Saraybosna’da öğle saatleri. Müezzinler minarelerden ezan okuyor, kiliselerin çanı Dinar Alpleri’nde yankılanıyor. Tramvaylar kaldırımdaki kafelerde nargile içenlerin yanından sessizce geçiyor. Güzel kadınlar, parke kaplı güzel sokaklar… Saraybosna’nın yaratıcı ruhu, 11 bin kişinin yaşamını yitirdiği savaşın acı izlerini yavaş yavaş siliyor. Osmanlı ve sonrasındaki mimari miras tekrar gün yüzüne çıkıyor.
18.00
Kışkırtan ayrılıkçı
Saraybosna’daki karmaşık tarih dersi 4 Sobe Gospode Safije’deki (Bayan Safiye’nin Dört Odası) akşam yemeğiyle başlıyor. 40 yıllık Habsburg egemenliği sırasında, 1910 yılında, Avusturyalı bir kont tarafından Saraybosnalı Safija Hanım için inşa ettirilmiş bu köşk. İkilinin yasak aşkı zamanında büyük yankı uyandırmış şehirde. Tarihi eserlerle restore edilen yapıdaki restoran kentin en iyileri listesinde hep. Biberiyeli dana ızgarasını sardalye sosuyla (40 TL), levreği zencefille tadın, yanında bir şişe kırmızı Blatina ya da beyaz Zilivka (50-60 TL) şarabı ısmarlayın (4sgs.net).
20.00
Ruhların oyunu
Aynı mahallede, eski Olimpiyat Stadyumu’nun altındaki bölgedeki Sarajevski Ratni Teatar’da (Saraybosna Savaş Tiyatrosu / SATR) perde açılmak üzere, acele edin. Kuşatma başladıktan bir ay sonra kurulan, savaşta bile yüzlerce oyun sahneleyen tiyatro direnişin simgesi. Tiyatro yöneticisi Nihad Kresevljakoviç “Yaratıcılık savaşta tek kurtuluş yoluydu” diyor. “Saraybosna bu sayede sanatın ekmek, su kadar temel gereksinim olduğunu gördü.” Müzikaller, dans gösterileri, belgesel oyunlar geçmişin yaralarını sağaltıp, empati duygularını gündeme getiriyor. Yakında sahnelenecek ‘Ahududu Reçelinin Sırrı’ bu eserlerden biri. Bilet 7 TL (sartr.ba).
22.00
Kitsch balık
Eğlence için Zlatna Ribica (Altın Balık/ Kaptol Cd. No: 5) sizi bekliyor. Kareli dekorasyonundan, İkinci Dünya Savaşı kurbanları anısına ‘Sonsuz Ateş’ine kadar kentin en kitsch içki mekânı. Duvarları kaplayan aynalarda salondaki şamdanların, şişkin koltukların, Noel ışıklarının, siyah-beyaz küçük TV ekranının görüntüleri yansıyor. İki salonun kesiştiği noktadaki akvaryumda Japon balıkları yüzüyor. Fonda ise caz çalıyor. Tarifini sır gibi sakladıkları sıcak şarabı mutlaka tatmalısınız. Bardağı 7 TL.
Cumartesi
09.30
Kahve sohbeti
Saraybosna’da kahve nabzı hızlandırmak yerine, rahatlamak için içiliyor. Bascarsija’nın doğu yakasında ahşap kaplamalı rustik Cajdzinica Dzirlo’da kömür ateşinde yavaş pişirilmiş, koyu, bol köpüklü kahveler bakır fincanlarda servis ediliyor (iki fincanı 4 TL). Daha modern bir atmosfer için Bascarsija’nın batı ucundaki Rahatlook’a yürüyün. Kahvenizin yanında cevizli oraznice kurabiyesi ikram edilecek, tatma fırsatını kaçırmayın (4 TL).
11.00
Aşk tüneli
Şehrin kültür katmanlarını kavramak, son 150 yıllık tarihini öğrenmek için Talihsiz Anlar başlıklı tura katılın (75 TL). Sarajevo Insider’ın düzenlediği gezide fırtınalı değişim sürecini, 1992-1995 arasındaki savaşın karanlık yüzünü öğreneceksiniz. Arşidük Franz Ferdinand’ın 1914’te suikasta uğradığı yere gelmeden önce Beyaz Kale’den unutulmaz panoramik manzarayı seyredeceksiniz, Olimpiyat Stadyumu’nu çevreleyen toplu mezarları göreceksiniz. Turun en ilginç bölümü Tünel Müzesi. 1993’te kuşatma altındaki kent halkı, dış dünyadan gıda desteği almak için siperlerin altından 900 metrelik bir tünel kazmıştı (sarajevoinsider.com).
