 2-2,5 yıl içerisinde, hatta biraz daha fazla, bu güzel eseri ihya etmişiz” diye konuştu.
Arınç, caminin, Haliç’in Galata yakasındaki en büyük camisi olduğuna değinerek, caminin tarihçesine ilişkin bilgi verdi.Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün, caminin restorasyon projelerini 2008 yılında hazırladığını dile getiren Arınç, İstanbul Kültür Başkenti Ajansı’nın caminin onarımı için 3 milyon liraya yakın harcamada bulunup birinci etabı tamamladığını, Vakıflar Genel Müdürlüğünün de ikinci etabı 2 milyon liralık harcamayla tamamlandığını anlattı.
‘İNŞALLAH EN KISA ZAMANDA TRABZON AYASOFYA CAMİİ’Nİ DE AÇARIZ’
Camilere sahip çıktıklarını ifade eden Arınç, Arap Camii’nin bin 295 yıldır ayakta durma mücadelesi verdiğini, Bursa’nın İznik ilçesindeki Ayasofya Camii’nin 700 yıldan bu yana ibadet edilen bir ibadethane olduğunu, daha sonraları ibadethane olmaktan çıkarıldığını, ancak kendilerinin bunu ibadete açtığını anlattı.
Arınç, ikinci müjdelerinin Trabzon’daki Ayasofya Camii’nin açılması olduğunu dile getirerek, ”Trabzon Ayasofya Camii de bugüne kadar aslında aslında hiç olmadığı şekliyle maalesef müze haline getirilmiştir. Bizim dönemimizde böyle bir şey olamaz. Camiler Allah’a ibadet edilen yerlerdir, hiçbir kanun onu asıl maksadından başka bir yere götüremez. İnşallah en kısa zamanda Trabzon Ayasofya Camii’ni hep beraber açarız. Başkanım bizi hep beraber otobüslere koyar, Trabzon’a gideriz bir cuma namazı da inşallah orada, ecdadımızın camisinde ‘Allahu Ekber’ diyerek, saf tutarız” diye konuştu.
Arap Camii Yardımlaşma Derneği tarafından bir hediye sunulan Arınç, camide namaz kıldıktan sonra, teravih namazına katılmayarak buradan ayrıldı.
‘BU MUHTEŞEM ESERİ, HALİÇ İLE BÜTÜNLEŞTİRMELİYİZ’
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı da, Arap Camii’nin, İstanbul ile simgeleşmiş, çok özgün bir yapı olduğunu belirtti.
Türkiye’nin hemen hemen her yerinde Selçuklular’dan bu yana çok önemli eserler bulunduğunu, bunların bazılarının terk edildiğini, bazılarının yok olduğunu dile getiren Yazıcı, ”1998-2002 yılları arasında Türkiye’de onarımı, restorasyonu yapılan eser sayısı 46 ama şu 9-10 yılda sanırım 6 bini geçmiş durumda. Bu eserlere ne denli değer verdiğimizin göstergesi” diye konuştu.
Yazıcı, Arap Camii için yeterli onarım kaynağı kullanıldığına ve çevre düzenlemesinin yapıldığına değinerek, ”Burada çok önemli bir arzum var. Başbakanımız da sanırım öyle düşünüyor. Belki Başbakan Yardımcım söz etti, tekrar olacak. Ama bu caminin, denizle bütünleşmesi lazım, şu sahille bütünleşmesi lazım. Dolayısıyla bu caminin önünün, tabii ki oradakileri mağdur etmeden, onların da hakkı, hukuku ne ise hukuk ölçüleri içerisinde gözetmek suretiyle bu muhteşem eseri, şu cadde ile şu Haliç ile bütünleştirmeliyiz” dedi.
ARAP CAMİSİ
Caminin restorasyon ihalesi, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından gerçekleştirildi. İki kurumun işbirliğinde gerçekleştirilen onarım, restorasyon ve çevre düzenleme çalışmaları, ajansın kapandığı Mayıs 2011’den itibaren Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce yürütüldü.
Beyoğlu’nda Arap Camii Mahallesi’nde bulunan Arap Camii, Haliç’in Galata yakasındaki en büyük camisi olarak dikkati çekiyor. Dikdörtgen planlı ve gotik tarzdaki caminin içinde mihrap bölümünde gotik mimarisinin en başta gelen özelliği olan kaburgalı tonozlar bulunuyor.Yapının esasının, İstanbul’u kuşatmaya gelen İslam orduları tarafından 716-717 yıllarında kurulduğu biliniyor.
3. Mehmed döneminde onarım gören camiye, 1731’deki Galata yangınının ardından 1734’te, Galata’nın bu bölgesinde hayır eserleri yaptıran 1. Mahmud’un annesi Saliha Sultan tarafından restore edilerek yeni bir şadırvan yaptırıldı.
Arap Camii’nin, 1807 yılındaki yangın sonrası yapılan onarımı sırasında, Divan-ı Hümayun katiplerinden Hacı Emin Efendi tarafından tarihçesi yazılarak taşa işlendi ve mihrabın sağındaki duvara konuldu. Bu manzumede caminin esasının Mesleme bin Abdül Melik’e dayandığı anlatılıyor. Caminin 1868’de 2. Mahmud’un kızı Adile Sultan ve kocası Mehmet Ali Paşa tarafından yaptırılan diğer bir büyük onarımında, avluda bir sarnıç ve şadırvan inşa edildi.
1913 yılındaki onarımda da binaya son cemaat yeri ilave edildi ve mahfiller ahşap direkler üzerinde yeniden inşa edildi. Camide son olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce 2008 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları, bir süre önce tamamlandı.
Dünya Bülteni