Uzmanlar bu gelişmelerin dünyayı bekleyen olası bir tehdide işaret edebileceğini belirtti.ABD’li gök bilimcileri harekete geçiren gelişme, Güneş’in faaliyetlerini izlemeye yarayan Güneş lekelerinin azalması oldu.
Güneş lekeleri, güçlü manyetik kuvvetler ısı yayılımını engellediği için Güneş’in iç bölgesindeki ısıdan mahrum kalan ve ancak yoğun manyetik etkinliğin bulunduğu bölgelere deniyor. Güneş döngüsü denilen 11 yıllık periyotlarda kara lekelerin sayılarında ve büyüklüklerinde değişiklikler yaşanıyor.
Ancak, ABD’li bilim insanlarının Güneş’in iç kısmı, yüzeyi ve atmosferi üzerinde yaptığı üç bağımsız araştırma, Dünya’nın ve insanlığın geleceği hakkında korkutucu bir olasılığı ortaya çıkardı. Gök bilimciler, “Güneş’te olağandışı gelişmeler yaşandığına dikkat çekerek, 2020 yılında gerçekleşmesi beklenen bir sonraki Güneş döngüsünün olması gerekenden daha genç yaşanabileceği" uyarısında bulundu.
Bu durum kısaca, Güneş’in belirsiz bir süre için “kış uykusuna yatması” anlamına geliyor. Bu "kış uykusu" yeni bir buzul çağının başlamasına neden olabilir. Tarihe “Maunder Minimum” olarak geçen benzer bir olayda, 1645 ve 1715 yılları arasında bir nevi “Mini Buz Çağı” yaşanmış ve Avrupa’daki su kanalları buz kesmiş, Alplerdeki buzullar, dağ yamaçlarındaki köylere kadar uzanmıştı.
Bilim insanları, Güneş’teki manyetik faaliyetleri takip etmek için, bazıları Dünya’dan büyük olan Güneş lekelerine başvuruyor. 17’nci yüzyılda yaşamış olan gök bilimciler Galileo Galilei ve Giovanni Cassini, Güneş lekelerindeki değişimleri gözlemleyerek Maunder Minimum döneminde yaşanan faaliyet düşüklüğünü tespit etmişti.
GÜNEŞ LEKELERİ OLUŞMAYABİLİR
Bilim insanları 19’uncu yüzyılda Güneş lekelerinin her 11 yılda bir sayı ve büyüklük açısından değişim gösterdiğini tespit etti. Güneş lekelerinin değişimlerinin takip edilmeye başlandığı tarihten itibaren bakıldığında, bugün 24’üncü Güneş döngüsü içinde yer alıyoruz.
Güneş’in 2013’te maksimum faaliyet göstereceğini tahmin ediyordu. Ancak, Arizona eyaletindeki McMath-Pierce Teleskopu’yla yapılan ve 13 yıl süren gözlemler, Güneş lekelerinin giderek güç yitirdiğini ve Güneş’in manyetik alanının 25’inci Güneş döngüsü içinde yeterince leke üretmeyebileceğini ortaya koydu. Teleskopun bulunduğu Kitt-Penn Gözlemevi’nden yapılan açıklamada, “kara lekelerin giderek aydınlandığını, dolayısıyla içinde bulunduğumuz güneş döngüsünün bir öncekinin yarısı kadar güçlü olduğunun anlaşıldığını” ifade etti.
Daha da kötüsü, 25’inci Güneş döngüsünde hiç Güneş lekesi olmayabilir.
JET AKIMI YAŞANMADI
NASA’nın Ulusal Güneş Gözlemevi’nde çalılan Frank Hill ve meslektaşları, Güneş döngülerini tespit etmek için dev yıldızın içindeki akustik dalgaların neden olduğu yüzeysel titreşimleri inceleyerek, Güneş’in iç yapısının haritasını çıkarıyor.
Frank, bu bilgilere dayanarak Güneş’i kutuplardan Ekvator’a kadar çevreleyen jet akımlarının Güneş lekelerinin oluşumunda etkili olduğunu düşünüyor. Hill, 24’üncü Güneş döngüsünü tetikleyen jet akımlarının 1997-98’de gerçekleştiğini belirtirken, 25’inci döngüyü başlatacak akımların henüz yaşanmadığına dikkat çekti. Oysa bu akımlar 2008-2009’da ortaya çıkmalıydı.
YETERİNCE SERA GAZI YAYDIK
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) Güneş Dinamikleri Gözlemevi’nde (SDO) görevli olan Dean Pesnell, “Güneş’teki faaliyetin iklimle ilgili olduğuna dair bazı bulgular var, ancak bunu teyit edemiyoruz… Güneş’in faaliyetini en düşük seviyeye indirmesi halinde buzul çağı başlayacağını zannetmiyorum… Atmosfere gereğinden fazla karbondioksit, metan ve sera gazı yaydık” dedi.
GÜNEŞ’TE DÜNYAYI SARSACAK PATLAMA
Avrupalı araştırmacılar ise “Güneş’teki faaliyetin azalmasıyla yaşanacak soğukların, sera gazlarının neden olduğu ısınmayı telafi etmeyeceğini” belirtti. Hesaplamalara göre, geçmişte Avrupa kıtasının yaşadığı mini buzul çağında sıcaklıklar 0,3 santigrat derece düştü. Birleşmiş Milletler (BM) uzmanlar komisyonu ise yüzyıl sonuna dek sıcaklık artışı öngörüsünün 3,7 ile 4,5 santigrat olduğunu vurguladı.
PANİĞE GEREK YOK
İklim değişikliği, Güneş lekelerinin güç kaybetmesi ve jet akımlarına ait bulguları bir araya getiren gök bilimciler, dün New Mexico eyaletinde bir araya gelerek “25’inci Güneş döngüsünün gerçekleşmeyebileceğini” duyurdu.
Buna rağmen, Hill endişeye düşülmemesi gerektiğini ifade ederek, “Bu geçmişte yaşanan bir durum. Hayat geçmişte devam etti. Korkmuyorum ancak oldukça heyecanlıyım” dedi.
Pesnell ise “Şu an Güneş’i gözlemleyen çok sayıda uydu ve en son teknoloji gözlemevlerimiz var… Eğer Güneş bildiğimizden farklı bir şey yapacaksa, ona tanık olacağız” dedi.
Hürriyet