13.00
Şapkada yemek
Acıktıysanız, taksiye atlayıp (7 TL), kentin en eski Osmanlı mahallesindeki Restaurant Kibe’ye gidin (rezervasyon gerekiyor). Araçtan inince zili çalın. Sonra merdivenlerden şömineli salona çıkın. Panoramik şehir manzaralı restoranda garsonlar kentin en leziz geleneksel yemeklerini sunuyor. Boşnak mantısıyla başlayın yemeğe (16 TL). Kuzu tandırı (20 TL) garantiye almak için rezervasyon sırasında belirtmenizde yarar var. Sofradan kalkmadan, kemerinizi gevşetip, kahveyle birlikte elmalı jabukayı (7 TL) tatmayı ihmal etmeyin (restaurantkibe.com).
15.00
Klasik çaba
Kentin Osmanlı zamanında Saraci adını taşıyan, sonraları Ferhadiya adını alan ana alışveriş bölgesinde zarif heykeller, gümüş takılar bulabilirsiniz. Biraz aşağıya yürüyün, Kazandziluk 18 numaradaki Kazandzijska Radnja’ya uğrayın. Muhamed Huseynoviç çekiciyle dövdüğü bakırdan cezve ve fincanlar yapıyor (70). 16’ncı yüzyıldan kalma Gazi Hüsref Bey Camii’nin yakınındaki Becart gümüş takılar konusunda ünlü. Midhat Becar’in işlemeli bilezikleri 275-690 TL arasında (becart.ba.). Ferhadiya’daki Edo’da ise ayakkabıcı Edo Smayic ayak kalıbınızı alıp özel olarak hazırlıyor. Kalıbınızı gelecek siparişler için arşivliyor (edocipele.ba).
17.00
Çağdaş tutku
Tüm semtlerdeki sanat galerilerinde Saraybosna’nın yaratıcı DNA’sı görülüyor. Ars Aevi Çağdaş Sanatevi kentin en heyecan verici koleksiyonuna sahip. Giriş randevulu ve ücretsiz. Fikir 1992’de, sanatçılara yapılan müze için bir araya gelme çağrısıyla başlamış. Ünlü isimler 200 civarında eser bağışlamış. Jannis Kounellis, Joseph Kosuth, Robert Kushner gibi sanatçıların eserleri Renzo Piano’nun tasarladığı yeni bina bitene kadar depoda beklemiş.
19.30
Sebzeleri de tadın
Vejetaryenler için Karuzo Restaurant iyi bir seçim. Sahibi, şefi ve garsonu Sasa Obucina tüm malzemeleri bitişiğindeki halden alıyor. İç mekân alabora olmuş yatın salonu gibi restore edilmiş. 20 kişilik salonun samimi ortamında gratine edilmiş balkabağı, nohut ve keçi peyniriyle yapılmış böreği (23 TL) bir bardak şarapla tatmaya değer. Vejetaryen değilseniz balık ve deniz ürünleri, hatta suşi (ton balıklı sekiz suşi 20 TL) sizi bekliyor (karuzorestaurant.com).
22.00
Rakı muhabbeti
Bosnalılar yüzyıllardır aslan sütüyle demlenir. Son yıllarda “rakıye”ye rağbet artıyor. Barhana Restaurant’da eriklisinden kirazlısına 25 çeşidini tadabilirsiniz. Bascarsija’nın ortasındaki restoranın pizza fırını gece yarısına kadar açık. Sindirim için baharatlı travarica’yı deneyebilirsiniz (barhana.ba).
Pazar
10.30
Bosna usulü brunch
Saraybosna sokak lezzetleri açısından çok zengin. Pidede, soğan ve kaymakla servis edilen sosis, yani cevapcici müthiş bir lezzet. Cevabdzinica Zeljo 1’de (Kundurdziluk Cad. No: 19), beşerlik porsiyonlar 5 TL. Ardından Buregdzinica Bosna’da (Bravadziluk Cad. No: 11) peynirli, patatesli, ıspanaklı böreğin tadına bakın. Porsiyonu ayranla birlikte 4 TL. Lezzet turunuzu asırlık tatlıcı Cafe Slasticarna Ramis’te kaymaklı, cevizli elma tatlısıyla (6 TL) taçlandırın.
13.00
Her şeyin üstünde
Saraybosna içinden nehir geçen bir vadiye kurulmuş, yüksek dağlarla çevrili yeşil bir cennet. 10 yıldır ekoturizm alanında uzmanlaşan Green Visions şehrin herhangi bir noktasından sizi alıp, 110 TL’ye unutamayacağınız bir yürüyüş turuna götürüyor. Tarihi ormandan geçip, birbirinden güzel manzaralar eşliğinde Trebeviç’in 1627 metrelik zirvesine ulaştırıyor. Dört saatlik turda 1984’te kış olimpiyatlarına ev sahipliği yapan tepeleri ve şehrin tüm güzelliğini göreceksiniz (greenvisions.ba).
Hürriyet