Tarık Yılmaz’ın analizi
Global krizin miladı kabul edilen Lehman Brothers’ın batışı ve o dönemde kapalı kapılar ardında yaşananlar film oldu, ilk gösterimden sonra herkesin izlenimi olumluydu.
15 Eylül 2008, ABD kapitalizminin en önemli kalelerinden birisi olan Lehman Brothers’ın iflas ettiği tarih olarak hafızalarımıza kazındı. ABD’de göz göre göre gelen mortgage krizinin beklenen sonuçlarından biri olan "Lehman Biraderler" battığında CEO koltuğunda Richard Fuld vardı. Krizde aklımda kalan en önemli fotoğraf da Fuld’undu. Arkasında shame (utan) ve greed (açgözlü) yazılı pankartlara aldırmadan o ruhsuz ve umursamaz bakışlarıyla ABD Kongresi’ne ifade vermeye giderken çekilen fotoğraf, aslında krizin özetiydi: Açgözlülük…
Amerikanın dizileriyle ünlü HBO şirketinin "Too Big to Fail" yani Türkçeye "Batmayacak Kadar Büyük" diye çevrilebilecek filmi 23 Mayıs’ta vizyona girdi. Andrew Ross Sorkin’in aynı adlı kitabından senaryolaştırılıp çekilen filmin fragmanları bile merak uyandırıyor. Sorkin’in kitabını 200’den fazla şirket yöneticisi ve 500 saatten fazla süren görüşmeler sonucu yazdığı açıklanmıştı. Filmin esas oğlanı ise doğal olarak lakabı "açgözlü goril"e çıkan Fuld. Kurumu batışa sürüklediğini söyleyenleri kovan kibirli CEO Fuld’u James Woods oynuyor. Ancak eminim en dikkat çekici karakter Ben Bernanke olacak. Çünkü Bernanke’yi oynayan Paul Giamatti, surat yapısı ve duruşuyla Bernanke’nin ikizi gibi görünüyor. Diğer ikizler ise Warren Buffet ile onu filmde canlandıran Edward Anser.
Filmin en etkili sahnelerinden biri, o dönemde basına da yansıyan Lehman’ın ölüm fermanının imzalandığı sahne. Wall Street’in devleri ile dönemin Hazine Bakanı Henry Paulson’un büyük bir masada Lehman’ın batışına karar vermeleri fragmanda birkaç saniye gösterilse de o gün verilen karar üç yıldır milyonlarca (belki de milyarlarca) insanın hayatını bir daha geri dönülmeyecek şekilde değiştirdi.
New York’ta yapılan ilk gösterimden sonra konuşan James Woods, bu felaketle ilgili önceleri diğer insanlar gibi cahil olduğunu, kitabı okuyana kadar dev tufanı anlamadığını söylüyor. Ünlü yatırımcı Buffet’ı canlandıran Anser ise büyüklerin ekonomiyi nasıl yönettiğini hükümetin onları nasıl izlediğini öğrenmek için filmi seyredilmesi önerisinde bulunurken önlemlerin alınmaması halinde yo-yo’nun tekrar yaşanacağı uyarısında bulunuyor.
2010 Oscar’larında Siyah Kuğu konuşulsa da en iyi belgesel dalında Oscar alan "Inside Job"ı izleyip Michael Lewis’in "Büyük Açık-Kıyamet Çarkının İçinde" adlı kitabını (Ak Portföy’e teşekkür etmek lazım) okuduktan sonra "Too Big to Fail" sanırım krizle ilgili iyi bir "üçleme" oldu. Nefret etmek isteyenlere şiddetle tavsiye edilir.
Sabah