İki kıtayı birbirine bağlayan ince bir çizgi, bulutlara düğümlenmiş bir ip, geceleri kararan denizimizin boynundan çıkarmadığı kolyesi. Boğaz Köprüsü’nden bahsediyorum. Hem tarihimizin hem de hayallerimizin İstanbul’unun kenar süsü Boğaziçi Köprüsü bundan tam 39 yıl önce 20 Şubat 1970’te düştü Marmara’nın rahmine. 30 Ekim 1973’de büyük bir törenle doğdu. İstanbul’un iki yakasını bir araya getiren bu sağlam ilik, bugün 36 yaşında. Geçen yıllar onun ilk günkü görkemi ve çekiciliğinden hiçbir şey eksiltmedi. Belki biraz yordu şehr-i İstanbul ama ikisi de birbirinden hiç vazgeçmedi.
Boğaz Köprüsü, İstanbulluların hayatlarında ulaşımı, iletişimi ve manzarayı tamamlayan etkin bir unsur iken, İstanbul’u “gitmesek de görmesek de o yer bizim yerimizdir” duyarlılığıyla sahiplenen diğer şehirlerin sakinleri için ise hayranlık uyandıran gizemli bir figür, fantastik filmlerden fırlamış bir görsel efect gibidir.
Kemal Sunal bir filminde eşeğinin üzerinde Boğaziçi Köprüsü’nden geçerken “köprüyü kulaklarından tavana asmışlar” der. İki denizi birleştiren incecik bir köprü olmazı o denli oldurmuştur ki deniz evinin gök çatısına ipleriyle tutturulmuş bir asma tavandır adeta. İstanbul silueti bu köprüden önce ne kadar da eksiktir!
Boğaziçi Köprüsü’nün yapılışı
Avrupa ve Asya kıtalarını ayıran İstanbul Boğazı’ndan karşıdan karşıya geçişi sağlamak için yapılmış ilk köprüdür. Ortaköy ile Beylerbeyi arasındadır. 29 Ekim 1973’te zamanın cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından hizmete açılmıştır. Boğaziçi Köprüsü’nün yapımına 1970 yılında başlandı ve 29 Ekim 1973 tarihinde tamamlanarak hizmete açıldı. Köprünün toplam uzunluğu 1560 metre, iki kule arası uzunluğu 1073 metredir. Köprünün deniz yüzeyinden yüksekliği 64m.dir.
Temel Atma Töreni, 20 Şubat 1970 Beylerbeyi’nde yapıldı. Mart 1970’de Ortaköy ayaklarının kazısı başladı. Hemen ardından da Beylerbeyi ayaklarının kazısı başladı.
Mayıs 1971’de Ortaköy çelik kulelerinin montajına başlandı. Beylerbeyi kulelerinin montajına ise Temmuz 1971’de başlandı. Ocak 1972’de iki çelik kule de yükseldi. Ocak 1972’de kuleler tamamlanınca Ortaköy’den Beylerbeyi’ne kadar denizin yüzeyine, birbirine paralel 2 adet kılavuz halat serildi ve bunlar kulelerden aynı anda çekilerek ilk birleşim sağlandı. 21 Şubat 1972’de kılavuz halatlar çekildi.
Şubat 1973’de Ortaköy ve Beylerbeyi üzerinden geçen yaklaşım viyadüklerinin inşasına başlandı. Mayıs 1973’de bitirildi… 26 Mart 1973’de son tabliye de montajlandı. Ardından 60 adet tabliye birbirine kaynaklandı. Böylece ilk kez yürüyerek Asya’dan Avrupa’ya geçildi…
Nisan 1973’de kauçuk alaşımlı çift kat asfaltın dökümüne başlandı. 1 Haziran 1973’de asfalt döküm işlemi sona erdi… Kulelerin altındaki geçiş noktalarına, köprüdeki genleşmeye uyum sağlaması amacıyla dönen levhalar monte edildi. (devamı ikinci sayfada…)