Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısı, tabiatın, tabii değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve sürdürülebilir kullanımına, halkın tabiat hakkında bilinçlenmesini ve toplumun korumaya yönelik katkılarını artıracak faaliyetlerin desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirliyor.
Tasarı, biyolojik çeşitliliğin ve tabii değerlerin korunması, koruma altına alınan alanların belirlenmesi, iyileştirilmesi, yönetilmesi ve geliştirilmesi ile bu alanlara ilişkin her türlü izin, izleme ve denetim faaliyetlerine ilişkin düzenlemeleri kapsıyor.
Tasarıya göre, korunan alan sınırları içinde kalan yerlerdeki gerçek ve tüzel kişilere ait taşınmazlar, gerekli görüldüğünde, ilgili mevzuata göre Orman ve Su İşleri Bakanlığı veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca kamulaştırılabilecek.
Planlarla kesin kullanma yasağı getirilen korunan alanlarda bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetindeki taşınmazlar, Hazine, belediyeler veya il özel idareleri tarafından malikinin başvurusu üzerine, bu idarelere ait taşınmazlarla tarafların rızasıyla takas edilebilecek.
Hazine’nin mülkiyetindeki taşınmazlar ile devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler, ilgili bakanlığın talebi üzerine Maliye Bakanlığı’nca, orman sayılan alanlar ise Orman Genel Müdürlüğü’nce Bakanlığa tahsis edilebilecek.
Koruma altına alınan alanlar için yapılan planlara aykırı hareket edenler ile koruma altına alınan alanlarda tabiatın ve biyolojik çeşitliliğin tahribine sebep olan gerçek kişiler hakkında fiilin ağırlığına göre bin lira ile 5 bin lira arasında idari para cezası uygulanacak. Bu türlerin nesli tehdit veya tehlike altında olması halinde cezanın üst sınırı uygulanacak.
Korunan alanlarda bu düzenlemede izne bağlı faaliyetleri, izinsiz yapan gerçek kişiler, bin liradan 5 bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılacak.
Koruma altına alınan alanlarda hayvan ve bitki türleri hakkında yasak fiilleri uygulayan gerçek kişilere 500 liradan bin 500 liraya kadar idari para cezası verilecek.
Korunan alanların mutlak koruma bölgelerinin tahribine, yok olmasına veya her ne suretle olursa olsun zarara uğratılmasına sebep olan gerçek kişilere, 10 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek. Bu fiillerin tüzel kişiler tarafından gerçekleştirilmesi halinde, idari para cezası 10 kat olarak uygulanacak. Ayrıca fiilin gerçek kişiler tarafından işlenmesi halinde, ağırlığına göre 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek.
İzinsiz toplanan türlerin veya türevlerinin ülke dışına çıkarılmasına teşebbüs edenlere 3 aydan 6 aya kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezası verilecek. Verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenecek.
Korunan alanlara kedi, köpek ve diğer evcil hayvanlar bırakılamayacak. Avda kullanılmasına izin verilen yivli veya yivsiz tüfeklerle avlanacakların, silah taşıma ruhsatına sahip olmaları zorunlu olacak.
Devlet ormanları içinde ayrılan ve planlaması yapılan örnek avlaklarda, yaban hayvanlarının tabii olarak üretiminin sağlanması ile gerçek ve tüzel kişilere avlandırma hakkı, 10 yıla kadar memeli türler için ise 29 yıla kadar verilebilecek.
Tasarıyla, koruma alanlarda mülkü bulunan veya herhangi bir tasarruf belgesi ile tasarruf hakkını elinde bulunduran arazi sahiplerinin uğradıkları zararın belli esaslara bağlı olarak karşılanması da öngörülüyor. Ayrıca, alandan temin edilecek gelirlerin öncelikle korumadan kaynaklanan zararların karşılanmasında ve koruma faaliyetlerinde kullanılması amaçlanıyor.
Turizmi Teşvik Kanunu’na göre kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgesi ve turizm merkezi olarak ilan edilecek yerler için Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın uygun görüşü alınacak. Bu alanların korunan alanlarla çakışması durumunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca bu düzenlemenin hükümleri uygulanacak.
Korunan alanların içinde kalan kültür varlıkları ve sit alanları, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu hükümlerine göre işlem görecek.
AA