1 ) Anemurium Antik Kenti (Mersin)
Anemurium Antik Kenti 19’uncu yüzyılda İngiliz donanmasından Albay Francis Beaufor’un bu kıyılarda yaptığı keşif gezisiyle tanınmıştır.
Yapılan kazılarda çıkan buluntular arasında balıkçı aletleri, inşaat, terzi, çömlekçi aletleri, sikkeler, kurşun mühür, kantar ağırlığı, dokuma aletleri, anahtar, kilit, oyun ve eğlence aletleri, usturalar, makyaj malzemeleri, kolye, küpe, bilezik, altın kemer tokaları sayılabilir. Anemurium’da ilk yerleşimin ne zaman başladığı bilinmemektedir. Kentin adı bir liman listesinde geçtiği için M.Ö 4’üncü yüzyılda var olduğu söylenebilmektedir.
Kıbrıs’a yakın olması nedeniyle özellikle Roma Dönemi’nde ara istasyon konumunda olan Anemurium, kara yoluyla önemli Roma kentlerinden biri olan Germaniopolis ile bağlantılıdır. Bölgedeki doğal kaynakların ihraç edildiği önemli bir ticaret kenti olmuştur. Şu anda ayakta kalan şehrin önemli yapıları bu dönemden kalmadır.
2 ) Kastabala Antik Kenti (Osmaniye)
Osmaniye il sınırları içinde bulunan Kastabala Antik Kenti Ceyhan Nehri’nin yakınlarında küçük bir ovaya hakim konumdadır. Kastabala Antik Kenti’nin de yer aldığı Kilikia bölgesinden elde edilen yüzey buluntuları M.Ö 2 bin ile geç Roma dönemleri arasında farklı dönemlere tarihlenmiştir.
Duvarlar ve tonozlarla eğimli arazide düz teraslar elde edilmiştir. Yamaca oturtulan ızgara planlı kentte merkezi yapılaşma ile kamu yapıları arazinin ortasına yerleştirilmiştir. Tiyatro, hamam, dükkanlar, kuzey ve güney kiliseler bu plana uygun olarak inşa edilmiştir.
Orta çağ kalesi ise savunmaya elverişli kayalık bir tepe üzerinde yükselmektedir. Mevcut kamu yapılarının ilk yapı evresi Severuslar dönemine tarihlenmektedir. Kastabala Antik Kenti’nde doğu, kuzey ve güneyde çevreleyen engebeli kayalık yamaçlarda çok sayıda mezar mevcuttur.
3 ) Kanlı Divane (Mersin)
Antik dönemde Dağlık Kilikya sınırları içinde kalan Kanytella, bugünkü adıyla Kanlı Divane, Eliaussa Sebaste’den (Ayaş) 3 km içeri kısımda yer almaktadır.
Kanlı Divane’nin Antik Dönem’de Olba Krallığı’nın sınırları içinde bulunan önemli bir dinsel merkez olduğu Bizans Dönemi’ne ait kiliselere dayanılarak söylense de son yapılan çalışmalarla burasının ayrı bir kent olma özelliği de taşıdığı ve önemli bir zeytinyağı üretim merkezi olduğu ortaya çıkarılmıştır.
İlk verilere göre kentin Helenistik Dönem’den, Geç Antik Dönem’e kadar kesintisiz iskan gördüğü anlaşılmıştır. Ayrıca Kanlı Divane Antik Kenti’nin Akkale Antik Limanı ile bağlantılı olduğu ve Bazı Antik Dönem’e ait zeytin işleme atölyelerinin köylüler tarafından ev olarak kullanılmış olduğu ortaya çıkmıştır.
4 )Kibyra Antik Kenti (Burdur)
Kibyra Antik Kenti, Burdur Gölhisar ilçesinin Horzum mahallesinde birbirinden derin yarlarla ayrılan hâkim üç tepelik üzerinde yer almaktadır. Kentin yerleşim alanı oldukça büyüktür. Yapılar, simetrik düzenlenmiş, tepelik teraslanarak göl ve ova manzarasına hâkim konumda ve hiçbir yapı bir diğerinin manzarasını kesmeyecek biçimde yerleştirilmiştir.
Şehre girerken solda muhteşem bir anıtsal kapı ile Antik Çağ Anadolu’sunun 12 – 13 bin kişi kapasitesi ile en görkemli stadyumu bulunmaktadır.
Meclis binası orkestranın tam merkezinde bulunan kırmızı, yeşil ve beyaz mermerden yapılmış, yılanlardan oluşan saçları ve insanları taşa çeviren bakışlarıyla ünlü Medusa mozaiği Anadolu’da tektir.
Demircilik, dericilik, çömlekçilik ve at yetiştiriciliğinde ünlü olan Kibyra’da şehir halkı son derece savaşçı bir kimliğe sahiptir.
5 ) Patara Antik Kenti (Antalya)
Patara Antik Kenti Fethiye-Kalkan arasında Xanthos Vadisi’nin güneybatı ucunda bugünkü Ovagelemiş köyünde yer almaktadır ve Likya’nın en önemli ve en eski şehirlerindendir.
Hitit metinlerinde şehrin adı Patar olarak geçmektedir. Tepecik Akropolü’nde ele geçen seramik parçaları, Orta Tunç Çağı özelikleri içerirken, yine Tepecik’in doğu yamacı eteklerinde ortaya çıkarılan, Demir Çağı öncesine ait taş balta Patara’nın tarihinin ne kadar eskilere gittiğini göstermektedir.
Helenistik Dönem’de inşa edilen Meclis Binası ve Tiyatro gibi anıtsal yapılar bu tarihsel süreçle paralellik gösterirler. Roma egemenliğine geçtikten sonra da önemini yitirmeyen Patara, Roma valiliklerinin adli işlerinin görüldüğü bir merkez oluşu yanında Roma’nın doğu eyaletleriyle bağlantısını kurduğu bir deniz üssü olarak da önemini korumuştur.
Apollon’un önemli bir kehanet merkezi olarak ün yapmış olan Patara aynı zamanda Anadolu’dan Roma’ya nakledilen tahılların depolandığı ve saklandığı bir limandır.
6 ) Kremna Antik Kenti (Burdur)
Kremna Antik Kenti Burdur Çamlık köyü sınırların içerisinde, Aksu Vadisi’ne hâkim bir tepe üzerine Psidialılar tarafından kurulmuş olan önemli bir Psidia şehridir.
Ayakta kalan yapılar Roma Dönemi’ne aittir. Şehrin etrafı surlarla çevrilidir. Izgara planlı olarak kurulan kentin güney ve batıdan olmak üzere iki girişi vardır.
7 ) Termessos (Antalya)
Termessos Antik Kenti, Pisidia Bölgesi’nin ‘Milyas’ olarak anılan güneybatı bölümünde, Anadolu’nun en eski halklarından Luviler ve Solymler tarafından kurulmuş önemli bir antik kenttir.
Şehrin tarih sahnesine çıkışı Büyük İskender’in M.Ö 333’te kenti kuşatması ve Termesosluların güçlü bir savunma yaparak kenti teslim etmemesiyle olmuştur.
Termessos kenti terk edildikten sonra yeni bir yerleşmeye tanık olmamasına rağmen doğal tahribatlar dışında oldukça sağlam ve iyi korunmuş ören yerlerinden biri olarak gösterilmektedir.
KAYNAK : HABERTÜRK