Batırık bulgur ile yapılan bir çeşit sulu soğuk salatadır. İçindeki domates, salatalık ve bulgurdan ötürü kısırı andırır. İç Anadolu bölgesinin güneyi ve Akdeniz bölgesinde Toros dağlarına yakın bölgelerde, Ermenek, Mersin’in ilçeleri Aydıncık, Anamur, Erdemli, Silifke ve Gülnar’da yapılır.
Batırık bulgur ile yapılan bir çeşit sulu soğuk salatadır. İçindeki domates, salatalık ve bulgurdan ötürü kısırı andırır. İç Anadolu bölgesinin güneyi ve Akdeniz bölgesinde Toros dağlarına yakın bölgelerde, Ermenek, Mersin’in ilçeleri Aydıncık, Anamur, Erdemli, Silifke ve Gülnar’da yapılır. Yapılışı bölgelere göre küçük farklılıklar gösterir, genelde ince bulgur (düğürcük, düğü veya simit), tahin, domates çeşitli baharatlarla karıştırılır ve yoğrulur.
Basit hazırlama
Kişi başına bir çay bardağı ince bulgur(düğürcük) sıcak su ile ıslatılır.İnce Bulgur(düğürcük) ıslanıp yoğrulabilecek kıvama gelince rendelenmiş veya çok ince kıyılmış soğan, domates ve domates salçası ile karıştırılıp yoğrulur. Salça iyice dağılınca karışıma tahin ve maydanoz eklenir. Karışım katı bir hale gelene kadar yoğrulur. Özleşen karışıma soğuk su ve küp küp doğranmış salatalık eklenir, kalın bir çorba kıvamı alınca servis edilir.
Mersin usulü
Mersin yöresinde hazırlanan batırık daha zengin malzemeler içerir. En büyük farkı tahinin ya çok az kullanılması ya da hiç kullanılmamasıdır. Tahin yerine fıstık ve susamla bir karışım hazırlanır. Tuzsuz yerfıstıkları kavrulur ve susamla beraber çekilir. Bu karışıma yavaş yavaş su, tercihan çok az miktarda tahin eklenerek pürüzsüz bir kıvam alması sağlanır. Hazırlanan macun yukarıda belirtilen tarifteki tahin yerine kullanılır. Bu yöredeki hazırlama usulünün bir başka farkı da domatesin yanında kuru domates ve biber salçasının da kullanılmasıdır. Böylece elde edilen karışımdaki domates tadı hem biber salçasının asitliği hem de kuru domatesin yoğun tadı nedeniyle kuvvetlenir. Bölgedeki bazı tarifler daha kısıra yakın bir karışım tarif eder. Örneğin son yoğurmada karışıma taze nane ve ince kıyılmış marul katılan tarifler mevcuttur. Limonsu, mayhoş bir tat için karışım yoğurulurken içine çeyrek limon parçaları atılabilir. Batırık Tokat yöresinde yapılan BAT yemeği ile benzer özellikler gösterir.
Sunum
Oluşan karışımın bir bölümü el ile sıkılarak köfte haline getirilir. Mersin’de bu köftelere kısırlık adı verilir. Kalan karışımın üzerine su dökülür ve genelde yayvan bir kaptan üzerine domates, salatalık, kaynatılmış dilimlenmiş kara lahana yaprakları ve turşu konularak içilir. Sıkılmış köfteler domates, salatalık, sumakla hazırlanır, soğan ve turşu ile süslenerek servis yapılır. Ilgın’da içine haşhaş tohumu karıştırılır, Mersin’de hem köfteye hem de sulandırılmış batırığa nar ekşisi eklenebilir. Konya, Karaman, Ermenek, Mersin ve ilçeleri Erdemli, Mut, Gülnar, Aydıncık ve Silifke’de hanımlar misafirlikte, ikindi çayı ile beraber sunarlar.
Notlar
Bu şekilde limon kabuğundaki esansın karışıma geçmesi sağlanır. Bu yöntem çiğ köfteye de uygulanmaktadır. Ayrıca, narenciyelerin ve aromatik bitkilerin yağlarının ezme yöntemiyle diğer malzemelere geçişini sağlamak barmenlikte çok bilinen bir uygulamadır.
on5yirmi5.com olarak çok yakında Akdeniz Bölgesi’ni anlatacağımız dosyayla karşınızda olacağız… Takip etmeye devam…