Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki 6 üniversitede öğrenim gören üniversite öğrencileriyle yapılan araştırmada, internet ortamında kurulan sanal arkadaşlıklar araştırıldı.
Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Üstün Özen’in, danışmanlığını yaptığı Meryem Burçin Korukçu tarafından yapılan ”Gençlerin İnternet Sohbet Ortamlarında Kurdukları Arkadaşlıklar: Sanal Arkadaşlık Fenomeni Üzerine Bir Araştırma" konulu yüksek lisans tezinde ilginç sonuçlar elde edildi.
Yapılan çalışmayı anlatan Doç. Dr. Özen, Atatürk, Erzincan, Atılım, ODTÜ, TOBB ve Gazi üniversitelerinde önlisans, lisans ve lisansüstü düzeyde öğrenim gören 397 erkek ve 320 kız öğrenciyle yapılan anket çalışmasının bu konuda Türkiye;de yapılan az sayıda bilimsel çalışmalardan biri olduğuna dikkatİ çekti.
Doç.Dr. Özen, ”bu çalışmayla günümüzde yaşamın bir parçası olan internetteki sanal sohbet ortamlarına katılımın, sanal sohbet ortamlarını kullanmayı etkileyen faktörlerin, bu ortamların olumlu ve olumsuz etkilerinin ve kurulan arkadaşlıkların incelenmesi ve analiz edilmesini amaçladık” dedi.
SANAL ARKADAŞLIK
Çalışmaya katılan öğrencilerin yüzde 64’ünün hiçbir sanal arkadaşlık sitesine üyeliğinin olmadığını belirten Özen, öğrencilerin yüzde 15’inin bir, yüzde 17’sinin birkaç, yüzde 4’ünün ise çok sayıda sanal arkadaşlık sitelerine üyeliği bulunduğunu söyledi.
Sanal ortamda tanışıp gerçek arkadaşlık kuranların oranını yüzde 30 olarak belirlediklerini ifade eden Özen, şunları söyledi:
”Bu yüzde 30’luk kısmın yüzde 11’inin 1, yüzde 15’inin birkaç, yüzde 4’ünün de çok sayıda gerçek arkadaşlık kurduğu görüldü.
Ayrıca ankete katılan erkeklerin yüzde 11’inin 1, yüzde 20’sinin birkaç ve yüzde 7’sinin de çok sayıda sanal arkadaşlığı gerçek arkadaşlığa dönüştüğü, kız öğrencilerin ise yüzde 11’inin 1, yüzde 8’inin birkaç ve yaklaşık yüzde 1’inin de çok sayıda sanal arkadaşlığı gerçek arkadaşlığa dönüştürdüğü anlaşılmıştır.”
Öğrencilerin yüzde 62’sinin İngilizce sohbet odalarına hiç girmediğini de saptadıklarını kaydeden Özen, şöyle devam etti:
”Ankete katılan öğrencilerin yüzde 11’inin aynı ilgi alanlarını paylaşan arkadaşlar bulmak için sanal sohbet ortamlarını kullandıklarını saptadık. Ayrıca öğrencilerden yüzde 40’ı, karşı cinsten arkadaşlıklar kurmak için sanal sohbet ortamlarını kullandığını ifade etti. Bu oranın yüzde 17,4’ü nadiren, yüzde 11,2’si ara sıra, yüzde 6’sı sıklıkla ve yüzde 6,3’ü de çok sık bir şekilde bu amaçla sanal sohbet ortamlarını kullandığını belirtti.”
SANAL SOHBETİ KULLANIŞ NEDENLERİ
Ankete katılan erkeklerin yüzde 63’ünün karşı cinsten arkadaşlıklar kurmak için sohbet odalarına girdiğini, kızlarda ise bu oranın yüzde 14’te kaldığını kaydeden Özen, oransal farkın büyüklüğüne işaret etti.
Doç. Dr. Üstün Özen, sanal sohbet ortamlarının kullanılış nedenlerinin bazılarını şöyle sıraladı:
”Erkeklerin yüzde 36’sı, kızların ise yüzde 28’i konuşacak ya da beraber olacak kimse olmamasının sanal sohbet ortamlarını kullanmada belli ölçüde etkili olduğunu belirtmiştir. Ayrıca erkeklerin yüzde 23’ü kızların da yüzde 13’ünün, kendilerini bir ölçüde sanal sohbet ortamlarına bağımlı hissettikleri anlaşılmıştır.
Erkeklerin yüzde 23’ü, kızların ise yüzde 20’si kendilerini yalnız hissettikleri için sanal sohbeti kullandıklarını belirtirken, sanal ortamda kendilerini daha rahat hissettiklerini belirten erkeklerin oranı yüzde 35, kızların oranı ise yüzde 25’tir.
Çarpıcı sonuçlardan biri de erkek öğrencilerin yüzde 73, kız öğrencilerin yüzde 79’unun sanal sohbet ortamlarındaki tanımadıkları kişilerin dürüst olmadığını düşünmeleridir.
Sanal sohbet, cinsel amaçlı olarak erkeklerin yüzde 28’i kızların yüzde 9’u tarafından kullanılmaktadır.
Yine ilgi çekici sonuçlardan bir diğeri ise erkeklerin yüzde 57, kızların yüzde 37’sinin sanal sohbette yüz yüze sohbete oranla daha açık ve doğru sözlü davrandığı fikrinde olmasıdır.
Erkeklerin yüzde 46’sı kızların ise yüzde 52’si sanal sohbet ortamlarında cinsellik amaçlı arkadaş bulmanın kolay olmadığını düşünürken erkeklerin yüzde 37’si kızların da yüzde 75’inin sanal sohbette tanıştığı kişilerle gerçek hayatta konuşmak için buluşmaktan çekindiği anlaşılmaktadır.”
KİŞİSEL BİLGİLERİN PAYLAŞIMI
Ankete katılan erkek öğrencilerin sadece yüzde 9,3’ünün sanal sohbette gerçek cinsiyetini söylemediğini bildiren Özen, kişisel bilgilerin paylaşımı konusundaki diğer sonuçları da şöyle sıraladı:
”Erkek öğrencilerin yüzde 69’unun sanal sohbette gerçek cinsiyetini her zaman söylediği görülmüştür. Gerçek cinsiyetini her zaman söyleyen kız öğrencilerin oranı ise yüzde 30’da kalmıştır.
Erkek öğrencilerin yüzde 17’sinin çoğunlukla, yüzde 57’sinin ise her zaman gerçek yaşını söylediği, kızların ise yüzde 21’inin çoğunlukla, yüzde 24’ünün ise her zaman gerçek yaşını belirttiği anlaşılmaktadır.
Sanal sohbette her zaman gerçek ismini söyleyen erkek öğrenci oranı yüzde 42 iken, kız öğrencilerde bu oran yüzde 11’de kalmaktadır.
Ayrıca erkeklerin yüzde 51’inin, kız öğrencilerin ise yüzde 34’ünün her zaman nereli olduğu ya da nereden bağlandığı konusunda gerçeği söylediği saptanmıştır. Nerede okuduğu konusunda ise erkek öğrencilerin yüzde 47, kız öğrencilerin ise yüzde 13;ünün her zaman gerçeği söylediği görülmektedir.”