Orman ve Su İşleri Bakanlığı, gergedan böceklerinin ticaretini yapanlara Hayvanları Koruma Kanunu’nun ilgili maddesi gereğince bin 673 lira idari para cezası, bu böceklerin toplanmasının biyolojik çeşitliliği tahrip ettiğinin tespit edilmesi halinde Çevre Kanunu uyarınca 38 bin 751 lira idari para cezası uygulanacağını bildirdi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, son günlerde bazı basın yayın organlarında sıkça, maddi değeri olduğu gerekçesiyle vatandaşlarca tabiattan toplanarak, alıcı bulmaya çalışılan gergedan böcekleri ile ilgili haberlere yer verildiği hatırlatıldı.
Avrupa’daki en büyük kınkanatlı türlerden biri olduğu, larvalarının odun artıkları içinde geliştiği ve özellikle çürümüş gübre yığıntıları içinde bulundukları aktarılan gergedan böceklerinin çürümüş ağaç bağımlısı türler arasında yer aldığı aktarıldı.
“Herhangi bir parasal değeri bulunmamaktadır”
Söz konusu böceğin, Avrupa, Akdeniz Havzası, Yakın Doğu ve Kuzey Afrika’da bulunduğunun belirtildiği açıklamada, “Sanıldığı gibi nadir görülen bir tür olmamakla birlikte, arazi çalışmalarında rahatlıkla rastlanabilen bir türdür. Türler için tehdit kategorilerinin yer aldığı Kırmızı Liste’de bu türle ilgili bir değerlendirme henüz yer almamaktadır. Dolayısıyla herhangi bir parasal değeri bulunmamaktadır” denildi.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve 2872 Sayılı Çevre Kanunu’na istinaden bu türü tabiattan toplayan ve ticarete konu yapanlara para cezası uygulandığının bildirildiği açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’na göre böcekler dahil doğada serbest yaşayan evcilleştirilmemiş ve kültüre alınmamış omurgalı ve omurgasız hayvanların yaşama ortamlarından koparılmaması, doğada serbestçe yaşayan bir hayvanın yakalanıp özgürlükten yoksun bırakılmaması esastır. Kanunun 10. Maddesine göre yabani hayvanların ticaretine ilişkin düzenlemeler Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Bakanlıkça Kara Avcılığı Kanunu kapsamındaki bazı av ve yaban hayvanlarının üretimi ve bunlardan elde edilen ürünlerin ticareti ‘Av ve Yaban Hayvanları ile Bunlardan Elde Edilen Ürünlerin Bulundurulması, Üretimi ve Ticareti Hakkında Yönetmelik’ ile düzenlenmiş olup, böceklerin de dahil olduğu omurgasız hayvanların doğadan alınmasına, bulundurulmasına ve ticaretine izin verilmemektedir. Sonuç olarak böceklerin ticaretini yapanlara Hayvanları Koruma Kanunu 28. Maddesi (g) fıkrası gereğince bin 673 lira idari para cezası verilebileceği gibi, bu böceklerin toplanmasının biyolojik çeşitliliği tahrip ettiğinin tespit edilmesi halinde 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20 (k) fıkrası kapsamında 38 bin 751 lira idari para cezası uygulanmaktadır.”
Açıklamada vatandaşlara da uyarıda bulunularak, şunlar kaydedildi:
“Vatandaşlarımızın, gergedan böceğinin 90 bin dolar değeri olduğu yönündeki asılsız ve yanlış bilginin dolandırıcılar için fırsat yaratacağını akılda tutularak, bu bilgilere itibar etmemeleri, gergedan böceği veya başka bir yabani hayvanın doğadan toplanmasının biyolojik çeşitliliğimize zarar vereceğini; doğadan toplanması veya ticaretinin yapılması halinde cezai işlem uygulanacağını bilmeleri önem arz etmektedir.”