Başörtüsü takan bayanların kurtarıcısı olan ve son 15 yıldır oldukça yaygın olarak kullanılan bonelerin de pek çok çeşidi var. Talep çok olunca kalitenin ve seçeneğin de arttığı bone dünyasını gelin birlikte tanıyalım. Öncelikle bilmeyenlerimiz için kısaca boneyi tanıyalım.
Bone nedir?
Zaman’dan Gülizar Baki’nin haberine göre, bone iki maksatla kullanılıyor. İlk grup, boneyi başörtüsü gibi takıyor. Saçı tamamen kapatan ve boynu açıkta bırakan bu tarz için özel olarak üretilen boneler var. Emine Beder, Nevin Halıcı, Ahsen Unakıtan ve İkbal Gürpınar bu tarz bone kullanıcılarının en meşhurları.
Kadınların çoğu ise eşarbı kaymasın ve saçlar alna düşüp gözükmesin diye iç başörtüsü olarak kullanıyor. Penye kumaştan yapılan pratik modele bone denirken, küçük tülbentler de bu maksatla kullanılıyor. Eşarbın altından bonenin gözükmesi Saadet Üstüner’e (Jaade giyimin sahibi) göre Emine Erdoğan sayesinde oldu. Tayyip Erdoğan belediye başkanı olduktan sonra basında yer alan Emine Erdoğan’ın eşarbı altından gözüken bonesi ilham olmuş hanımlara. Erdoğan, genellikle bonesi gözükmeyecek ve eşarbı alnını tamamen kapatacak şekilde örtündü.
Tekstil sektörünün geliştiği 1990’ların ortalarında pratik iç başörtüsü olarak penye boneler piyasaya çıktı. İpek eşarpların kaymasını engelleyen penye boneler zamanla çok çeşitlendi.
Şu sıralar Emine Erdoğan’ın farklı model bonesi çok konuşuluyor ve merak ediliyor.
– Hasan Tosun, piyasada ‘bone’ denince akla gelen ilk isimlerden. Sahibi olduğu Firdevs Bone’nin özgün çeşitleri ile yalnızca Türkiye’de değil dünyada da söz sahibi bir tekstilci. Rusya, Amerika, Kanada, Endonezya, İran ve Arap ülkelerine bone ihraç ediyor. Peki, nedir bone? Bone aslında başörtülü kadınların, alınları üzerinden saçları gözükmesin ve ipek eşarpları kaymasın diye kullandıkları iç örtü. Bunun için 1990’lardan evvel desensiz siyah veya beyaz küçük tülbentler kullanılıyordu. Anadolu’da kadınlar tülbentlerinin içine de örtü örtüyordu. İnce oyalı iç tülbent üzerine gösterişli oyalı ve desenli dış tülbent kullanılıyordu. Tekstilin gelişmesi, esnek-hafif ve daha ucuz olan penye kumaşın her alanda kullanılmaya başlanmasıyla bugünkü boneler piyasaya çıktı. Bone önceleri Aker gibi markaların eşarplarının yanında eşantiyon olarak verdiği bir üründü. Sonra parayla satılmaya başladı.
Eşi için bone üreticisi oldu
Eşarpların altından parlak renkte gözüken saten boneler ise son 5 yıldır var. Saten boneyi ilk olarak Tosun üretmiş. Patentini de almış. Sebebini ise şöyle açıklıyor: "Benim eşim başörtülü. Biz piyasaya girmeden önce bone için çok kaliteli olmayan kumaşlar kullanılırdı. Bir-iki-kez yıkayınca hemen renkleri solardı. Alna gelen dikiş izleri kötü gözüküyordu. Biz kaliteli kumaştan boneler üretmeye başladık." Saten boneleri önceleri düğün gibi özel ortamlarda şık olmak isteyen kadınlar tercih etmiş. Zamanla özellikle genç kızlar günlük hayatlarında da kullanmaya başlamış.
Bonelerin yazlık ve kışlık başta olmak üzere birçok modeli yapılıyor. Son zamanlarda ise piyasada ilginç boneler var; arka kısmına, saçın kabarık gözükmesi için pamuk doldurulmuş boneler gibi. Bu bonelerin yanında eşarbın altından topuz oluşturacak şekilde takılan büyük saç tokaları da satılıyor. Tüm bu aksesuarlar, Hz. Peygamberin, "Başları devenin meyilli hörgüçleri gibi olan kadınlar" tarifini hatırlatıyor.
Bonesiz başörtülüler
Son bir yıldır ise İstanbul‘da sessiz bir akım başladı. Genç kızlar ipek şal başörtüleri bonesiz ve iğnesiz kullanıyor. Başörtülerini boyunlarını ve saçlarını göstermeyecek şekilde örtüyorlar. Bunu yapmak da biraz maharet işi. İşte bu mahareti gösterebilmek genç kızlar arasında itibarlı bir yetenek olarak görülüyor. Genellikle zengin ailelere mensup bu kızlarımızın kullandığı şal başörtüler şu sıralar pek moda. Aslında modacı Rabia Yalçın‘ı bu akımın öncüsü sayılabilir. Zira kendisi yıllardır şal eşarbını bonesiz kullanıyor. Saçını göstermeyecek şekilde örtüyor ve boyunu epey uzun tuttuğu şalını boynuna dolayarak iğne kullanma zorunluluğundan kurtuluyor.
Ev hanımları arasında ise "süslü bone" modası var. Çoğu kadın ev oturmalarında bu bonelerle oturuyor. Dantelli yani süslü bonelere o kadar yoğun ilgi var ki ayrı bir sektör haline geldi. Sırf bu tarz bone tasarlayan maharetli kadınlar var. Bone markalarının da süslü bone modelleri var ama daha çok özel üretim boneler tercih ediliyor.